ممنوعیتی که تازه به فکر مسئولان افتاده است

به گزارش پارس نیوز، "بحران کم‌آبی" واژه‌ای است که هر روز تعداد افراد بیشتری در داخل کشورمان، ذهنشان با این واژه درگیر می‌شود و این مسئله صورت ملموس‌تری برای آنها پیدا می‌کند ...

شاید سالیانی نه چندان دور زمانی که از کم‌آبی و تبعات وخیم آن صحبت می‌شد، ابعاد این مسئله برای طیف زیادی از مردم در استانهای مختلف کشورمان چندان مفهوم نبود اما حالا دیگر هیولای نابودگر بی‌آبی و خشکسالیدر حال نمایاندن چهره وحشتناک خود است.

اما با وجود جدی و بحرانی شدن مسئله آب و کمبود منابع آب قابل شرب و زارعت در بسیاری از شهرهای کشورمان، متاسفانه باید گفت که هنوز در برخی از بخش‌های دولتی و حاکمیتی هیچ تلاش، طرح، اقدام و عملی برای حفظ، حراست و استفاده بهینه  از منابع آبی محدود موجود قابل مشاهد نیست!

به طور نمونه آیا در بخش کشاورزی کشورمان از حداقل متدهای رایج در دنیا برای بهره‌وری در آب و استحصال محصولات کشاورزی با حداقل منابع آبی استفاده می‌شود و آیا وزارتخانه‌ای ماننده وزارت جهاد کشاورزی، اقدامات حداقلی لازم برای ارائه آمایش کشت در استانهای مختلف کشور و تدوین طرح‌ها و فراهم کردن امکانات لازم برای ایجاد بهره‌وری در منابع آبی مورد استفاده در بخش کشاورزی را انجام داده است؟!

متاسفانه همین امروز و با جدی شدن بحران آب نیز، همچنان شاهد کشت‌های بی‌برنامه محصولات جالیزی به‌شدت آب‌بر مانند هندوانه، خربزه و ... آن هم با حفر چاه‌‌های عمیق غیرمجار در بسیاری از دشت‌‌های کم‌آب کشورمان هستیم!

اینکه امروز در بسیاری از مناطق کشور، مردم با مشکل تامین آب شرب مواجه هستند و در همین شرایط در فاصله‌ای نه چندان دورتر از این مناطق بحرانی شاهد هدررفت کلان و بی‌مهابای آب در قالب حفر چاه‌های غیر مجاز آن هم برای کشت محصولی مانند هندوانه هستیم، با کدام منطق و عقل سلیمی سازگار است و مسئولان مربوطه در این حوزه چه پاسخی برای چنین فجایعی در حوزه مسئولیتی خود در شرایط حساس و خطیر این روزها دارند؟!

اما مثال عینی‌تر برای درک وضعیت وخیم هدر رفت میلیون‌ها مترمکعب آب در هر روز را باید در فضای سبز اَبَرشهرهایی مانند تهران جست‌وجو کرد.

تهران شهری است با هزاران هکتار فضای سبز که متاسفانه بخش زیادی از پوشش این فضاهای سبز "چمن" است؛ چمنی که امروز شهروندان تهرانی به عنوان پوشش غالب شهری به آن عادت کرده‌اند و به راحتی از کنار آن می‌گذرند، پوششی است که به شدت برای حفظ سبزی خود نیازمند آبیاری مستمر روزانه با حجم بالاست.

بر اساس تحقیق جدیدی که اخیراً انجام شده، برای یک هفته آبیاری 23 میلیون هکتار چمن، 270 میلیارد گالن آب نیاز است!! در حالی که این میزان آب برای 80 میلیون هکتار سبزیجات و محصولات ارگانیک در طول تابستان کافی است!

