اروپا: بیش از تعهدات خود در برجام عمل کرده‌ایم!

سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه بیانیه‌ای مشترک درباره نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ درباره فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران منتشر کردند.

این سه کشور در این بیانیه، ضمن تأکید بر تعهد خود برای حفظ و اجرای کامل توافق هسته‌ای ایران، ادعا کردند: «تروئیکای اروپایی به شدت کار کرد تا توافق را حفظ کند. ما بیش از تعهدات خود عمل کردیم تا تجارت مشروع با ایران را تسهیل کنیم که شامل مکانیسم اینستکس نیز می‌شود».

گستاخی طرف اروپایی

تروئیکای اروپایی در اقدامی گستاخانه با متهم کردن ایران به نقض مداوم الزامات برجام و تضعیف رژیم عدم ‌اشاعه در این توافق، مدعی شدند: «برخی از آن اقدامات، عواقب غیرقابل سنجشی دارند. به همین دلیل بود که ‌تروئیکای اروپایی در تاریخ چهاردهم ژانویه، مکانیسم حل اختلاف را کلید زد. ما این کار را با حسن نیت و با امید به یافتن راه پیشرفت دیپلماتیک در عین حفظ توافق، انجام دادیم».

به نوشته وبگاه «نمایندگی آلمان در وین» کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه با ابراز نگرانی از اطلاعیه ایران برای نصب سانتریفیوژهای جدید در تاسیسات غنی‌سازی نطنز، گفتند: «این امر، ظرفیت غنی‌سازی ایران را افزایش داده و از محدودیت‌های برجام در این حوزه، تعداد و مکان سانتریفیوژها عبور می‌کند. ما از ایران می‌خواهیم از این گام‌ها اجتناب کند».

در ادامه ابراز نگرانی‌های بی‌اساس این سه کشور علیه ایران آمده است:«ما همچنین از غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران بالاتر از محدودیت ۳/۶۷ درصد در برجام و میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده که اکنون ۲۱۰۵ کیلوگرم است، نگران هستیم. این تقریبا ده برابر محدودیت برجام است. برخلاف برجام، ایران همچنین به غنی‌سازی در فردو اقدام می‌کند؛ تاسیساتی که هیچ استفاده غیرنظامی موجهی ندارد».

تروئیکای اروپایی همچنین افزود: «ایران به اجرای تحقیق و توسعه درباره انواع مختلف سانتریفیوژهای پیشرفته که ذیل برجام مجاز نیستند، اقدام کرده است. گزارش آژانس اتمی نشان می‌دهد که ایران تدارکاتی را برای نصب سانتریفیوژهای IR6 و IR5 بیشتر در تاسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی، در «خط ۱» که قبلاً استفاده نمی‌شد، انجام داده است. ایران باید تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته که خلاف مفاد برجام است را متوقف کند».

این سه کشور با اشاره به نشست کمیسیون مشترک برجام در تاریخ یکم سپتامبر (یازدهم شهریور)، توضیح دادند: «در آن نشست ‌تروئیکای اروپایی بر عدم پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای تأکید کردند، امری که برجام را در خطر قرار می‌دهد. ما برای مباحثات بیشتر در فرآیندهای کمیسیون مشترک [برجام] فشار خواهیم آورد. امیدواریم که این شورا [حکام] بتواند پیام واضحی به ایران بفرستد که به عقب برگرداندن تمام اقدامات هسته‌ای مخالف توافق [هسته‌ای] ضروری است و باید به پایبندی کامل به الزاماتش ذیل برجام بازگردد».

در ادامه این بیانیه آمده است: «همان‌طور که قبلاً گفته شد، ما از خروج آمریکا [از برجام] متأسف هستیم. در رابطه با نامه آمریکا به شورای امنیت سازمان ملل در تاریخ بیستم آگوست و ارجاع به رویه‌های ذیل قطعنامه ۲۲۳۱، ما یادآوری می‌کنیم که موضع بیان‌شده از سوی وزرای خارجه ‌تروئیکای اروپایی در بیانیه مشترک بیستم آگوست، هنوز هم معتبر است».

کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه در پایان ضمن تشکر از جدیدترین گزارش آژانس اتمی ‌درباره ایران، از اجرای سختگیرانه و بی‌طرفانه مأموریت خود در قبال ایران استقبال کردند.

بیانیه وقیحانه بدهکارها

تروئیکای اروپایی مدعی شده است که بیش از تعهدات خود، در برجام عمل کرده است! این ادعای مضحک در حالی است که طرف اروپایی به هیچ عنوان به تعهدات خود عمل نکرده است.

اروپا در حالی ژست طلبکار به خود گرفته که ۱۱ تعهد در برجام داشت که خرید نفت ایران و پرداخت نقدی پول نفت در کنار برقراری مبادلات بانکی و مبادله کالاهای تحریمی ‌با ایران از جمله آن بود. طرف اروپایی بدون توجه به تعهدات خود، در ابتدا این تعهدات را در کانالی موهوم به نام «اس‌پی‌وی» تقلیل داد و در مرحله بعد، این کانال به کانال پرداخت اینستکس تقلیل پیدا کرد.

