وزیر ارتباطات: لزومی ندارد بعد از ۵۰ سال نسخه دیجیتال کتاب منتشر شود

به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این دیدار، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن بازدید از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در صبحانه کاری با رئیس، معاونان و مدیران ارشد این سازمان حاضر شد.

محمدجواد آذری جهرمی گفت: خط مشی‌ای که به عنوان حافظه ملی ایرانیان در مجموعه سازمان و اسناد و کتابخانه ملی ایران نظر گرفته شده است، بیانگر اهمیت و ارزش این مجموعه به عنوان حافظ میراث مکتوب ایرانیان است.

وی ادامه داد: امروز تکنولوژی در حال تحول، و نسل نوینی از فناوری در دنیا در حال ظهور است؛ تکنولوژی به عنوان زنجیره‌های بلوکی، نوع نوینی از نگاه فناوری به مسائل پیش رو را ارائه می‌دهد. همین کلمه «حافظه ملی ایرانیان» می‌تواند مسیرهای حرکتی‌مان را اصلاح و کارها راسهل‌تر کند؛ البته اصلاح به معنی بهبود بخشیدن. در عصر حاضر نیازی نیست که گروهی بنشینند و حافظه ملی ایرانیان را تشکیل دهند، بلکه در اینجا فقط مدیریت و راهبری کلان آن انجام می‌شود. در تکنولوژی عصر حاضر، لزومی ندارد که ۵۰ سال از نشر اثری بگذرد و بعد اجازه انتشار دیجیتال آن را بدهند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در رابطه با توسعه شبکه‌های اجتماعی تصریح کرد: اگرچه در ایران برخی به دنبال مقابله با شبکه‌های اجتماعی هستند، اما این کار عملی نبوده و منطق علمی پشت آن وجود ندارد؛ محدود کردن و مقابله با فضای مجازی، نگاه اقلیتی است که ایده آنان مطلوبیت عمومی هم ندارد. حضور در عرصه تکنولوژی و فناوری بسیار منطقی است و ما نیز باید به سمتی حرکتی کنیم که موضوعات فاخر خود را در این فضا عرضه کنیم.

آذری جهرمی افزود: امروزه استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای مجموعه‌ای که روزانه ۱۲۰۰ مراجع دارد، ولی به صورت بالقوه می‌تواند صدها هزار مراجع داشته باشد، دو ظرفیت را به وجود می‌آورد؛ یک ظرفیت از دید ترویجی و دیگری از دید مشارکتی. مثلاً در عرصه دیجیتال‌سازی با مشارکت نویسندگانی که در قید حیات‌اند و خودشان کتب و نشریات را تولید کرده‌اند، و از طریق ایجاد کمپین‌هایی و با صرف هزینه‌های بسیار کم، می‌توان کل منابع را دیجیتال کرد.

وی ادامه داد: هشتگ‌سازی یا دسته‌بندی موضوعی را می‌توان به عنوان یک حرکت فرهنگی و علمی و با مشارکت عموم مردم انجام داد. حافظه ملی ایرانیان را باید با ایرانیان بسازیم. این ظرفیتی خوب و بالقوه است که باید به سمت مدیریت راهبردی آن حرکت کنیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به اهداف مشترک وزارتخانه متبوع خود و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار کرد: ما باید در شبکه ملی اطلاعات، محتوای فارسی و بومی را توسعه دهیم. امروز در فضای مطالبه‌گری به سر می‌بریم و مطالبه‌گری هم به مطالعه نیاز دارد. باید به سوابق تاریخی موضوعات نگریسته شود تا مشخص شود که آنها چه سیر تاریخی را طی کرده‌اند. به عنوان مثال امروز عدم شناخت و اطلاعات جوانان از گذشته تاریخی مانند دوره پهلوی، آنان را با چالش‌هایی مواجه کرده است.

آذری جهرمی با اشاره به هدف ۱۰ برابر کردن محتوا در ذیل پروژه‌های وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد: مقیاس مورد استفاده قرار گرفتن این منابع سهم خط و زبان فارسی در محتوای وب دنیاست که در ابتدای دولت یازدهم این عدد در حدود هفت یا هشت دهم درصد بود، اما امروز به حدود دو درصد رسیده و ما هدف‌گذاری کرده‌ایم تا به چهار درصد برسد. این چهار درصد نیز نیازمند ایجاد منابع و ترویج استفاده از آن است.

