محمد بن سلمان به سرعت در حال سقوط است

القدس العربی نوشت محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی با وجود وعده های فریبنده در زمینه اقتصادی و آزادی های عمومی، به علت اقدامات نسنجیده خود به سرعت در حال سقوط است.

پایگاه اینترنتی روزنامه القدس العربی چاپ لندن در سرمقاله خود آورده است مایکل پیرلی، مورخ و نویسنده انگلیسی در روزنامه تایمز انگلیس در مقاله‌ای به شرایط محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان پرداخته و تحلیلی بی‌پرده و صریح از سرانجام صعود سریع شاهزاده جوان و سقوط سریع‌تر او ارائه داده است.

فرآیند صعود بن سلمان را می توان از زمان دخالت نظامی عربستان در مارس 2015 در نظر گرفت که شاهزاده جوان به عنوان وزیر دفاع، سکان این جنگ را به دست گرفت. بعد از آن به عهده گرفتن سریع مسئولیت های بزرگ و انتصاب او به عنوان ولیعهد در سال 2017 در حالی رخ داد که جانشین پادشاه، وزیر دفاع، رئیس شورای امور سیاسی و امنیتی، رئیس شورای امور اقتصادی و توسعه عربستان نیز بود. یعنی به طور خلاصه به رهبر مطلق اصلاحات تبدیل شد.

بن سلمان چشم انداز بسیار بلندپروازانه‌ای برای آینده کشورش ارائه کرده و وعده بازسازی اقتصاد عربستان را در چارچوب طرحی داد که در برابر اختصاص فقط پنج درصد از ارزش شرکت نفت عربستان (آرامکو) که ارزشی معادل دو تریلیون دلار برای آن برآورد شده بود، درآمدی عظیم به ارمغان می آورد. او همچنین وعده ایجاد شهرک فناوری «نیوم» و جذب سرمایه های خارجی و احیای آزادی های سرکوب شده در عربستان به خصوص درباره مسائل مربوط به زنان را داد.

اما چیزی که سعودی ها و جهانیان تاکنون شاهد آن بودند شکست های پیاپی او بوده است. دخالت نظامی در یمن برای یمنی ها فاجعه ای بزرگ به همراه داشته و پیروزی های مورد نظر را به بار نیاورده است ضمن آن که برای خزانه عربستان بسیار هزینه بردار بود و طرح اختصاص سهام آرامکو را متوقف کرد که با توقف آن، پول های هنگفتی که بن سلمان وعده داده بود از بین رفت و برنامه ها برای توفیق شهرک نیوم به دلایل متعدد دچار مشکل شدند.

ولیعهد عربستان به جای تکیه کردن به متحدان منطقه ای در جنگ خود علیه انصارالله به جنگ جدیدی روی آورد که همان تحریم قطر بود. او سیاست خارجی کشورش را به امارات و مصر پیوند زد که رابطه خوبی با قطر نداشتند و بحرین هم که بدون امارات و عربستان اصلا قادر به تصمیم گیری نیست به آنها پیوست.

از سوی دیگر وعده آزادی ها نقش بر آب شد. اجازه رانندگی به زنان با حمله همه جانبه علیه فعالان زن که برای این حق جنگیده بودند هم زمان شد و صدها فعال و دانشگاهی فقط به خاطر پست تمسخرآمیز یا اعتراضی در شبکه های اجتماعی بازداشت شدند. وعده های دلفریب اقتصادی و جذب سرمایه ها نیز هم زمان با بازداشت شاهزادگان و تجار و به گروگان گرفتن آنها برای باج گیری غیرعملی شد. روند بازداشت و باج خواهی به شخصیت های بزرگ سیاسی و اقتصادی در جهان عرب هم رسید.

این رزومه کوتاه از ولیعهد عربستان نشان می دهد پدر او چه اشتباه بزرگی در تحویل کلیدهای سلطه مطلق به پسر ششم و بی تجربه خود مرتکب شده است بدون آن که نهادهای دارای صلاحیت تصمیمات و رفتارهای او را کنترل کنند. بزرگترین درسی که قطعا ولیعهد عربستان از آن بهره ای نخواهد برد این است که اتخاذ سیاست درهای باز در زمینه اقتصادی و آزادی ها و برقراری امنیت و پیروزی در جنگ ها همگی مربوط به قدرت هر نظام در ایجاد پایگاه های دموکراتیک و مشارکت نخبگان سیاسی و اقتصادی و مدنی در تصمیمات از طریق نهادهای واقعی و موثر است و هر چیز غیر از آن، یاغی گری و عامل شکست در همه زمینه ها خواهد بود.