جزئیات جنگ رسانه‌ای خاموش میان عربستان و امارات

 خبرنگاران فرانسوی اعلام کردند که عربستان طرحی برای تاسیس یک شهرک رسانه‌ای مانند شهرک رسانه‌ای دبی تدارک دیده که بتواند تمام رسانه‌های سعودی را به آنجا منتقل کرده و اکثر روزنامه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی این کشور را از آن جا مدیریت کند.

این خبرنگاران به سایت الشرق اعلام کردند که ریاض نسبت به پراکنده بودن رسانه‌های این کشور در خارج به ویژه در دبی و قاهره ناخرسند است و معتقد است که به این ترتیب نمی‌تواند آنها را تحت کنترل کامل خود داشته باشد. به همین علت به دنبال تاسیس یک شهرک رسانه‌ای در منطقه الشرقیه در عربستان است تا بتواند مجتمعی برای تمام رسانه‌های این کشور ایجاد کرده و آنها را به صورت کامل تحت کنترل خود داشته باشد.

کارشناسان اطلاع‌رسانی فرانسوی معتقدند که این طرح می‌تواند آغاز قریب‌الوقوع درگیری میان ریاض و ابوظبی باشد که در حال حاضر تمام رسانه‌های خصوصی عربستان را در درون خود جای داده است.

لور اگنیل استاد رسانه های سمعی بصری در دانشگاه مارسلیا و مشاور اطلاع رسانی هیئت ساماندهی ارتباطات در پاریس به پایگاه خبری الشرق گفت عربستان از تعدادی از موسسات مشاوره در زمینه رسانه‌ها در پاریس خواسته تا طرح خود را برای تاسیس شهرک رسانه‌ای در عربستان ارائه دهند. در همین رابطه نشستی با مدیران این موسسات در سفارت عربستان در پاریس برگزار شده و آنها بلافاصله با متخصصان فرانسوی در زمینه این طرح مشورت‌های خود را آغاز کرده‌اند تا بتوانند سرفصل های پروژه جدید را طی دو ماه ‌آینده ارائه دهند.

گفته می‌شود عربستان سعودی اصرار زیادی بر سرعت بالای انجام کار و تاسیس این شهرک دارد که قرار است به عنوان رقیب بزرگ شهرک رسانه‌ای دبی آغاز به کار کرده و تمام رسانه‌های خصوصی عربستان به آنجا منتقل شود.

بنا بر اعلام شرکت کنندگان در نشست های مقدماتی، ر یاض به دنبال تسلط بر رسانه‌های منطقه‌ای و خارج کردن قدرت رسانه ای از دست امارات است. این در حالی است که امارات به همراه مصر بیشتر رسانه‌های جمعی را در اختیار دارند. حتی بیشتر روزنامه‌های خصوصی و شبکه‌های تلویزیونی عربستان از شهر دبی به فعالیت می‌پردازند و همین موضوع نگرانی‌هایی را برای رژیم آل سعود ایجاد کرده است.

بر اساس این گزارش، کارشناسان فرانسوی در حال حاضر به دنبال بررسی جزئیات پروژه مذکور در راستای تامین منافع و مطالبات عربستان هستند و این خبر به سرعت در محافل رسانه‌ای فرانسه پیچیده و دفاتر مشورتی بررسی و ارائه دیدگاه های خبرنگاران در این زمینه را برای همه باز گذاشته‌اند.

طرح عربستان محکوم به شکست است

در عین حال فابیان مینیون کارگردان شبکه یک فرانسه و کارشناس مسائل ارتباطاتی می‌گوید که اطلاعات منتشر شده در محافل تبلیغاتی فرانسه طی هفته گذشته نشان می‌دهد که عربستان سعودی به دنبال خارج کردن رسانه‌های منطقه از دست ابوظبی و قاهره است و تلاش دارد تمام این رسانه‌ها را تحت کنترل و نظارت خود گرفته و از آنها به عنوان سلاحی برای ترویج افکار و پروژه‌های خود و تضعیف رقبایش استفاده کند. این بدان معنا است که اعتماد عربستان به متحدانش به ویژه امارات و مصر کاهش پیدا کرده است.