وی با بیان اینکه ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و ظرفیت مشارکت عمومی زیرساخت‌هایی را پدید می‌آورد، گفت: هم در تولید و هم در ترویج این زیرساخت‌ها می‌توانیم از مردم استفاده کنیم. می‌توانیم کمپین‌هایی ایجاد کنیم تا از ظرفیت ناشران و اهالی فرهنگ نیز بهره‌مند شویم. اگرچه این کار نیازمند تغییرات زیرساخت‌هاست.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: ظرفیت گروه‌های فکری و کسب و کارهای نوپا با استفاده از این گنجینه در کشور باید بتوانند ارزش افزوده تولید کنند؛ ارزش افزوده‌ای که هم خدماتی را به مردم عرضه و هم برای خودشان تولید ثروت کند. اگر این منابع به راحتی و با استانداردهایی در اختیار سایرین قرار گیرد، گروه‌هایی با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانند این مطالب را بردارند، تحلیل کنند، حتی کتب را شبیه‌سازی کنند و به عنوان مرجعی قرار گیرند که حقوق معنوی مولف را رعایت می‌کنند. در این شرایط حتی حقوق مولف اول نیز حفظ می‌شود و این خود یک مدل کسب و کار است.

آذری جهرمی اعلام کرد: ما آمادگی داریم تا با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تفاهم‌نامه‌ای را تنظیم کنیم که اعتبارات آن را وزارت ارتباطات تامین کند، تفاهم‌نامه‌ای هم در راستای دیجیتال‌سازی منابع و هم آماده‌سازی زیرساخت‌ها. به طوری‌که طی یک برنامه دو، سه ساله و با نگاه نوین کار مشترکی تعریف کرده و از ظرفیت گروه‌های علمی و مرجع بهره‌مند شویم. باید مشارکت عمومی را از اینجا آغاز کرده و کمپین‌هایی هم برای این کار طراحی شود.

وی با بیان اینکه این همکاری مشترک بسیار موثر خواهد بود، گفت: در تشکیل حافظه ملی ایرانیان، در چند برابر کردن محتوای فاخر در کشور و هم در دسترس قرار دادن راحت‌تر منابع در فضای مجازی این اقدام بسیار مهمی است. امروز به دلیل تغییر عادت مردم، سطح مطالعه در بین عموم مردم کاهش یافته است، البته با توجه به اینکه فرهنگ مطالعه تغییر کرده، باید ظرفیت‌سازی‌های لازم انجام شود تا با به اشتراک‌گذاری ایده‌های متنوع، گروه‌های مختلف بتوانند از این گنیجینه‌ها استفاده کنند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکید کرد: اصل فناوری اطلاعات و شبکه بر این مبنا استوار شده تا ذهن‌ها را به اشتراک بگذارند و مجموعه این شبکه به یک دایره‌المعارف هشت میلیاری در دنیا تبدیل خواهد شد.

بر اساس همین گزارش، آذری جهرمی ضمن بازدید از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، با رئیس و مدیران ارشد این سازمان دیدار و تبادل نظر کرد. در این دیدار اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ضمن خوشامدگویی به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، گفت: مجموعه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با هدف حفظ میراث ماندگار ایرانیان و با رویکرد توسعه دیدگاه‌های اسلامی- ایرانی و توسعه تحقیقات اسلامی شکل گرفته است.

وی افزود: در همین راستا اساسنامه‌ای در مجلس شورای اسلامی تدوین شد و امروز ما میراث‌دار مجموعه‌ای هستیم که از انبوهی از اطلاعات، دانش و فناوری‌ برخوردار است. مجموعه‌ای که هم نیازمند توسعه است و هم اینکه بیش از گذشته شناسانده شود. همچنین باید بتوانیم بر اساس استانداردهایی که در عرصه بین‌المللی تعریف می‌شود، منابع مکتوب هر ملت را از اندیشه‌هایی که در اینجا شکل می‌گیرد، بارور کنیم.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه گفت: مجموعه این سازمان ترکیبی از دو نهاد کتابخانه و نهاد اسناد است که در دو ساختمان مجزا تعریف شده‌اند. این دو سازمان در سال ۸۱ با یکدیگر ترکیب شد و با این ترکیب، مسئولیت و رسالت این سازمان نیز بیشتر شد. چرا که ما باید هم اسناد را جمع‌آوری و حفظ کنیم و در معرض دید عموم قرار دهیم و هم بتوانیم سامانی به موضوع سند در جمهوری اسلامی بدهیم. هم اسنادی که به روز تولید می‌شوند و هم اسنادی که از قدیم بوده و باید برای حفظ و نگهداری آن‌ها کوشش شود.

بروجردی ادامه داد: در حال حاضر چهل هزار نسخه خطی و ۹ میلیون مرجع نوشتاری داریم؛ حدود سه میلیون کتاب چاپی و صد و پنجاه هزار کتاب چاپ سنگی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرار دارد و ۱۲۰۰ پرسنل در این مجموعه مشغول به کاراند.

وی همچنین اظهار کرد: به طور متوسط روزانه حدود ۱۲۰۰ مراجعه کننده داریم که باید به آنان خدماتی را ارائه دهیم. رویکرد ما برای بهینه‌سازی این مجموعه این است که بتوانیم بر اساس استانداردهای بین‌المللی به سمت دیجیتال‌سازی منابع حرکت کنیم و به عنوان مهم‌ترین مرجع علمی مکتوب کشور، طرح‌هایی را به سمت بهینه کردن این شرایط عملیاتی کنیم.