تحقق شروط پمپئو محال است

تغییرات انجام شده در دولت آمریکا و اضافه شدن افرادی همچون «مایک پمپئو» و «جان بولتون» به دونالد ترامپ سبب افزایش اقدامات ضد ایرانی کاخ سفید شده بطوریکه پس از افشا شدن خبر توزیع سند براندازی حکومت ایران در میان اعضای شورای امنیت ملی آمریکا، مایک پمپئو به عنوان وزیر خارجه ایالات متحده شروط ۱۲ گانه ای را برای تغییر رفتار واشنگتن در قبال تهران تعیین کرد.

وزیر خارجه آمریکا در جریان سخنرانی خود در بنیاد هریتیج در واشنگتن ۱۲ شرط واشنگتن برای دستیابی به توافق جدید با ایران را مطرح کرد. پمپئو در سخنرانی خود که با عنوان «پس از توافق؛ راهبرد جدید برابر ایران» ایراد شد از وضع «قوی ترین تحریم های تاریخ» علیه تهران سخن گفت. به گفته وی این تحریم ها در صورت تغییر سیاستهای ایران در عرصه داخلی و خارجی اعمال خواهد شد.

در واکنش به این شروط ۱۲ گانه ریچارد نفیو پژوهشگر بلندپایه آمریکایی در توئیتر خود نوشت: درخواست های ۱۲ گانه مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، اهداف توافق (با تهران) به شمار نمی روند، بلکه شرایط دولت واشنگتن برای تسلیم شدن ایران هستند. کشورهای هم پیمان واشنگتن و دیگر شریکان پیشین مذاکرات، به درخواست های مطرح شده پمپئو به صورت شرایط مذاکره نگاه نمی کنند.

وی ادامه داد: پمپئو در سخنرانی امروز خود درباره سیاست های جدید واشنگتن علیه ایران که در بنیاد هریتیج در واشنگتن اعلام کرد، کار دشوار جذب شریکان و متحدان آمریکا را به از سرگیری تحریم های علیه ایران به امری غیرممکن تبدیل کرده است.

در خصوص اینکه سیاست های جدید آمریکا علیه ایران از جمله خروج واشنگتن از برجام و اقدامات پمپئو علیه تهران چه پیامدهایی را در پی خواهد داشت با پرفسور «دانیل سرور» مشاور اسبق وزارت خارجه آمریکا به گفتگو نشستیم.

پروفسور سرور از معروف ترین کارشناسان حاضر در مبحث مدیریت جنگ و از کارشناسان ارشد موسسه «روابط دو سوی آتلانتیک» و از اساتید دانشگاه «جان هاپکینز» است که سابقه فعالیت گسترده در مورد جنگ های عراق، افغانستان و بالکان را دارد و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امر میانجیگری میان مسلمانان و کُروات های یوگسلاوی سابق فعالیت کرده است.

متن این مصاحبه به شرح زیر است:

*پس از  تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای خروج از برجام، مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده ضمن تهدید ایران شروط ۱۲ گانه ای را برای تغییر رفتار واشنگتن در قبال تهران تعیین کرد، نظر شما در خصوص این شروط ۱۲ گانه چیست؟ آیا پمپئو می تواند به هدف خود در خصوص ایران برسد؟

مطمئنا می دانم که چرا آمریکا این شروط را اعلام کرده اما باید بگویم که متاسفم. هیچ راهی وجود ندارد. هیچ دلیلی وجود ندارد که باور  کنیم چین، روسیه، و یا هند به این تحریم ها ملحق می شوند و این بدان معنی است که ایران قادر به صادرات نفت به مشتریان اصلی خود بوده و فناوری های مورد نیاز خود را بدست بیاورد.

مطمئنا این بهترین وضعیت نیست اما به هر حال ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز جهان است. اروپا نیز بدنبال ایجاد مکانیسمی برای غلبه بر هرگونه تحریم ثانویه آمریکا و سیستم مالی این کشور است.

