اقدام نظامی عربستان و امارات علیه قطر صحت دارد؟

پایگاه تحلیلی «اینترسپت» روز چهارشنبه به نقل از منابع آگاه نوشت عربستان سعودی و امارات متحده عربی در تابستان سال ۲۰۱۷ همزمان با آغاز محاصره قطر، در آستانه اقدام نظامی علیه این کشور قرار داشته‌اند، اما «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا با این اقدام مخالفت کرده است. به نوشته اینترسپت، مخالفت تیلرسون با اقدام نظامی علیه قطر، از جمله عوامل ناخرسندی ریاض و ابوظبی از او و تلاش‌ها آن برای برکناری وزیر خارجه وقت آمریکا بوده است.

بنا بر این گزارش، یک مقام کنونی سرویس‌های اطلاتاتی و دو مقام سابق وزارت خارجه آمریکا می‌گویند چند هفته پس از آنکه عربستان، امارات، بحرین و مصر مسیر‌های هوایی، زمینی و دریایی خود را به روی قطر بستند، قصد داشتند در یک طرح محرمانه، به این کشور حمله کرده و آن را اشغال کنند. همان زمان، تیلرسون در تماس‌های تلفنی متعدد، از سران این کشور‌ها خواسته از اقدام نظامی علیه قطر صرف نظر کنند.

وی در این تماس‌ها، به سلمان پادشاه عربستان، «محمد بن سلمان» معاون وقت، ولی عهد سعودی و «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان، درباره تبعات اقدام نظامی علیه قطر یا افزایش تنش‌ها در خلیج فارس هشدار داده است. او از «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا هم خواسته هشدار‌های مشابهی را به همتایان سعودی‌اش منتقل کند. این اقدام تیلرسون موجب عقب‌نشینی محمد بن سلمان شده، اما «محمد بن زاید»، ولی عهد ابوظبی را خشمگین کرده است.

به نوشته اینترسپت، عوامل نفوذی سرویس اطلاعاتی قطر در عربستان اوایل تابستان ۲۰۱۷ به طرح محرمانه ریاض و ابوظبی پی برده‌اند. در پی دریافت این اطلاعات، قطر آمریکا را در جریان قرار داده و بعدا هم سرویس اطلاعاتی انگلیس وجود چنین طرحی را تایید کرده است.

بر اساس این طرح که عمدتا توسط، ولی عهد‌های ریاض و ابوظبی تدوین شده بود و قرار بوده چند هفته بعد اجرایی شود، نیرو‌های زمینی ارتش عربستان از طریق مرز زمینی وارد قطر شده و با حمایت نیرو‌های اماراتی تا حدود ۷۰ مایل به سمت دوحه، پایتخت قطر پیش می‌رفته‌اند. این نیرو‌ها سپس با دور زدن پایگاه نظامی آمریکا در قطر، پایتخت را اشغال می‌کرده‌اند.

در آن زمان، «هیثر نوئرت» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده بود که تیلرسون «بیش از ۲۰ تماس و دیدار» با مقام‌های کشور‌های منطقه خلیج فارس داشته، اما نگفته بود که وی در تلاش است تا از اقدام نظامی این کشور‌ها علیه قطر جلوگیری کند.

پایگاه اینترسپت در بخش‌های دیگری از این گزارش اشاره کرده که برخی ناظران معتقدند عربستان از طرح حمله به قطر اهداف نظامی داشته است، چراکه در سال‌های اخیر ذخایر ارزی ریاض به شدت کاهش یافته و همین امر آن‌ها را برای دستیابی به ثروت قطر به طمع انداخته است.

این پایگاه در ادامه به نقل از یک منبع نزدیک به حکام امارات، نوشته در ماه‌های پس از بر هم خوردن طرح حمله به قطر، عربستان و امارات تلاش‌های گسترده‌ای برای برکنار کردن تیلرسون انجام داده‌اند. پیش از این روزنامه «نیویورک‌تایمز» هم گزارش داده بود که سفیر امارات در واشنگتن، از تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای اخراج تیلرسون مطلع بوده است.