توضیحات مسکو در باره کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر

روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو امروز نوشت: روز یکشنبه 12 آگوست ( 21 مرداد ماه) در شهر بندری "آکتاو" جمهوری قزاقستان پنجمین نشست سران کشورهای حاشیه دریای خزر با شرکت روسای جمهوری کشورهای ایران، روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان برگزار خواهد شد. در جریان این نشست کنوانسیون مربوط به وضعیت حقوقی دریای خزر که بیش از 20 سال است کار به روی آن طول کشیده، بالاخره امضاء خواهد شد.

"گریگوری کاراسین" معاون وزیر امور خارجه روسیه و دبیر ویژه روسیه در امور دریای خزر در مصاحبه با این روزنامه، یادآور شد که این نشست سران اهمیت سمبولیک زیادی دارد. از سال 2002 حلقه نشست‌های مرتب رهبران 5 کشور ساحلی دریای خزر ابتدا در عشق آباد، سپس در تهران، باکو، آستاراخان دور زده و اکنون در آکتاو (در ساحل شرقی دریای خزر) به پایان میرسد. ضمن اینکه از سال 2007 به این طرف نیز در پنج کشور ساحلی، تاریخ 12 آگوست، بعنوان روز «دریای خزر» گرامی داشته می‌شود.

به گفته وی، امسال در این روزها هدیه بسیار خوبی به همه کشورهای ساحل دریای خزر داده می‌شود و بالاخره بعد از بیش از 20 سال مذاکرات، رهبران این کشورها کنوانسیون مربوط به وضعیت حقوقی دریای خزر را امضاء می‌کنند. صحبت بر سر انعقاد یک توافقنامه چندجانبه است که پایه و اساس همکاری‌های آتی کشورهای ساحلی در منطقه دریای خزر را تعیین خواهد کرد و برای همه کشورهای شرکت کننده در آن به طور مساوی مفید است.

وی افزود، این کنوانسیون نه ‌تنها اعتماد بین کشورهای ساحلی را تقویت می‌کند بلکه در مجموع باعث افزایش امنیت در دریای خزر، رشد هماهنگی اقتصادی، جذب سرمایه و بالا بردن توانایی رقابت و مشارکت بهتر کشورهای ساحلی برای تحقق طرح‌های مشترک خواهد شد.

معاون وزیر خارجه روسیه یادآور شد اکنون اصول جدیدی در روابط بین المللی در سطح منطقه شکل خواهد گرفت. در نتیجه تلاش‌های بسیار زیاد دیپلماتیک مواضع پنج کشور ساحلی به یکدیگر نزدیک شده و طرفین به توافقات اساسی و واقع بینانه ‌ای در زمینه وضعیت دریای خزر رسیده‌اند.

وضعیت منحصربه فرد دریای خزر مطابق با هیچ کنوانسیون بین‌المللی نیست

کاراسین توضیح داد، وضعیت جغرافیایی، هیدرولوژیکی و سایر خصوصیات خرز به گونه ‌ای است که بعنوان یک مخزن آبی داخلی که ارتباطی با اقیانوس ‌های جهان ندارد مشخص گردیده و نمی‌توان آن را دریا نامید. اما در عین حال به خاطر اندازه بزرگ، ترکیب آب و ویژگی‌های عمق آن، خزر را نمی‌توان یک دریاچه هم نامید به خاطر همین وضعیت دریای خزر با خصوصیات مربوط به کنوانسیون سازمان ملل درباره حقوق دریاها مربوط به سال 1982 مطابقت ندارد و همچنین اصول مربوط به استفاده از دریاچه های فرامرزی در رابطه با خزر قابل اجرا نیستند. به همین دلیل لازم بود تا وضعیت حقوقی دریای خزر بر اساس شرایط خاص آن تنظیم شود.

نخستین توافقنامه پنج‌ جانبه بین کشورهای ساحلی دریای خزر

به گفته وی، البته کشورهای ساحلی خزر از مدت‌ها قبل برای حل و فصل مسائل مربوط به دریای خزر با همسایگان خود به صورت دوجانبه و سه جانبه توافقاتی را به دست آورده بودند، ولی تاکنون این توافقات به شکل پنج جانبه وجود نداشته است. به همین دلیل امضای کنوانسیون حقوقی دریای خزر را می توان یک موفقیت قابل توجه دانست.

این مقام روس تاکید کرد که منافع روسیه در دریای خزر بر اساس توافقات صورت گرفته به طور کامل در نظر گرفته شده و آزادی توسعه ناوگان نظامی-دریایی این کشور، عبور و مرور کشتی‌های نظامی و تامین امنیت کشتی ‌ها مناطق ساحلی خزر نه تنها برای روسیه، بلکه برای همه 5 کشور ساحلی تضمین شده است.

معاون وزیر خارجه روسیه یادآور شد که نشست سران آکتاو، آخرین نشست رهبران کشورهای منطقه دریای خزر نخواهد بود. امضای کنوانسیون حقوقی دریای خزر باعث می‌شود تا کشورهای ساحلی بتوانند همکاری‌های منطقه‌ای خود را بیش از پیش گسترش داده و برای توسعه روابط چندجانبه نیاز به عرصه مناسبی برای رایزنی ‌های مرتب بین خود خواهند داشت.