خانه نیمایوشیج خریداری می شود

سمیع الله حسینی مکارم عصر امروز طی سخنانی در آئین افتتاح خانه موزه سیمین و جلال که با حضور جمعی از اصحاب قلم و اندیشه و شخصیت های فرهنگی و هنری برگزار شد، با تاکید بر حفاظت و صیانت از میراث گرانقدر فرهنگی کشور، تصریح کرد: امروز خانه دو نویسنده و مولف موثر و جریان ساز در ادبیات مدرن پارسی افتتاح می شود؛ آن هم خانه ای که با نظر و نظارت جلال آل احمد و البته با درآمد نویسندگی ساخته شد.

سرپرست شهرداری تهران افزود: جلال آل احمد برای ساخت این خانه سه هزار تومان را از دوستان خود قرض گرفته و هزار تومان از درآمد نویسندگی به دست آورد، به این ترتیب این خانه به تدریج ساخته شده است. اگر چه این افتتاحیه به خودی خود موضوعی قابل ستایش است اما همه اهمیت این رویداد در آن نیست و باید سایر وجوه آن را نیز در نظر گرفت.

به گفته وی این خانه در زمره معماری معاصر به شمار می رود و به عنوان یک اثر ملی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است؛ از دیگر سو خانه سیمین و جلال، نویسندگان و شاعران بسیاری را به خود دیده و تا زمان حیات جلال آل احمد و پس از آن، در زمان حیات سیمین دانشور محل رفت و آمد و گرد آمدن اهالی علم و ادب بوده است.

سرپرست شهرداری تهران با اشاره به انواع مختلف میراث فرهنگی کشور، ابراز کرد: بخشی از میراث فرهنگی ما میراث ملموس است که بناها و محوطه های تاریخی را شامل می شود؛ همچنین بخش دیگری نیز میراث ناملموس است که از آن جمله می توان به آئین ها اشاره کرد. از این رو مکان هایی که در آن شخصیت های علمی، فرهنگی و سیاسی حضور داشته یا رویدادهای فرهنگی و سیاسی در آن به وقوع پیوسته نیز به عنوان میراث معنوی ما به شمار می رود. به همین جهت است که خانه جلال و سیمین از دو منظر به عنوان میراث فرهنگی ما تلقی می شد؛ هم به لحاظ بنا و معماری و هم رویدادها و ملاقات هایی که در این مکان وجود داشته است.

وی خاطر نشان کرد: رویدادهای این خانه است که به بنا ارزشی دو چندان می دهد، از این رو کارکردی که این خانه برای بزرگان ادبیات و هنر داشته، مستقل از کاربرد بنا به عنوان میراث ناملموس کشور واجد ارزش حفاظت است.

حسینی مکارم تاکید کرد: در افتتاح خانه سیمین و جلال مهم تر از کالبد، تزئیات و چیدمان خانه، این موضوع مورد توجه قرار گرفته که ارزش های معنوی بازیابی شود و کارکرد خانه به عنوان محل رفت و آمد بزرگان ادبیات به آن بازگردد. در این راستا بود که در پروژه مرمت خانه سیمین و جلال ضمن مقاوم سازی و رفع آسیب های بنا، تاکید زیادی به مداخله حداقلی برای حفظ اصالت بنا بوده است.

سرپرست شهرداری تهران با بیان اینکه «مجموعه های الحاقی و فضاهای خدماتی باتوجه به مبانی نظری و هم جواری با بنای تاریخی در نظر گرفته شده است» اظهار کرد: جلال آل احمد در سال های حیات خود یک کتابخانه و یک فضای پاتوق و گفت و گو ایجاد کرده بود که در مرمت هر دو بخش تلاش شده است، ماهیت معماری و روح حاکم بر بافت، با همان حس و حال گذشته احیا شود.

وی یادآور شد: سیمین دانشور در کتاب جزیره سرگردانی شرایط خانه را پس از درگذشت جلال نقل می کند؛ اکنون که سیمین دانشور هم در میان ما نیست خانه آن ها باید در وضعیتی حفاظت شود که حضور هر دو این بزرگان حفظ شود؛ همچنان که در اتاق سیمین عکس هایی از اشخاص و تصاویری از جهان و ایران وجود داشته که باید به همان وضعیت حفظ شود.

حسینی مکارم تاکید کرد: اکنون پس از مرمت این بنا، زنده بودن این خانه به این است که زنده بودن جلال و سیمین در آن حفظ شود. جلال آل احمد اهل گپ و نشستن در پاتوق های نویسندگان بود و این خانه نیز یکی از پاتوق های گفت و گو است؛ از این رو در زمان حال نیز خانه سیمین و جلال باید پاتوقی باشد، برای همه کسانی که دغدغه ادبیات و شرایط اجتماعی و فرهنگی را دارند و می خواهند درباره آن گفت و گو کنند.

