تهران تحمل شیوۀ مدیریت «کرباسچی» را ندارد!

محسن پیرهادی*/ مدیریت شهری در دورۀ جدید، فعالیت خود را آغاز کرده است؛ ازاین‌رو باید به تبیین ۵ نکتۀ اساسی پیرامون شهردار جدید تهران و ارتباط نزدیک شهرداری با دولت پرداخت.

۱- پس از انتخاب شهردار تهران او به جلسات هیئت دولت دعوت شد درحالی‌که در مدیریت گذشته این دعوت از ناحیۀ دولت اعمال نمی‌شد، متأسفانه رویکردی بین دولت‌ها وجود داشت که براساس آن رویکرد، شهرداری تهران را رقیب سیاسی تلقی می‌کردند به همین جهت به واسطۀ شکل‌گیری رقابت شهردار تهران در دولت، حضور پیدا نمی‌کرد.

رقابت ایجاد شده منفی و غیرمنطقی بود درصورتی‌که با حضور شهردار تهران در جلسات هیئت دولت می‌توانست هماهنگی خوبی بین دولت و شهرداری ایجاد شود اما رفتار کاملاً سیاسی بود؛ به اعتقاد نگارنده اگر پیش از این شهردار در کابینه حضور پیدا می‌کرد وجه آن بیشتر به سمت دولتی‌ها قرار می‌گرفت اما متأسفانه مدیریت شهری در ۱۲ سال گذشته از حضور در پاستور محروم شد و رفتار اعمال شده از سوی دولت‌ها سیاسی و ناپسند ارزیابی می‌شود.

۲- در دورۀ جدید و با انتخاب «محمدعلی نجفی» به‌عنوان شهردار تهران شاهد آن هستیم ارتباط نزدیک بین دولت و شهردار ایجاد شده است ضمن آنکه خیلی از نیروهایی که هم‌اکنون در قوۀ مجریه حضور دارند از عناصر حزب کارگزاران سازندگی هستند و شهردار جدید تهران نیز از مؤسسین این حزب است؛ براین اساس قرابت فکری نزدیکی بین آنها شکل گرفته است به‌طوری‌که پس از انتخاب شهردار، حضور او در دولت به‌سرعت انجام شد حتی حضور «نجفی» در دولت نیاز به رایزنی نداشت؛ پس از انتخاب شهردار او با دعوت دولت در جلسات قوۀ مجریه حضور پیدا کرد.

این نشان دهندۀ آن است که عناصر حزبی که هم‌اکنون در دولت حضور پیدا کردند امروز عناصر دیگر همان حزب در شهرداری آمده‌اند و این پیوند که بین دولت و شهرداری شکل گرفته آنها را به یک‌دیگر نزدیک‌تر کرده است.

۳- پس از انتخابات شهردار جدید تهران، این پرسش مطرح می‌شود «آیا مدیریت «نجفی» استمرار مدیریت «کرباسچی» است؟»، برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید قدری تأمل کرد تا زمان بگذرد و عملکرد نجفی در شهرداری بیشتر نمایان شود تا متوجه شویم او چه شیوه و روشی در پیش خواهد گرفت.

اما به اعتقاد نگارنده، ۲ نکته در این بند حائز اهمیت است. نخست آنکه سبک و سیاق شهردار جدید تهران با کرباسچی کاملاً متفاوت است، مدیریت‌های گذشتۀ «نجفی» نشان می‌دهد او اهل مدیریت هیجانی نبود اما در مدیریت کرباسچی دیده می‌شد. ما در زمان شهرداری کرباسچی با مدیریت به‌هم ریخته در شهر تهران روبه‌رو بودیم به‌طوری‌که نطفۀ برخی اقدامات که در آن مقطع در شهر تهران کاشته شد، امروز هم باعث به‌هم ریختگی و نابسامانی شهر شده است.

