لندن مقام‌های سعودی را تحریم مالی کند

تایمز در این یادداشت به قلم «دیوید آرونویچ» نوشته است: هنوز درباره سرنوشت خاشقچی یک «اما» باقی‌مانده است. نه جسدی و نه هیچ مدرکی وجود دارد. اما حتی اگر خاشقچی هنوز زنده باشد معلوم نیست آن 15 تبعه سعودی که تنها چند ساعت پس از ناپدید شدن او، استانبول را ترک کردند چه کسانی بودند. 

رسانه‌های ترک این افراد را به‌عنوان اعضاء دستگاه امنیتی و ارتش عربستان شناسایی کرده‌اند.

خاشقچی سه‌شنبه هفته گذشته زمانی که برای ثبت‌اسناد مربوط به ازدواج خود به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه مراجعه کرد، مفقود شد و اکنون هیچ نشانه‌ای از وی در دست نیست.

ریاض که پیش‌تر ورود این روزنامه‌نگار مخالف به کنسولگری را تائید و گفته بود که او بعد از انجام کار از کنسولگری خارج‌شده است، در تناقضی آشکار اکنون مدعی است که نامبرده اساساً به این کنسولگری مراجعه نکرده است.

تایمز در ادامه این یادداشت آورده است: به‌تدریج ماجرا شبیه به حادثه سالزبری و اسکریپال می‌شود، با این توافق که تروریست‌ها این بار تبعه متحد ما بوده‌اند.

سرگئی اسکریپال جاسوس اسبق روس اسفندماه گذشته براثر تماس با ماده سمی در انگلیس مسموم شد. دولت لندن سازمان اطلاعات ارتش روسیه را مسئول این حادثه معرفی کرده و 23 تن از دیپلمات‌های روسیه را به اتهام جاسوسی از خاک این کشور اخراج کرد.

تایمز می نویسد: تفاوت میان ماجرای اسکریپال و خاشقچی این است که جرم او تنها ابراز عقایدش بوده است. او ستون نویس روزنامه واشنگتن‌پست بود و در کنفرانس های لندن درباره وضعیت خاورمیانه و در انتقاد از ریاض سخن می‌گفت.

او در تبعید از عربستان به سر می‌برد اما بیش از 1.69 میلیون مشترک در توییتر داشت. در این مدت انتقادهای قابل‌توجه و با دلیلی را از دولت محمد بن سلمان ولیعهد 33 ساله عربستان ارائه می‌داد. 

امروز افکار عمومی دو نکته را درباره عربستان می‌داند. اینکه این کشور درگیر جنگ بی‌انتهای یمن است و ولیعهد تا حدودی اصلاح‌طلب است و برخلاف روحانیون محافظه‌کار این کشور، به زنان آزادی رانندگی داده است. اما کسی نمی‌داند که دولت اصلاح‌طلب عربستان توان انتقاد شنیدن را ندارد.

آگوست گذشته، وزیر امور خارجه کانادا در توئیتی از حبس خواهر یک معترض سعودی انتقاد کرد؛ متقابلاً سعودی‌ها در حدی واکنش نشان دادند گویی کانادا هواپیمای عربستان را زده است.

آن‌ها ادعا کردند که از موضع‌گیری اوتاوا دلخور شده‌اند و در پی آن روابط دیپلماتیک خود را معلق، سفیر کانادا از ریاض را اخراج، دانشجویان کانادایی را فراخواندند.

تایمز در ادامه می‌نویسند، ولیعهد عربستان اصلاحات را از سال گذشته آغاز کرده است. بر اساس برنامه موسوم به چشم‌انداز 2030 مشاغل بیشتری در عربستان ایجاد خواهد شد، حقوق زنان افزایش‌یافته و امتیازهای روحانیون محافظه‌کار در امور اجرایی کمتر می‌شود. بااین‌حال این اصلاحات قرار نیست به‌غیراز دولت از جای دیگری جاری شود. درواقع اصلاحات یک‌طرفه است، یک‌طرفه تصمیم‌گیری می‌شود و یک‌طرفه درباره آن فکر می‌شود. از این منظر اصلاح‌طلبان به‌طور بی‌سابقه‌ای ساکت شده و یا زندانی می‌شوند.

'جمال خاشقچی' هم خواستار اصلاحات و به فقدان آزادی بیان منتقد بود. اما آیا این دلایل کافی برای ربودن و یا شاید قتل او توسط ولیعهد به شمار می‌رود؟ یا اینکه شاید خاشقچی به دلیل اطلاعات زیادی که درباره رابطه عربستان با اسامه بن‌لادن داشت برای ریاض یک تهدید به شمار می‌رفت؛ چون حتی اکنون جزئیات این رابطه می‌تواند به پیوند ریاض و واشنگتن آسیب بزند.

تایمز در ادامه با اشاره به‌احتمال بالای صدور دستور قتل خاشقچی از سوی ولیعهد عربستان عنوان کرد که چنانچه این گمانه‌زنی‌ها صحت داشته باشد، غرب قادر به نادیده گرفتن آن نیست و در درازمدت، رفتار بن سلمان بدتر خواهد شد.

آمریکا و انگلیس دو شریک مهم عربستان سعودی به شمار می‌روند، ضمن آنکه خاشقچی هم دوست دو کشور بود. اگر بخواهیم در جهانی زندگی کنیم که مخالفان ناپدید و یا کشته نشوند بایستی دست‌به‌کار شویم. 

درخواست برای تحقیق و محدود کردن معامله مسکن در لندن برای اتباع سعودی کافی نیست. سعودی‌ها بایستی بی‌گناهی خود را ثابت کنند که چرا خاشقچی از کنسولگری عربستان در استانبول خارج نشده است. 

اگر پاسخ قانع‌کننده‌ای ارائه نشد بایستی آن‌ها را مقصر دانسته، همکاری‌های دفاعی را متوقف کرده و متعاقباً مقام‌های سعودی تحریم مالی شوند.

یک سال پیش خاشقچی در یادداشتی در واشنگتن‌پست نوشته بود: من خانه، زندگی و شغلم را برای اینکه صدایم شنیده شود در عربستان رها کردم... اکنون می‌توانم آزادانه سخن بگویم درحالی‌که خیلی‌ها نمی‌توانند.

تایمز در پایان می‌نویسد: اکنون او نمی‌تواند سخن بگوید و ما بایستی سخن بگوییم و راه او را ادامه دهیم.