jحریم قطر از سوی عربستان؛ هم تهدید و هم فرصت است

'یاروسلاو تروفیموف' کارشناس مسائل خاورمیانه و ستون نویس این روزنامه آمریکایی در این مطلب می نویسد:

قطر تا 9 ماه پیش یک شبه جزیره بود؛ اما در این 9 ماه عملا به یک جزیره بدل شد.

سه کشور عربستان، بحرین و امارات؛ این سه کشور از ژوئن پارسال قطر را به بهانه حمایت از تروریسم منزوی کرده و تمام مناسبات شان را با آن قطع کردند. قطر در واقع ضربه فنی شد.

با این تصمیم گیری؛ اتباع قطر اجازه ورود به کشورهای همسایه را ندارند؛ هواپیماهای قطری اجازه پرواز بر فراز آسمان کشورهای همسایه را ندارند و تمام بنادر این کشورها به روی تجارت با قطر بسته شد و تنها راه مرزهای زمینی قطر با همسایگانش هم قطع شد.

اما با همه این ممنوعیت ها، قطر خود را نباخت و مقابل همه این فشارها ایستاد و دولت 'دوحه' هم می گوید که هرگز تسلیم فشار همسایگان بزرگش در حاشیه ' خلیج (فارس) ' نخواهد شد.

شیخ 'سیف بن احمد الثانی' مدیر اداره دولتی مخابرات قطر و از اعضاء برجسته خاندان سلطنتی قطر در این زمینه توضیح می دهد:' آنها دلشان نمی خواهد مابرای خودمان تصمیم بگیریم بلکه می خواهند آنهابرای ما تصمیم بگیرند. آنها فکر می کنند که ما می خواهیم برای خودمان بازارگرمی کنیم و از ما می خواهند که دست از خواست خود بکشیم و کاری را انجام دهیم که آنها از ما می خواهند. اما این اتفاق هرگز نخواهد افتاد'.

احمد الثانی اشاره می کند:'ما هرگز دلمان نمی خواهد اتفاقی که برای ما افتاد برای کشورهای دیگر هم رخ دهد. اگر یک چنین رفتارهای تهاجمی مانند این اقدام در کل منطقه باب شود و به یک هنجار رایج بدل شود؛ این برای خاورمیانه فوق العاده خطرناک خواهد بود'.

قطر برای برطرف کردن مشکل تحریم تجاری خود که حریم هوایی عربستان و راههای مواصلاتی زمینی قطر به عربستان را بسته است؛ مسیرهای تجاری ترکیه و ایران را به جای راههای زمینی و هوایی عربستان برگزیده است.

'نادر کبانی' مدیرتحقیقات 'مرکز بروکینگز 'در دوحه در این باره می گوید:' هدف عربستان از بایکوت قطر؛ فقط «ایران» است.این هم یکی از تلاش های منطقه ای عربستان می باشد. منتهی قطرفقط برای تحقق اهداف خود ایران را انتخاب کرده است'.

کبانی تصریح می کند:'این اتصالات تجاری جدید میان قطر وایران دیر یا زود ثابت و عادی خواهد شد و ژئوپولیتیک کل منطقه را در آینده تحت الشعاع خود قرار خواهد داد'.

و اما آمریکا که یک پایگاه نظامی در قطر دارد و بشدت هم از نفوذ فزاینده ایران در حاشیه 'خلیج (فارس)'ناراحت است سعی کرده، این دعوای میان این چهار کشور را که همگی متحدان آمریکا در منطقه هستند، آرام کند. 

' دونالد ترامپ' رئیس جمهور آمریکا در ماه فوریه با امیر قطر و ولیعهد عربستان تلفنی و امیر امارات تلفنی صحبت کرد. رهبران هر سه کشور قرار است در هفته های آینده در واشنگتن با ترامپ دیدار کنند. 

تا به حال هم آمریکا و هم اروپا و هم کویت تلاش زیادی کرده و به همه طرفهای این دعوا التماس کرده اند که دست از لجاجت بردارند و به نوعی با هم کنار بیایند. اما تمام این تلاش ها تا به امروز بی حاصل بوده است.

شیخ سیف؛ ازقطر می گوید:'تا به این لحظه ما هنوز هیچ علامتی از سوی کشورهایی که قطر را تحریم کرده اند مشاهده نکرده ایم که واقعا مشتاق باشند با ما برای حل اختلافات بر سر یک میز بنشینند'.

دشمنان قطر که سعودی ها آنها را هدایت می کند؛ در واقع قصدشان تغییر رژیم است و می کوشند افراد مورد نظر خودشان را برای بدست آوردن تاج و تخت پادشاهی این امیر نشین به جلو برانند. هیچ کدام از این کشورها مطلقا در حال و هوای آشتی قرار ندارند.

یک مقام بلندپایه عربستانی در این ارتباط گفته است:' ما دیگر به قطر فکر نمی کنیم. اگر شرایط اقتضا کند امکان دارد این وضعیت برای هفت سال دیگر هم ادامه داشته باشد'.

وی با کنایه گفت:'مکتب اسلام قطر نیز همانند عربستان ' وهابیت' است منتها با قرائتی لیبرال تر. قطری ها در واقع سعودی هستند'.

ایرادهای اساسی که عربستان وامارات و متحدشان مصر بر قطر وارد دانسته اند؛ روابط دوستانه قطر با ' اخوان المسلمین' و شبکه خبری ' الجزیره' قطر است که دستورکارش انتقاد از کشورهای منطقه است.

تحریم های سه کشور تا به حال مشکلات عدیده ای را بر قطر تحمیل کرده و جلوی اصلاحات در این کشور را گرفته است. از ماه ژوئن این امیرنشین ممنوعیت صدور ویزا برای اتباع 80 کشور را لغو کرده است ؛ اقامت دائم برای اتباع خارجی صادر می کند و در حال دایر کردن مناطق آزاد است. حتی برنامه ریزی شده است که انتخاباتی برای تشکیل یک مجلس جدید قانونگذاری برگزار شود.

اما اگر قطر محاصره نمی شد تمام این اصلاحات طولانی تر می شد. 

به دلیل آنکه تمام راههای هوایی قطر مسدود شده است؛ شرکتهای چند ملیتی نمی توانند در طول روز از 'دوبی ' که قطب پروازهای منطقه است به دوحه پرواز داشته باشند. به همین خاطر بسیاری از مسافران قطری ترجیح می دهند برای سفر به مقصد کشورهای مورد نظر ممنوعه از طریق دفاتر این شرکت در سایر شهرها بلیت خریداری کنند. این ممنوعیت باعث شده است بسیاری از شرکتهای بین المللی شعباتی در دوحه تاسیس کنند . همین امر باعث شده است تا 70 درصد بر تعداد شرکتهایی که با مجوز دولت قطر کار می کنند افزوده شود.

یکی از راههای نجات و فرار قطر از تحریم, همین شرکت هواپیمایی ' قطر ایرویز' است. این شرکت هواپیمایی مسافربری در نظر دارد تا سال آینده میلادی به دومین شرکت بزرگ حمل و نقل کالا در جهان تبدیل شود.

'صندوق بین المللی پول' در ماه مارس ؛ تولید ناخالص داخلی قطر را برای امسال 2.6 درصد اعلام کرد و توضیح داد که شکاف دیپلماتیک میان قطر و چند کشور منطقه کم کم دارد تاثیر اقتصادی و مالی خود بر قطر را از دست می دهد'.