هزینه‌های کلان و بی‌برنامگی در برگزاری جشنواره‌ها

به گزارش پارس به نقل از فارس، برگزاری جشنواره ها از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا محمل مناسب برای تبادل افکار و عقاید و بحث و نظر میان فیلمسازان را فراهم می کند سینما در کشورهای در حال توسعه که صاحب این صنعت _ هنر هستند ریشه در اعتقادات و ذخایر فرهنگی دارد و با توجه به تعداد فیلم های تولید شده در سال و حمایت بی حساب و کتاب دولت از تولید فیلم هایی که اکثر آن ها نمی توانند مخاطب را به خوبی با خود همراه کنند، جشنواره ها محلی برای دیده شدن فیلم ها به شمار می آیند. اما در این میان متولی جشنواره ها به نوعی ارگان ها و نهادهایی هستند که در تولید فیلم ها سهم دارند این در حالی است که با ورود جواد شمقدری به معاونت سینمایی موسسه تخصصی امور جشنواره ها و بین الملل راه اندازی شد اما باز هم برگزاری جشنواره ها با وجود موسسه تخصصی سامان نیافت و همان سیکل معیوب که در گذشته شاهد آن بودیم ادامه یافت.

در طول سالهای اخیر جشنواره های موضوعی با عناوین مختلف بسیاری پا به عرصه وجود نهادند اما جالب است که پس از گذشت تنها یک یا دو دوره از برگزاری، عمر آنها رو به افول می گذارد. زیرا زمانی جشنواره های تخصصی می توانند به حیات خود ادامه دهند و توفیق یابند که فیلم های مخصوص آن گونه از سینما تولید شود و شرایط مناسبی برای تولید آن گونه از سینما فراهم آید یا اقبال عمومی فیلمسازان به سمت تولید آن دسته از فیلم ها باشد. در غیر این صورت این جشنواره ها نیز از تعریف تخصصی خارج می شوند.

ریشه و مشکل اصلی تولد جشنواره ها و ارایه جوایز متعدد و کوتاهی عمر آنها در سوء مدیریت کلان فرهنگی و سینما در ادوار مختلف منجمله در سالهای اخیر بوده است. عدم برنامه ریزی مدون و مشخص و ارایه مجوز بدون کلان نگری و دست یافتن به مخاطبان پایدار و استفاده بهینه از این سینما است. این جشنواره ها تنها به دل خوشی دیده شدن فیلم ها و اهداء جوایز متولد می شود. ارایه جوایز در اکثر جشنواره هایی که عمر آنها به انگشتان یک دست هم نمی رسد در اهداء جوایز دچار مشکل هستند و اکثر این جشنواره ها با تغییر مدیریت ارگان ها جوایزی را که متعهد شده اند را اهداء نمی کنند. اما دیده شده است که مجوز برگزاری جشنواره مجدد توسط مدیر دفتر مجامع و جشنواره های معاونت سینمایی برای همان جشنواره که به تعهدات خود عمل نکرده است، ارایه می شود.

به نظر می رسد برگزاری جشنواره ها برای مدیران از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا در بیلان کاری و ارایه آمارو ارقام زمان مدیریتی آن ها موثر است و بسیاری از ضعف ها و نقصان ها به دلیل بلندای صدای طبل جشن و جشنواره ها شنیده نمی شود. از سوی دیگر برگزاری جشنواره ها با موضوعات مختلف، بازتاب و بازخورد نظرگاه های کلان مدیریتی و نگرشی مسئولان و فضای حاکم بر مدیریت فرهنگی در عرصه سینمای ما به شمار می رود از این رو برگزاری جشنواره ها برای مدیران و انعکاس اخبار آن در رسانه ها از اهمیت خاصی (به خصوص در این دوره) برخوردار است.

اکثر جشنواره های سینمایی مولود زمان مدیریت برخی از افراد در ارگان ها و نهاد ها هستند که متاسفانه با پایان مدیریت آنها این جشنواره ها که هر یک عناوین مهمی هم با خود دارند و به نام بزرگان این عرصه مزین هستند نیز تقریبا به دست فراموشی سپرده می شود. از آن جمله می توان به جایزه بزرگ شهید آوینی اشاره داشت که توسط فردی پایه گذاری شد که بعد از مدیریت وی با تاخیر و بدون توجه به رویکرد و هدف پایه گذاری (شاید تنها برای رفع تکلیف) این جایزه اهداء شد یا به طور مثال جشنواره فیلم کوتاه جم که به دلیل موضوعیت آن متولیان برگزاری جشنواره نتوانستند در تاریخ معین آن را برگزار کنند و در نهایت این جشنواره در دل جشنواره فیلم مقاومت قرار گرفت. از این دست جشنواره ها که اکثر آنها در حوزه فیلم های کوتاه و مستند برگزار می شود، بسیار است.

عدم توجه به برنامه ریزی و کلان نگری در جشنواره ها در سالهای اخیر باعث شده است که اکثر جشنواره ها قائم به فرد باشد و با کنار ه گیری یا استعفای مدیر یک موسسه جشنواره عملا به دست فراموشی سپرده شود. جشنواره فیلم کوتاه یاس تهران از این دست جشنواره هاست که با توجه به گستره جهانی آن و حضور فیلم های خارجی در آستانه برگزاری به دست فراموشی سپرده شده است و هیچ جوابی از سوی مدیران برای برگزاری یا عدم برگزاری آن ارایه نمی شود.

اخیرا هم شاهد تولد جشنواره ای در بنیاد سینمایی فارابی بودیم که باید دید این جشنواره می تواند در دوره های دیگر هم ادامه یابد یا تنها به عنوان یک نمایش تبلیغاتی برای مدیران این موسسه برگزار شده است. نخستین جشنواره فیلمنامه نویسی انقلاب اسلامی نمونه ای از جشنواره هایی است که دومین دوره آن به به زودی برگزار می کند اما ماهیت این جشنواره به گونه ای طراحی شده است که بتواند بهترین فیلمنامه که عنصر اصلی ساخت فیلم در این حوزه خطیر و ارزشمند را بشناسد اما گویا این جشنواره نیز تنها ملعبه ای برای برگزار کنندگان آن است و بهترین های جشنواره دستمایه ساخت اثر در حوزه انقلاب اسلامی نشده است در حالی که برگزار کننده جشنواره یکی از بازوهای اجرایی سازمان سینمایی به شمار می آید و می تواند خود هزینه تولید بهترین های این جشنواره را تامین کند. اما این ارگان تنها به چاپ متن ۳۳ فیلمنامه برتر نخستین جشنواره فیلمنامه نویسی انقلاب اسلامی بسنده کرد.

به نظر می رسد در فضای سازمان سینمایی این گونه ماموریت ها تعریف شده است که هریک از نهادها کارهای یکدیگر را انجام دهند و در وظایف و ماموریت های خود را بر گردن دیگران بگذارند. اینجاست که به این نتیجه می رسیم حل مشکلات این سینما عزمی فراتر از مصاحبه ها و دادن قول های بدون پشتوانه و عمل می خواهد.