این در حالی است که شهرک رسانه‌ای مصر که بیشتر شبکه‌های سعودی نظیر شبکه ام بی سی و روتانا و... از آنجا برنامه‌های خود را پخش می‌کنند و شهرک رسانه‌ای دبی نقش عمده‌ای در پیشبرد برنامه‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای عربستان داشته‌اند. به عنوان مثال جنگ تبلیغاتی اخیر ضد قطر بعد از بحران خلیج فارس توسط رسانه‌های امارات و مصر دنبال شده و رسانه‌های عربستان نقش قابل توجهی در آن نداشتند. شراره های این بحران نیز از رسانه‌های امارات و عربستان و مصر که در دبی مستقر هستند، آغاز شد.

وی می‌گوید که عربستان سعودی به دنبال نشان دادن قدرت ویژه خود در محیط پیرامونی است و منطقی است تلاش کنند کنترل کامل رسانه‌های کشور به ویژه رسانه‌های خصوصی را در اختیار داشته و از آنها به عنوان سلاحی تبلیغاتی استفاده کرده و در این زمینه بر همسایگانش به ویژه امارات برتری پیدا کند.

این کارشناس فرانسوی می‌گوید به همین علت است که شهرک رسانه‌ای عربستان بزرگترین شهرک از نوع خود در منطقه خواهد بود. البته این مهم نیست، بلکه موضوع مهم میزان حرفه‌ای گری و قدرت این شهرک در تولید منابع تبلیغاتی واقعی است که مصر و عربستان و امارات فاقد آن هستند.

بنا به گفته این کارشناس مسائل رسانه، رسانه‌های کشورهای مذکور در حال حاضر به سکویی برای فحش و بد و بیراه به طرف‌های مختلف تبدیل شده و هیچ دیدگاهی یا برنامه حرفه‌ای و مشخصی ندارد. لذا پروژه حجیم عربستان نیز قبل از آغاز محکوم به شکست است. مهمترین موضوع در تاسیس شهرک‌های رسانه ای استفاده از کادر رسانه ای حرفه‌ای و محتوای تبلیغاتی قانع کننده برای افکار عمومی و نقشه برنامه‌ریزی شده با هدف راضی نگه داشتن مخاطبان به صورت هوشمند است. این در حالی است که افکار عمومی دیگر مانند گذشته مجبور نیستند شبکه‌های مشخصی را دنبال کنند و گزینه ها و جایگزین های متعددی را پیش رو دارند.

جنگ رسانه‌ای بین رژیم های عربی

کَمیل سانتامانس مدیر موسسه مشاوره رسانه ای « اینوِرمی لوویتو» در پاریس پروژه شهرک رسانه‌ای عربستان که خبرهای آن منتشر شده را به معنی آغاز جنگ رسانه‌ای بین عربستان و امارات دانست. وی معتقد است که رژیم ابوظبی رژیمی مغرور است و از حدود دو دهه پیش تاکنون با تاسیس شهرک رسانه ای دبی تلاش کرده رسانه‌های منطقه عربی را در اختیار گرفته و آنها را برای ترویج افکار و پروژه‌های سیاسی خود مورد استفاده قرار دهد. هدف از تاسیس این شهرک رقابت با رسانه های مصری بود که در منطقه عربی پیشتاز بودند. امارات به این ترتیب موفق شد رسانه‌های مصری را از میدان به در کرده و آنها را از محتوا خالی کند.

این شهرک، رسانه‌های سعودی را تشویق کرد آرشیوهای مهم تلویزیون مصر را خریداری کنند و به این ترتیب رسانه‌های مصری را از دور رقابت‌ها خارج کنند. بعد از این تحولات است که پروژه عربستان سعودی آغاز شده، پروژه‌ای که قرار بود به صورت محرمانه دنبال شود، اما در عرصه رسانه هیچ چیز محرمانه باقی نمی‌ماند. این پروژه برای خارج کردن کنترل کامل رسانه‌ها از دست ابو ظبی است و به این ترتیب تقابل گسترده‌ای بین عربستان سعودی و امارات ایجاد خواهد شد. حتی این پروژه ممکن است سبب بروز دشمنی میان دو کشور شود و رسانه‌های تبلیغاتی دو طرف را به سمت مقابله و عرض اندام در برابر طرف مقابل وادار کند.