تصویر عجیب آژانس فضایی اروپا از ابرآتشفشان مریخ

 به نقل از گیزمودو، این هفته، آژانس فضایی اروپا یک عکس عجیب را که توسط مدارگرد "مارس اکسپرس" (Mars Express) در فاصله ۱۴۹۶.۶۹ متری (۹۳۰ مایلی) از محل تشکیل یک ابر که در حال خارج شدن از ابرآتشفشان "Arsia Mons" ثبت شده بود منتشر کرد.

"مارس اکسپرس" یک ماموریت اکتشاف فضا است که توسط آژانس فضایی اروپا(ESA) انجام شده‌ است. ماموریت مریخ اکسپرس، کاوش سیاره مریخ و نخستین تلاش ماموریت سیاره‌ای این آژانس است.

از روی تصویر تنها می‌توان دریافت که آتشفشان در حال جاری شدن است، هرچند که این نظر کمی عجیب است چرا که آخرین انفجار این آتشفشان حدود 50 میلیون سال پیش رخ داده بود.

اما به نظرمی‌رسد مسئله چندان پیچیده هم نیست زیرا نیویورک تایمز نیز مقاله‌ای در این باره منتشر کرد و نوشت: این یک پدیده هواشناسی عادی به نام "صعود اوروگرافیک"(orographic lifting) است.

به پدیده صعود هوا بر اثر ناهمواری‌های زمین "بالابری کوهساری" یا "صعود اوروگرافیک"(orographic lifting) می‌گویند. هنگامی که هوا به مانعی برخورد می‌کند، در نزدیکی سطح زمین و سطوح فوقانی هوا وادار به صعود می‌شود.

اغلب بسته‌ هوایی که در سطح زمین حرکت می‌کند تحت تاثیر نیروی محرکه خود به بالای تپه‌ها و کوه‌ها صعود می‌کند.

در این مورد نیز می‌تواند برخورد باد به ابر آتشفشان(Arsia Mons) که یک ساختار عظیم است، باشد.

باد به دلیل فشار پایین هوا مجبور به بالا رفتن و گسترده شدن کرده است در نتیجه، بخار آب موجود در هوا می‌تواند به ابر تبدیل شود.

فضای مریخ ممکن است نسبت به زمین، به مراتب کمتر متراکم باشد و حاوی مقدار بسیار کمی از آب باشد به طوریکه تخمین زده شده است اگر آب به طور مساوی بر روی سطح سیاره پخش شود، آبها تنها 20 میکرون عمق دارند.

دکتر "الدار نو دوبرا"(Eldar Noe Dobrea) دانشمند ارشد "موسسه علوم سیاره ای"(Planetary Science Institute) در گفتگو با مجله تایمز گفت: هیچ شانسی وجود ندارد که مدارگرد بتواند در آینده علائم هشدار دهنده‌ یک فوران را شناسایی کند.

دکتر نو دوبرا در ادامه گفت: به وضوح می‌توان دید که این یک پدیده آتشفشانی نیست، زیرا فضاپیما می‌تواند افزایش متان، گوگرد دی اکسید و گازهای دیگر را که از فوران‌ها خارج می‌شود شناسایی کند. در عوض، این پدیده یک نمونه از چگونگی تاثیر توپوگرافی بر آب و هوا است.

عارضه‌نگاری یا توپوگرافی به تحقیق بر روی شکل سطح زمین، ویژگی‌های سیارات و بدن انسان به وسیله تصویربرداری یا نقشه‌برداری گفته می‌شود.