مسجد نصیرالملک نگین بافت تاریخی شیراز

بافت تاریخی شاهرگ شهر در روزگار قدیم بوده است که هنوز هم به عنوان یکی از پرتردد‌ترین نقطه شیراز محل گذر شهروندان و مسافران است. مسجد نصیرالملک از آن بناهای تاریخی بی‌نظیری است که در گودعربان و خیابان لطفعلی‌خان زند قرار دارد. تلالو نوری که با پنجره‌های رنگی شبستان این مسجد در ساعات اولیه صبح ایجاد می‌شود گردشگران فراوانی را از داخل و خارج از کشور به خود می‌خواند.

ساعت 9 صبح است که وارد شبستان می‌شوم و چه تابلوی رنگین زیبایی می‌بینم که به درون تابیده و بازدیدکنندگان را به ثبت این صحنه با فیلم و عکس واداشته است. مرد جوانی که به زبان انگلیسی در حال توصیف ویژگی‌های مسجد برای همراهان خود است توجهم را جلب می‌کند و با او و گروهش همراه می‌شوم. برایم جالب است که یک گردشگر خارجی تا این اندازه درباره این مسجد به تفصیل اطلاعات دارد.

خود را دنی معرفی می‌کند که از لوتن انگلستان برای بازدید از اماکن تاریخی شیراز به سفر آمده است. از او درباره اینکه چطور درباره نصیرالملک و این مسجد چنین اطلاعاتی دارد، می‌پرسم:

دنی به رشته تحصیلی خود اشاره می‌کند و می‌گوید: علاقه به معماری سنتی مرا به ادامه تحصیل در این رشته کشاند که تحقیق در مورد معماری شرقی و مساجد نیز در ادامه راه به عنوان موضوعات تحقیق من در پی داشت.

وی ادامه می‌دهد: در میان تحقیقات و مطالعات خود با مسجد نصیرالملک در شیراز آشنا شدم که مقاله‌ ای درباره توصیف معماری این مسجد نیز به رشته نگارش درآوردم.

این گردشگر خارجی مسجد نصیرالملک را نگین معماری سنتی و مسجد در شیراز می‌داند و بیان می‌کند: به طور قطع این مسجد از بی‌نظیرترین مساجد ایران است.

دنی معتقد است: معماری این مسجد تا حدی شبیه معماری عثمانی است و کاشی‌های صورتی فراوانی که در آن به کار رفته، این مسجد را از سایر بناهای دوره قاجار متمایز می‌کند.

نصیرالملک یک بسته گردشگری

یک راهنمای گردشگری شیرازی که در حال توصیف مسجد نصیرالملک برای جمعی از بازدیدکنندگان است نیز می‌گوید: میرزا حسن‌علی‌خان نصیرالملک مجموعه آثار تاریخی خود را در محله قدیمی اسحاق بیگ شیراز بنا کرد.

اسدی ادامه می‌دهد: در بیرون مسجد، منزل نصیرالملک قرار دارد که با معماری ویژه و منحصر به فردی ساخته شده است.

امامزاده زنجیری

این راهنمای جوان با اشاره به امامزاده ای که در انتهای حیاط مسجد نصیرالملک قرار دارد، بیان می‌کند: سید جلال‌الدین علی‌بن‌حسین معروف به امامزاده زنجیری از امامزاده‌های شیراز است که در این مکان دفن شده است.

اسدی می‌افزاید: در ورودی اصلی امامزاده در کوچه نصیرالملک گشوده می‌شود و در دیگر آن در راهرو شمال شرقی حیاط قرار دارد و بر روی سنگ قبر نیر معجری از جنس مس، نقره و استیل قرار گرفته است.

وی با نشان دادن زنجیری که در سردر ورودی امامزاده قرار دارد، می‌گوید: در گذشته برای اثبات بی‌گناهی اشخاص مظنون، آنان را به این امامزاده زنجیر می‌کردند که در صورت گشوده شدن زنجیر، بی گناهی فرد ثابت می‌شد، برای همین از قدیم این امامزاده به امامزاده زنجیری معروف شد.

طاقی از مروارید

اسدی به طاقی که در ضلع شمالی مسجد قرار دارد اشاره می‌کند و می‌گوید: این طاق به طاق مروارید مشهور است که تمام بدنه و سطح بیرونی و درونی آن کاشیکاری هفت رنگ شده و چون بیشتر کاشی‌ها به رنگ صورتی هستند، مسجد نصیرالملک را مسجد صورتی لقب داده است.

وی می‌افزاید:سقف این طاق مقرنس کاری شده و لابه‌لای آجرهای بدنه این طاق، قطعات چوبی برای جلوگیری از لرزش زلزله کار گذاشته شده است.