بی اختیاری ادرار هم کنترل دارد!

مثانه چگونه کار می کند؟

به گزارش پارس به نقل از سلامت نیوز؛ کنترل مثانه چیزی بیشتر از نگهداری ادرار تا رسیدن به دستشویی است. این عمل به سادگی انجام نمی شود بلکه به کار تعدادی از عضلات و اعصاب در بدن بستگی دارد. قسمت اعظم سیستم کنترل کننده مثانه، داخل لگن قرار دارد. (یعنی منطقه ای از شکم که بین قسمت فوقانی استخوان های ران و زیر باسن قرار دارد) . مثانه یک عضو عضلانی بادکنک شکل است. وقتی که ادرار می کنید، عضلات مثانه منقبض شده و باعث فشرده شدن مثانه و خروج ادرار می شود. عضلات دیگری نیز به کنترل مثانه کمک می کنند.

۲ حلقه عضلانی به نام اسفنکتر، اطراف لوله ای که ادرار را به بیرون هدایت می کند قرار دارد. این لوله را مجرای ادرار می نامند. عضلات اسفنکتر با فشردن مجرای ادرار مانع از خروج آن از بدن می شوند. عضلات کف لگن، حالب ها، راست روده و مثانه را در محل خود نگه می دارند اما بیشتر به بسته باقی ماندن مجرای ادرار کمک می کنند. وقتی که مثانه پر می شود، اعصاب مثانه سبب آگاهی سیستم عصبی از پر شدن آن می شود و احساس دفع ادرار به شما دست می دهد.

هنگام تخلیه سیستم عصبی پیام هایی به عضلات اسفنکتر و عضلات کف لگن می فرستد که سبب شل شدن آنها می شود. همچنین به عضلات مثانه دستور می دهد منقبض و فشرده شده و سبب خروج ادرار از مثانه شوند. بی اختیاری هنگامی رخ می دهد که عضلات مثانه ناگهان منقبض شده یا عضلات مجرای ادرار ناگهان شل شود.

اگر هنگام خنده، سرفه و عطسه لکه ادرار می بینید!

اگر هنگام خندیدن، سرفه، عطسه، دویدن یا بلند کردن اشیای سنگین متوجه یک لکه کوچک از ادرار می شوید به بی اختیاری فشاری مبتلا هستید. این نوع بی اختیاری در میان خانم های جوان شایع تر است. این مشکل زمانی پیش می آید که عضلات و بافت های حمایت کننده مثانه ضعیف می شوند. در این صورت وقتی روی مثانه فشار وارد می شود دریچه آن باز شده و مقداری ادرار خارج می شود. حتی فشار جزئی ناشی از سرفه یا خنده هم برای خروج مقدار کمی از ادرار کافی است. چند دلیل برای ضعیف شدن این عضلات وجود دارد. برای مثال افزایش وزن، صدمات ورزشی، بارداری و زایمان طبیعی می توانند باعث کشش و آسیب این عضلات شوند.

اگر ناگهان کنترل خود را از دست می دهید!

اگر به طور ناگهانی حس می کنید مثانه تان به شدت پر شده و تا قبل از رسیدن به دستشویی اختیارتان را از دست می دهید به بی اختیاری اورژانسی مبتلا هستید. این حس ناگهانی ممکن است با صدای شرشر آب یا نوشیدن مایعات یا اصلا بی دلیل ایجاد شود. در این نوع بی اختیاری معمولا مقدار زیادی ادرار خارج می شود. این بیماری باعث می شود حتی مواقعی که مثانه تان خالی است هم حس استرس داشته باشید و چندین بار به دستشویی بروید. این نوع بی اختیاری معمولا به دلیل اسپاسم ماهیچه های مثانه ایجاد می شود. این اسپاسم ها نیز خود به دلیل صدمات عصبی یا ماهیچه ای رخ می دهد. در برخی موارد این آسیب ها بر اثر حساسیت مثانه به دنبال عفونت ها و تورم ها یا انواع سکته ایجاد می شود. پرکاری مثانه نیز درست مانند بی اختیاری اورژانسی است با این تفاوت که افراد مبتلا به آن می توانند تا رسیدن به دستشویی خود را نگه دارند اما با این حال حس نیاز به دستشویی ناگهانی زندگی آنها را نیز مختل می کند.

این داروها مشکل را تشدید می کنند

داروهای مختلفی وجود دارد که می تواند بی اختیاری ادرار را تشدید کند. مصرف برخی داروهای پایین آورنده فشارخون در خانم ها باعث می شود ماهیچه های مثانه شل شود درنتیجه فرد دچار بی اختیاری ادرار می شود. از طرف دیگر برخی داروهای ضدافسردگی می تواند بی اختیاری را بهبود بخشد اما برخی دیگر آن را تشدید می کند. داروهای مدر یا دیورتیک ها نیز با افزایش میزان ادرار باعث تشدید بی اختیاری می شود.

