علت وضع اقتصادی فعلی

فرشاد مؤمنی طی سخنانی در همایش «اسلام و توسعه اقتصادی از منظر پنج متفکر اسلامی» با اشاره به اهمیت موضوع مشارکت در تحقق توسعه گفت: شهید بهشتی معتقد بودند باید به سمت نظم اجتماعی غیرقائم به ‌شخص رفت که امکان انباشت سرمایه‌های انسانی و فردی را فراهم می‌کند.

وی اضافه کرد: برای خروج از بحران‌های جامعه به دو سطح از معرفت نیاز داریم؛ یکی بنیان‌های اندیشه‌ای شکل‌دهنده‌ وضع موجود و دیگری بنیان‌های اندیشه‌ای شکل‌دهنده‌ وضع مطلوب. در اولی باید مشخص کنیم وضع موجود ناشی از عمل به باورهای موجود است یا دور زدن آنها؛ شخصا معتقدم چون از آن اصول عدول کردیم به این مرحله رسیدیم.

وی در ادامه با اشاره به دیدگاه‌های شهید بهشتی درباره اقتصاد و اسلام، گفت: وقتی راجع به توسعه صحبت می‌کنیم باید همه لوازم آن را در نظر داشته باشیم زیرا توسعه یک امر استثنایی بسیار پیچیده است. در بحث توسعه از منظر اسلامی، هفت کارکرد از منظر جهان‌بینی و ایدئولوژی قابل توجه است که به عنوان کارکردهای انتزاعی مطرح است.

این اسناد اقتصاد دانشگاه علامه با برشمردن این هفت کارکرد گفت: این هفت مورد عبارت است از مهار عدم اطمینان نسبت به محیط اجتماعی، ایجاد سازگاری با محیط اجتماعی، ایجاد معنای عقلانیت‌های متفاوت و مختار انسانی، ایجاد تغییرات نهادی و رویدادهای اقتصادی، حل معضل سواری مجانی، توزیع تخصیص منابع غیربازاری، حداقل‌سازی هزینه‌های پیروی و اطاعت و مسئولیت‌پذیر ساختن فردی و اجتماع انسان‌ها.

این اقتصاددان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آرای شهید بهشتی گفت: ایشان برای انسان شش ویژگی مهم تأثیرگذار در زمینه توسعه را برجسته کرده‌اند که عبارتند از آگاهی دوربرد، قدرت شناخت خیر و شر، برخورداری از اختیار، مسئولیت، خلاقیت، ابتکار و تحول‌پذیری.

وی ادامه داد: ایشان بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی را بدیهی می‌دانست و تلاش برای اعتلای بخش اجتماعی را به عنوان یک تکلیف شرعی قرآنی به حساب می‌آورد و همواره بر هویت جمعی پیدا کردن جامعه تأکید داشت.

مؤمنی در پایان با بیان این‌که «شهید بهشتی همواره بر نظم اجتماعی غیرقائم به‌شخص و مشارکت‌محور تأکید داشتند»، گفت: شهید بهشتی در ارتباط با امکان موضوعیت ‌یافتن عملکرد قابل قبول اقتصادی، بر این باور بود که باید به سمت نظم اجتماعی غیرقائم به ‌شخص رفت که مهمترین کارکرد آن پیش‌بینی‌پذیر کردن امور و فراهم‌سازی امکان انباشت سرمایه‌های انسانی و فردی است.

انتهای پیام/