سود عربستان و ترامپ با پایان برجام

امروز حامیان تغییر نظام ایران، رهبری و کنترل سیاست خارجی آمریکا را به دست گرفته اند. از دیدگاه آن ها هدف آمریکا خلع سلاح هسته ای ایران نیست بلکه هدف تغییر نظام است. جان بولتون مشاور امنیت ملی جدید ترامپ؛ همواره حامی تغییر نظام ایران بوده است. وی اخیرا در اظهاراتی بر این تاکید کرد که تغییر نظام ایران باید به هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا تبدیل شود. این در حالی است که وی همراه با حامیانش درصدد فشار به کره شمالی برای خلع سلاح هسته ای هستند.

 ولی نصر از چهره های ارشد دولت اوباما و همچنین رئیس دانشکده روابط بین الملل جان هاپکینز در مقاله ای برای نشریه «آتلانتیک» نوشت: امروز حامیان تغییر نظام ایران، رهبری و کنترل سیاست خارجی آمریکا را به دست گرفته اند. از دیدگاه آن ها هدف آمریکا خلع سلاح هسته ای ایران نیست بلکه هدف تغییر نظام است.

جان بولتون مشاور امنیت ملی جدید ترامپ؛ همواره حامی تغییر نظام ایران بوده است. وی اخیرا در اظهاراتی بر این تاکید کرد که تغییر نظام ایران باید به هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا تبدیل شود. این در حالی است که وی همراه با حامیانش درصدد فشار به کره شمالی برای خلع سلاح هسته ای هستند.

در ادامه این مقاله آمده است: دولت ترامپ از یک طرف درصدد پاره کردن توافق هسته ای با ایران است و از طرف دیگر درصدد تعقیب یک توافق مشابه با کره شمالی است. با این حال اگر حامیان تغییر نظام ایران، در دولت ترامپ به قدرت بیشتری دست پیدا کنند احتمالا برای تضعیف قدرت ایران، به توافق هسته ای موسوم به برجام پایان خواهند داد. تاثیر فوری چنین تصمیمی پیامدهای خطرناکی را برای ایران و سرتاسر خاورمیانه ایجاد می کند.

پس از اعتراضات اخیر در ایران در زمستان گذشته، حامیان تغییر نظام در واشنگتن جسورتر شده اند. ایران در حال حاضر درصدد است تا از طریق توافق هسته ای نیازهای اقتصادی داخلی خود را مرتفع کند. اما بدون این توافق وضعیت اقتصادی ایران بدتر می گردد و زمینه دلسردی سرمایه گذاران را فراهم می کند و همچنین منجر به خروج و فرار سرمایه از کشور می گردد.

لغو توافق هسته ای از سوی ایالات متحده آمریکا منجر به بازگشت تحریم های اقتصادی بین المللی علیه ایران در تمامی حوزه های هسته ای، موشک های میان برد - دور برد و همچنین حمایت ایران از اسد در سوریه می گردد. چنین سناریویی زمینه کاهش تجارت و سرمایه گذاری خارجی در ایران را فراهم می کند و به طور بالقوه ایران را از بازار نفت خارج می کند.

خروج ایران از بازار نفت باعث خشنودی عربستان سعودی می گردد که اقتصادش به شدت به قیمت بالای نفت وابسته است. محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در طی دیدارش از واشنگتن، پیش بینی افزایش قیمت نفت به 80 دلار هر بشکه را کرد که این قیمت به تحقق دستور کار جاه طلبانه اقتصادی و اهداف نظامی و سیاسی عربستان کمک خواهد کرد. در واقع این پیش بینی ناشی از تصور محروم شدن ایران از بازارهای نفت است.

اعضای دولت ترامپ بر این تصورند که مشکلات اقتصادی فزاینده ایران منجر به موافقت آن ها برای یک توافق بهتر می گردد. در حالی که این استراتژی پر مخاطره ای است زیرا خروج آمریکا از توافق هسته ای باعث می شود که آمریکا برای اقناع دشمنانش برای برقراری تعامل دیپلماتیک با دشواری بیشتری روبرو گردد. در واقع بدون گزینه های دیپلماتیک معتبر؛ تنها راه موجود که آمریکا به مسائل حساس بین المللی می پردازد همان جنگ است یعنی همان مسیری که ترامپ به آن معترض است.

خروج از توافق هسته ای و افزایش فشارهای اقتصادی علیه ایران باعث انزوای میانه روها و عملگرایانی می شود که خواهان تعامل با جهان هستند و همچنین زمینه قدرت یابی افراطی ها فراهم میشود. در حالی که برجام زمینه همکاری ضمنی بین آمریکا و ایران را در مبارزه باداعش در عراق فراهم کرد؛ با خروج آمریکا از برجام، عراق می تواند بار دیگر به میدان منازعه آمریکا و نیروهای تحت حمایت ایران تبدیل گردد. یکی دیگر از تحولات ناخوشایند؛ بازگشت سریع این کشور به غنی سازی اورانیوم با غنای بالاتر از 20 درصد است.

علی شمخانی دبیرشورای عالی امنیت ملی ایران در اظهاراتی بیان کرده که اگر آمریکا از توافق هسته ای خارج شود ایران ممکن است از پیمان منع گسترش سلاح هسته ای را که می تواند به معنای پیگیری آزادانه سلاح هسته ای تعبیر گردد خارج شود. رئیس جمهور ترامپ در روز سه شنبه هشدار داد که اگر ایران فعالیت های هسته ای خود را از سر بگیرد با مشکلات بزرگتر از آنچه که تاکنون داشته روبرو خواهد شد. در حقیقت هر چه ایالات متحده آمریکا ، ایران را تهدید کند احتمالا این کشور بیشتر برای تامین امنیت خود به سپر هسته ای متوسل می شود.

در این صورت، آمریکا باید سیاست تغییر نظام را در اولویت های غیر مهم خود گذارد و از ایران بخواهد دوباره وارد میز مذاکره شود. این در حالی است که قدرت اهرم اقتصادی ما افزایش پیدا نکرده ولی برنامه هسته ای ایران پیشرفته تر خواهد شد و ایران می تواند اهرم نفوذ بیشتری برای دستیابی به توافق بهتر نسبت به توافق گذشته داشته باشد. درسی که کره شمالی از لغو توافق هسته ای ایران می گیرد این است که رئیس جمهور آمریکا توافق امضا شده توسط سلف خود را نقض می کنند. درسی که ایران از دیپلماسی هسته ای ترامپ با کره شمالی می گیرد این است که ایران تا زمانی که به قابلیت تسلیحات هسته ای همراه با موشک های دوربرد که بتوانند این سلاح ها را حمل کنند نرسیده نباید وارد مذاکره مجدد با آمریکا شوند.