اعضای اروپایی برجام طبق سازوکار اینستکس، به هیچ عنوان از ایران نفت نمی‌خرند و تبادلات بانکی را نیز برقرار نمی‌کنند؛ بلکه صرفاً از طریق این کانال، در ازای خرید نفت ایران توسط کشورهای غیراروپایی، به‌جای پرداخت پول، در اقدامی توهین‌آمیز صرفاً غذا و دارو (اقلام غیرتحریمی‌ آمریکا) را در اختیار ایران قرار می‌دهند!

نکته قابل توجه اینجاست که اروپا حتی همین وعده نسیه و توهین‌آمیز را هم انجام نداد و آن را موکول به اقدام نقد ایران در اجرای دستورات FATF کرد.

در سال‌های گذشته ظریف با اشاره به بی‌دستاوردی برجام گفته بود که ما نمی‌توانیم حتی یک حساب بانکی در انگلیس باز کنیم. روحانی- اردیبهشت ۹۷ - گفته بود: «چهار سال گذشته می‌رفتیم با گرفتاری فراوان اسکناس تهیه می‌کردیم در هواپیما می‌گذاشتیم، بیمه می‌کردیم در فرودگاه با ماشین مسلح ارز را در بانک مرکزی می‌آوردیم... صبح چند گونی دلار را به صرافی‌ها می‌دادیم، صرافی‌ها هم خداوند عاقبت همه ما را به خیر کند. چطور تقسیم می‌کردند و به کی می‌دادند. جنس‌هایی هست در میوه‌فروشی وقتی پرتقال می‌آید میوه‌های خوب را زیر می‌گذارد و می‌گوید قبلاً فروختم، پرتقال خوب زیر می‌ماند برای از ما بهتران».

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز - اسفند ۹۷- گفته بود: «قبل از برجام نفت بیشتری می‌فروختیم».

پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت 97، قرار بود اروپا نهایتا ظرف چند هفته درباره اجرای تعهدات برجامی خود و احقاق حقوق برجامی ایران تضمین بدهد. ماه‌ها گذشت، اروپایی‌ها در واکنش به عهدشکنی آمریکا به ابراز تأسف بسنده کرده و در مقابل تأکید کردند که ایران باید بدون هیچ چشمداشتی یک طرفه به تعهدات خود ادامه دهد.

بازی در پازل وقت‌کشی اروپا

دولت ۱۲ ماه پس از خروج رسمی ‌آمریکا و خروج عملی اروپا از توافق، در ۱۸ اردیبهشت ۹۸ در بیانیه‌ای، ضرب‌الاجل ۶۰ روزه‌ای را اعلام کرد. یکی از نقاط ضعف ضرب‌الاجل این بود که این اقدام با یک سال تاخیر انجام شد.

ضرب‌الاجل ایران در ۵ گام ادامه یافت؛ اما متأسفانه به‌دلیل رویکرد منفعلانه دولت، این ضرب‌الاجل نتوانست به احقاق حقوق برجامی ایران منتهی شود.

دولتمردان به‌جای به‌کارگیری ادبیات طلبکارانه نسبت به طرف اروپایی، با ادبیاتی منفعلانه اعلام کردند که به محض آنکه حرکتی از جانب اروپا مشاهده شود، ایران بلافاصله ضرب‌الاجل را متوقف کرده و به شرایط پیش از ضرب‌الاجل برمی‌گردد! برای نمونه، روحانی - شهریور ۹۸ - علی‌رغم سپری شدن ۱۲۰ روز از ضرب‌الاجل برجامی و ۱۶ ماه از خروج آمریکا از برجام و ۵۰ ماه از امضای برجام، در جلسه هیئت دولت در اظهارنظری تأمل‌برانگیز گفت: «فرصت ۲ ماهه دیگری برای بازگشت به تعهدات، مذاکره و توافق پیش روی اروپاست»!

در طول ۵ دوره ضرب‌الاجل برجامی، روح حاکم در اظهارات دولتمردان، ارائه تضمین به طرف اروپایی بود. اقدامی که به جای ضریب دادن به ضرب‌الاجل، از تأثیرگذاری آن می‌کاست.

متأسفانه کاهش میلی‌متری تعهدات هسته‌ای از سوی دولت و ضرب‌الاجل‌های تکراری، پازل وقت‌کشی اروپا و شرطی‌سازی مردم و گره زدن اقتصاد به مواردی که اختیار آن از دست خودمان خارج است را تکمیل کرد و این روند همچنان ادامه دارد.

اروپایی‌ها به دفعات ثابت کرده‌اند که هیچ تصمیمی ‌برای اجرای تعهدات برجامی خود ندارند. دولت می‌بایست با اقدامی قاطع و متقابل، اجرای تعهدات خود ذیل برجام را به‌طور کامل متوقف کند.