سرپرست شهرداری تهران با بیان اینکه «نمی توان از جلال و سیمین سخن گفت و نقش آن ها در سامان دادن به تشکل های نویسندگی را نادیده گرفت»، تصریح کرد: این خانه باید مرکزی برای فعالیت های صنفی و اجتماعی نویسندگان باشد.

وی خاطر نشان کرد: جلال آل احمد و سیمین دانشور در نوشته های خود صرفا یک اثر ادبی تولید نکردند، بلکه نوشته های آنان گزارشی از وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی روزگارشان است که خود به عنوان یک ذخیره فرهنگی و منبع تاریخی قابل توجه است. در این راستا خانه سیمین و جلال نیز باید مرکزی باشد، برای همه آنچه که آن دو نوشته اند و دغدغه هایی که در طول حیات خود به آن ها پرداخته و آن را بیان کرده اند.

حسینی مکارم یادآور شد: خرید و باز زنده سازی خانه سیمین و جلال بخشی از برنامه کلان و وظیفه شهرداری تهران بوده است که طی آن بیش از آن که باید به عنوان یک مرکز اداری برای کشور شناخته شود، باید شخصیت فرهنگی خود را باز یابد. در ادامه نیز امیدوارم در آینده نزدیک خانه نیمایوشیج را در مجاورت خانه سیمین و جلال خریداری کنیم.

وی با اشاره به تامین بودجه و مذاکرات صورت گرفته به منظور خرید خانه نیمایوشیج، ابراز کرد: به محض خریداری خانه نیمایوشیج مرمت این مکان از سوی شرکت توسعه فضاهای فرهنگی و منطقه یک آغاز می شود؛ به این ترتیب وظیفه شهرداری در خرید، احیاء، مرمت و حفاظت از بناهای تاریخی از جمله خانه هنرمندان و نویسندگان را انجام خواهیم داد.

سرپرست شهرداری تهران با تاکید بر احیا و باززنده سازی خانه مشاهیر و نخبگان شهر تهران از جمله توران میرهادی، عنوان کرد: با این اقدام شهر تهران علاوه بر پایتخت اداری، به پایتخت ادبی، هنری و مرکز گفت و گوی فرهنگی تبدیل می شود.

حسینی مکارم تهران را یکی از شهرهاری تاریخی کشور دانست که به خاطر بدقوارگی در معماری و ساخت و ساز طی سال های گذشته، هویت تاریخی و فرهنگی شهر در نگاه اولیه هویدا نیست؛ علی رغم اینکه حداقل در 300 سال گذشته شهر تهران به لحاظ بناها، محوطه ها و رویدادهای مختلف یکی از شهرهای مهم تاریخی کشور بوده است.

وی ادامه داد: یکی از برنامه های جدی شهرداری تهران به ویژه در برنامه سوم توسعه شهر تهران، موضوع حفظ بناهای تاریخی و حفظ منظر و سیمای شهری است. از این رو همه تلاش خود را به کار می گیریم تا بتوانیم به وسیله احیا و مرمت فضاهای تاریخی و فرهنگی، هویت تاریخی و فرهنگی تهران را زنده کرده و به مردم ارایه کنیم.

سرپرست شهرداری تهران در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: شناخت، بزرگ داشت و معرفی این عزیزان در واقع حفاظت از دستگاه تولید اندیشه و روایت گری حقیقت است. در این میان احیای خانه های مشاهیر و تبدیل آن به مراکز گفت و گو، رویکردی است که برای حفاظت از تولید اندیشه و روایت گری حقیقت ضروری است.

حسینی مکارم خاطر نشان کرد: این مراکز نخست زمینه فهم آثار صاحبان آن را فراهم می کند و سپس غور در افکار سایر اندیشمندان را برای نسل های جدیدی فراهم می کند.

وی در ادامه ابراز کرد: مهم ترین فایده باز زنده سازی خانه مشاهیر ادب و هنر را باید در جای دیگری جست؛ اکنون در زمانه ای که گاه عیب ها هنر شمرده می شوند و گاه غفلت ها ارزش تلقی می شوند احیای خانه بزرگان ادب و هنر به عنوان مراکز مطالعه، گفت و گو و رویدادهای فرهنگی، بار دیگر ارزش ادب و هنر را احیا کرده و کانون هایی برای احیای این ارزش ها فراهم می کند.

سرپرست شهرداری تهران ابراز کرد: این راهی است که بزرگانی چون جلال و سیمین در شرایط دشوار اجتماعی و فرهنگی آزموده و به کار گرفته اند و البته برکات، نتایج و فوایدش هنوز پابرجا است.

حسینی مکارم در پایان با بیان اینکه «در بسیاری از شهرهای مترقی دنیا حفظ آثار هنری و به ویژه میراث فرهنگی بر عهده مردم و نهادهای اجتماعی و مدنی است» عنوان کرد: خوشحال هستیم، شهرداری در این مسیر گام برداشته و امیدوارم در ادامه نیز با کمک و حمایت شورای اسلامی شهر تهران و به ویژه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی بتوانیم این حرکت را تداوم ببخشیم.