حال کافیست برای داشتن درک صحیح از میزان آبی که روزانه برای آبیاری چمن‌های فضای سبز شهر تهران مصرف می‌شود، سطح زیر پوشش چمن تهران را در میزان آب مورد نیاز برای آبیاری روزانه هر مترمربع چمن ضرب کنیم تا به یک عدد نجومی از میزان آبی برسیم که هر روز در تهران فقط صرف آبیاری این میزان چمن می‌شود!!

آیا واقعاً طی این سالها این امکان وجود نداشت که فکری به حال "پوشش جایگزین چمن" در شهری مانند تهران شود تا جلوی چنین اتلاف کلان و نجومی منابع آبی آن هم در این شرایط بحرانی کم‌آبی را گرفت؟!

بله! با صد افسوس باید گفت که "چمن" گیاهی است که تبدیل به پوشش غالب در فضای سبز تمام شهرهای کشورمان شده است؛ گیاهی که روزی یک بار باید آبیاری شود در حالیکه گیاهان و سبزیجات خوراکی هر 7 یا 15 روز بنابر ویژگی که دارند به آب نیاز پیدا می‌کنند! تولید گازهای سمی از دیگر معایب چمن است، به طوری که اگر آب مورد نیاز در زمان مقرر تامین نشود، خراب می‌شوند و با تولید گازهای سمی سبب آلودگی هوایی و تخریب خاک نیز می‌شود.

بنابراین از نظر اقتصادی کشت گیاهان و سبزیجات خوراکی به جای گیاهی مانند چمن که هیچ بهره مفیدی ندارد، بسیار مناسب و با صرفه‌تر است.

حال جای این سؤال جدی از مسئولان امر در داخل کشورمان وجود دارد که آیا نمی‌شد که از تجربه در دسترس بسیاری از کشورها در این زمینه استفاده و خیلی پیش از این، فکر این روزهای کم‌آبی و بی‌آبی کشور را می‌کردیم و جلوی خسارت‌های کلان ناشی از بی‌آبی را می‌گرفتیم. 

اما ظاهراً مسئولان محترم تا بحران تمام و کمال رخ خود را نمایانان نکند، چندان تمایلی برای تحرک و اقدام در خود احساس نمی‌کنند کما اینکه امروز و پس از سالها هدررفت میلیون‌ها مترمکعب آب برای آبیاری فضاهای چمن شهر تهران، به تازگی این خطر از سوی مسئولان محترم این حوزه شناسایی شده و در دست اقدام قرار گرفته است.

در همین راستا یک عضو شورای شهر تهران اخیراً به دو بخشنامه‌ برای "ممنوعیت کاشت چمن" در تهران خطاب به "شهرداران مناطق" "مدیرعامل سازمان بهشت زهرا"، "مدیرعامل سازمان میادین میوه وتره‌بار" و "مدیریت مجموعه اراضی عباس آباد" اشاره کرده است.

بر اساس این بخشنامه، "کاشت چمن" در سطح شهر ممنوع شده است همچنین در این بخشنامه تاکید شده کهباید از گیاهان متناسب با اقلیم تهران به جای چمن استفاده شود و دیگر در تهران چمن کاشته نشود و آبیاری فضای سبز از سوی پیمانکاران شهرداری از ساعت 18 تا 6 صبح روز بعد باید انجام شود تا از تبخیر آب و هدررفت آن جلوگیری شود و با پیمانکاران متخلف برخورد می‌شود.

البته این اقدام اخیر در شهر تهران برای جلوگیری از هدررفت کلان آب از طریق ممنوعیت کشت جدید چمن را باید به فال نیک گرفت اما با توجه به وخامت شرایط امروز منابع آبی کشور، این اقدامات به‌هیچ عنوان پاسخگوی شرایط و نیاز این روزهای کشورمان نیست و مسئولان مربوطه باید با درک و برآورد صحیح از شرایط آبی امروز کشور، اقدامات فوری، ریشه‌ای، عمیق و البته مستمری را در دستور کار روزانه خود داشته باشند.