اول نوع را تشخیص بدهید

اولین مرحله برای مبارزه با بی اختیاری ادرار تشخیص نوع آن است. پزشک از شما درباره تاریخچه بیماری های تان سؤال می کند و برای تشخیص عفونت های ادراری احتمالی برای تان یک آزمایش ادرار می نویسد. ممکن است حتی از شما بخواهد بایستید و سرفه کنید تا بتواند از این طریق احتمال بی اختیاری فشاری را رد یا تایید کند. همچنین ممکن است از شما درخواست کند یک دفترچه یادداشت روزانه تهیه کنید و در آن تعداد دفعات دفع ادرار و لکه های ادراری و میزان مایعاتی که در روز می نوشید را ثبت کنید. برای تشخیص علت بی اختیاری ادرار چندین آزمایش وجود دارد. تصاویر سونوگرافی می تواند عملکرد مثانه و مجرای خروجی ادرار را هنگام دفع، سرفه یا سایر فعالیت ها نشان دهد. آزمایش با استفاده از پد مخصوص نیز مشخص می کند در طول روز چقدر دفع ادرار دارید.

مثانه تان را تربیت کنید!

تربیت مثانه هم درمورد بی اختیاری فشاری و هم اورژانسی کاربرد دارد. برای شروع یک نمودار رسم کنید و زمان هایی که در دستشویی ادرار می کنید و زمان هایی که ادرار از شما می ریزد، یادداشت کنید. بعد از مدتی با مشاهده الگوی به دست آمده از این نمودار متوجه خواهید شد چه زمان هایی به دستشویی بروید تا از نشت ادرار جلوگیری کنید.

فرشته نجات خانم ها!

از آنجایی که بی اختیاری فشاری به دلیل ضعف عضلات لگن ایجاد می شود بهترین راه حل، تقویت عضلات اطراف دریچه مجرای ادراری است. ورزش « کگل» می تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد. برای این کار باید عضلاتی که به کمک آنها جریان ادرار را قطع می کنید به داخل جمع کنید درست مانند وقتی که سعی می کنید ادرار خود را نگه دارید ۱۰ ثانیه در این حالت باقی بمانید و بعد عضلات را رها کنید. روزی ۳ تا ۴ بار این حرکت را انجام دهید.

هرچه این عضلات قوی تر شوند کنترل شما روی مثانه تان بیشتر خواهد شد. با استفاده از بیوفیدبک نیز می توان درمورد فعالیت مثانه و عضلات لگن اطلاعات دقیقی کسب کرد. هرچه با این فعالیت ها بیشتر آشنا می شوید راحت تر می توانید آنها را کنترل کنید. بیوفیدبک روشی درمانی است که با به کارگیری ابزارهای الکترونیکی، اطلاعاتی را در مورد اعصاب و عضلات و فعالیت های خودمختار بدن اندازه گیری و پردازش می کند و در قالب فیدبک صوتی یا تصویری به بیمار و پزشک معالج وی نشان می دهد. این روش معمولا در ترکیب با تمرینات کگل استفاده می شود.

پزشک برای تان جراحی تجویز کرده؟

جراحی مربوط به بی اختیاری فشاری ادرار یک عمل سرپایی محسوب می شود. یکی از گزینه ها برای این کار قرار دادن مثانه در « اسلینگ» است. اسلینگ بافتی است که موجب بالا نگه داشتن مثانه و جلوگیری از خروج ناگهانی ادرار می شود. گزینه دیگر بالاکشیدن مثانه بدون استفاده از « اسلینگ» است. درمورد بیماران مبتلا به بی اختیاری اورژانسی نیز برای افزایش ظرفیت ذخیره سازی مثانه می توان عمل جراحی انجام داد یا وسیله ای را در بدن قرار داد که انقباض مثانه را با سیگنال های الکتریکی کنترل می کند. برخی افراد ترجیح می دهند تا فرارسیدن زمان جراحی یا اثرگذاری داروها به طور موقت از پوشک ها و لباس های زیر مخصوص بی اختیاری ادرار استفاده کنند اما برخی دیگر این محصولات را یک گزینه دائمی به حساب می آورند و حاضر نمی شوند زیر تیغ جراحی بروند. این محصولات را می توان به راحتی از داروخانه ها و فروشگاه های لوازم پزشکی تهیه کرد.

پیشگیری مقدم بر درمان

برای کاهش خطر ابتلا به بی اختیاری ادرار راه های مختلفی وجود دارد. حفظ وزن مناسب و انجام تمرینات کگل در صدر این فهرست قرار دارند. اگر سیگاری هستید هرچه سریع تر آن را ترک کنید. سیگار کشیدن می تواند منجر به سرفه های مزمن شود. این سرفه ها در نهایت به مثانه فشار می آورد و باعث نشت ادرار می شود. از مصرف غذاها و نوشیدنی های خاصی که موجب تشدید این مشکل می شود، خودداری کنید. برای مثال اگر می دانید در طول روز با نوشیدن بیشتر از ۲ فنجان قهوه یا چای ادرارتان را نمی توانید کنترل کنید، پس یک فنجان بنوشید یا اصلا از نوشیدن آن صرف نظر کنید. غذاهای حاوی فیبر بالا مصرف کنید زیرا فیبر باعث جلوگیری از یبوست می شود. یبوست یکی از عوامل خطر برای بی اختیاری ادرار است.