اروپا تا کنون اقداماتی را در این راه انجام داده اما موفقیت چندانی بدست نیاورده است اما به هر حال این بار دلایل زیادی وجود دارد که اروپا این کار (همراهی نکردن با آمریکا) را انجام بدهد و کمپانی های اروپایی بتوانند با ایران داد و ستد کنند.

پمپئو در شروط ۱۲ گانه خود خواستار توقف غنی سازی اورانیوم در ایران شده و غنی سازی اورانیوم از سوی ایران را بر خلاف قوانین بین المللی دانسته است. باید بگویم که این موضوع غلط است. هیچ قانون بین المللی علیه غنی سازی وجود ندارد و این امر (غنی سازی) می تواند از سوی کشورهایی که به دنبال تولید سلاح اتمی نیستند انجام شود.

وزیر امور خارجه آمریکا از تغییر نظام در ایران سخن گفته و خواسته های خود را با یک مورد عجیب به پایان رسانده که همانند سیاست های دولت آمریکا در خصوص کره شمالی بوده که در خصوص آن باید گفت کاملا اشتباه است.

آمریکا برای آنکه بتواند حتی به یک دهم از شروط پمپئو برسد نیازمند حمایت حداکثری از جانب سایر طرف هاست. اهداف مشخص هستند و بر اساس سیاست های آمریکا در قبال کره شمالی و ایران می توان گفت این اهداف بی معنی هستند.

*پس از خروج آمریکا از برجام، رایزنی هایی از سوی کشورهای اروپایی در جریان است و ایران نیز اعلام کرده که اگر اروپا نتواند تضمین های لازم را در خصوص برجام بدهد از این توافق خارج می شود. ارزیابی شما در این خصوص چیست؟

به نظر من دو گزینه در این رابطه وجود دارد اول آنکه، برجام با حضور اروپا، روسیه و چین ادامه پیدا کند. در این صورت شکافی عمیق در غرب بوجود آمده و سبب خواهد شد تا کشورهای آسیایی از پیوستن به آمریکا در خصوص کره شمالی دچار تردید شوند.

این امر همچنین برای ایران منافع اقتصادی را که به این کشور وعده داده شده بود به ارمغان می آورد. دست کم تا زمانیکه آمریکا تحریم های ثانویه خود علیه بانک های اروپایی، روسی و چینی و شرکت های طرف قرارداد با ایران را رها نکند این وضعیت ادامه پیدا می کند. زمانیکه آمریکا این تحریم ها را کنار بگذارد اروپائی ها را به آغوش ایرانی ها، روس ها و چینی ها می اندازد.

گزینه دوم خروج ایران از برجام و ادامه فعالیت هسته ای گذشته این کشور است. گفته می شود که ایران یک سال تا رسیدن به سلاح هسته ای فاصله دارد. در مورد قابلیت های هسته ای ایران ما چیز بیشتری از آنچه امروز می دانیم نمی دانیم زیرا در صورت خروج ایران از برجام از ورود بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به این کشور جلوگیری می شود.

ایران ممکن است برای جلوگیری از سوءبرداشت از انگیزه های هسته ای این کشور تا حدی بدنبال شفاف سازی در خصوص فعالیت خود باشد.

من شرط می بندم که ایران گزینه اول (حفظ برجام با حضور اروپا، روسیه و چین) را که منافع اقتصادی و دیپلماتیک برای این کشور بدنبال می آورد انتخاب می کند.

در هر صورت (چه گزینه اول انتخاب شود چه گزینه دوم) آمریکا و اسرائیل بازنده خواهند بود. این بدترین تصمیم در سیاست خارجی آمریکا از زمان حمله به عراق بوده اما خروج از برجام یک تفاوت مهم با جنگ عراق دارد و آن اینکه تمامی جامعه اطلاعاتی و بخشی از دولت آمریکا معتقدند که ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بوده و آمریکا با خروج از این توافق اقدام اشتباهی را انجام داده است.

جرج بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا حداقل این بهانه را دارد که جامعه اطلاعاتی به او گفته بود صدام دیکتاتور سابق عراق در حال ساخت تسلیحات کشتار جمعی است. اما این رئیس جمهور چنین بهانه ای را برای ارتکاب این اشتباه بزرگ ندارد.