ورود مپسا به صنعتی‌سازی مسکن اشتباه بود

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، در طول تاریخ ایران ۲ بار تلاش شد تا ساخت وسازهای مسکن از شیوه منسوخ شده سنتی به سمت استفاده از شیوه های نوین و مصالح ساختمانی صنعتی تغییر جهت دهد، اما هر دو برنامه اجرا شده در این رابطه تقریبا به شکست انجامید.

بازخوانی پرونده صنعتی سازی مسکن در ایران حاکی از آن است پیش از انقلاب یعنی درست زمانی که جهان به سمت بهره گیری از سیستم های جدید برای ساخت حرکت می کرد، برنامه واردات مصالح ساختمانی صنعتی در اولویت ویژه قرار گرفت که شهرک اکباتان یادگاری از آن زمان است. دوره دوم نیز به شش سال پیش یعنی آغاز اجرای بزرگترین طرح مسکن سازی (مهر) کشور باز می گردد. اما این برنامه ها به دلایلی که در ادامه به آنها اشاره می شود با شکست مواجه شد.

کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی با قاطعیت می گویند نگرش واردات صرف مصالح ساختمانی باعث شد تا فرآیند صنعتی سازی به عنوان مهم ترین رکن ساخت مسکن به شیوه های نوین در کشور شکل نگیرد.

* تغییر نگرش ترمز صنعتی سازی

یک فعال بازار مسکن در این باره گفت: یکی از دلایلی که باعث شد صنعتی سازی مسکن پیش از انقلاب رشد نکند و درجا بزند، تغییر نگرش در رابطه با مسکن بود.

جعفر قرائتی ستوده افزود: متاسفانه تغییر تفکر از عرضه مسکن به عرضه زمین باعث شد تا صنعتی سازی مسکن به معنای واقعی شکل گیرد. با این تغییر روند کلی نیز تغییر کرد.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و فن آوران صنعتی ساختمان ادامه داد: در ادامه نیز زمین به تعاونی های مسکن واگذار شد که این اقدام نیز تاثیر فراوانی در عقب ماندگی صنعتی سازی مسکن در کشور داشت.

* ۶.۶ درصد از برنامه ساخت کارخانه مصالح صنعتی عملیاتی شد

حدود چهار دهه پس از اولین تجربه صنعتی سازی که بخش مسکن به واسطه اعمال برخی سیاست های اشتباه اقتصادی دولت به سرنوشتی مانند سال ۶۸ دچار شد، طرح مسکن مهر از سوی دولت نهم اجرایی شد. علاوه بر خانه دار کردن اقشار کم درآمد، گسترش صنعتی سازی مسکن یکی دیگر اهداف تبین شده این طرح در میان مدت بود. بر این اساس بیش از ۱۰۰ سیستم نوین ساختمانی توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تائید شد تا انبوه سازان مشکلی در این خصوص کم و کسری نداشته باشند.

به موازات این اقدامات، سال ۸۷ بود که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به نیابت از وزارت وقت صنایع و معادن ساخت ۳۰ کارخانه تولید مصالح ساختمانی در ۳۰ استان کشور را در دستور کار قرار داد. فراخوان از بخش خصوصی، وعده ارائه تسهیلات بانکی و مذاکره با چند تولید کننده چینی تمام اقداماتی بود که ایدرو برای فراهم آوردن زیرساخت های تولید مصالح ساختمانی صنعتی در کشور انجام داد.

حال با گذشت پنج سال تنها ۲ کارخانه تولید مصالح ساختمانی صنعتی راه اندازی شده و ۳۰ کارخانه دیگر در گیر موانع فراوانی هستند که بخش خصوصی را در پیمودن ادامه مسیر از طریق دستگاه های دولتی مردد کرده است.

*ورود مپسا به صنعتی سازی اشتباه بود

دبیر انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان معتقد است ورود مپسا به بحش صنعتی سازی مسکن و ساخت کارخانه های تولید مصالح ساختمانی صنعتی انتخاب یک مسیر اشتباه از سوی وزارت سابق صنایع و معادن بود.

قرائتی ستوده افزود: بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته قرار شد ۳۰ کارخانه تولید مصالح ساختمانی در سراسر کشور ساخته و راه اندازی شود، وزارت وقت صنایع و معادن نیز مپسا را مامور انجام این برنامه کرد.

وی با تاکید بر این که انتخاب مپسا اشتباه بود، خاطرنشان کرد: از ۳۰ کارخانه ای که قرار بود با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران راه اندازی شوند فقط ۲ کارخانه عملیاتی شد که به آنها هم نمی توان برچسب مصالح صنعتی داد.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان یادآور شد: به موازت اقدامات نافرجام دولت برای راه اندازی کارخانه های مصالح صنعتی، بخش خصوصی نیز دست به کار شد به طوریکه در سال های اخیر بیش ۳۰ کارخانه مصالح صنعتی را راه اندازی کرده است.

قرائتی ستوده با تاکید بر این که توانمندی های بالقوه ای در این رابطه در کشور وجود دارد، گفت: باید به بخش خصوصی اجازه فعالیت در این حوزه داده شود، در حال حاضر بیشتر مصالح مورد نیاز از داخل تامین می شود که این حاصل توانمندی های بخش خصوصی است.

وی ادامه داد: دولت باید از بخش خصوصی با ارائه تسهیلات برای تولید مصالح ساختمانی صنعتی و اجرای روش های نوین ساخت مسکن حمایت کند و فقط نقش نظارتی را در این پروسه ایفا کند، بدون شک با این اقدام فرآیند صنعتی سازی مسکن در کشور فراگیر خواهد شد.