نکتۀ دیگر که باید به آن تأکید کرد این است «اقتضائات زمان فرق کرده است، امروز هیچ کس اجازه ندارد با توجه به اسناد بالا دستی که وجود دارد در کنار تجربۀ ۱۲ سالۀ گذشته مدیریت «کرباسچی» را ادامه دهد؛ بنابراین تأکید می‌شود نمی‌توان در دورۀ جدید شاهد استمرار مدیریت شهردار اسبق تهران باشیم البته آنها(نجفی و کرباسچی) در حوزۀ بالادستی سیاسی اشتراک نظر دارند اما در حوزۀ شهری نه امکان آن را دارند که مدیریت پیشین استمرار یابد و نه از لحاظ شخصیتی یکسان هستند.

 اگر مدیریت «کرباسچی» در شهر تهران استمرار یابد، تبعات نامناسبی خواهد داشت دیگر تهران تحمل آن مدیریت را ندارد به همین جهت باید با برنامه و با دقت اداره شود تا پایتخت، ثبات و آرامش به همراه داشته باشد.

به‌عنوان فرضیۀ ضعیف مطرح می‌شود «اگر مدیریت «کرباسچی» در شهر تهران استمرار یابد، تبعات نامناسبی خواهد داشت» دیگر تهران تحمل آن مدیریت را ندارد به همین جهت باید با برنامه و با دقت اداره شود تا پایتخت، ثبات و آرامش به همراه داشته باشد.

۴-پرهیز از فعالیت‌های سیاسی در شهرداری تهران چهارمین نکته‌ای است که باید به آن پرداخت. هر گروه  و جریان که مدیریت شهر تهران را برعهده می‌گیرد (اصول‌گرا، اصلاح‌طلب و کارگزار) یا هر پدیدۀ دیگر اگر می‌خواهد از شهرداری استفادۀ سیاسی داشته باشد باید بداند هم مردم اقبال نشان نخواهند داد و هم اینکه او در مدیریت موفق ظاهر نخواهد شد چرا که بایدهای شهری اصلاً جنبۀ سیاسی ندارد. مردم مطالباتی از مدیریت شهرداری دارند. «مطالبۀ مردم چیست؟»

مردم به عنوان شهروند مطالبۀ زندگی مطلوب و با کیفیت را از مدیریت شهری دارند، مردم حمل‌ونقل آسان می‌خواهند، مردم بوستان‌های سبز و مرفه مطالبه می‌کنند، مردم از مدیریت شهری انتظار دارند نظافت‌های شهر با کیفیت انجام شود. حال با مطالبات مطرح شده اگر مدیری بخواهد در شهرداری سیاسی عمل کند از وظیفۀ اصلی خود جا می‌ماند.

مردم نمی‌خواهند مدیریت شهری به باشگاه سیاسی تبدیل شود البته این احتمال می‌رود در بعضی حوزه‌ها همچون رسانه بتوانند افرادی را وارد سیستم کنند اما آنچه باید در نظر گرفت این است «سهم سیاست از مدیریت شهری به چه اندازه است؟» باید به این سؤال پاسخ داد، به اعتقاد بنده سهم سیاست در مدیریت شهری ناچیز است بنابراین شهردار تهران نیز باید توجه داشته باشد اگر به یک جریان سوق پیدا کند رقابت‌های سیاسی در شهر پررنگ می‌شود و این زیبندۀ شهر و مدیریت شهری نیست. همچنین بازیگران اصلاح‌طلب و کارگزار هم متوجه باشند اگر فضای شهر سیاسی شود، این مردم هستند که آسیب می‌بینند.

۵- مدیریت شهری به‌تازگی فعالیت خود را آغاز کرده است پس نمی‌توان از هم‌اکنون تحلیل جامع پیرامون مدیریت آنها ارائه کرد، باید زمان بگذرد تا ۶ ماه یا یک سال آینده بتوان به بررسی عملکرد تیم کنونی در شهر تهران پرداخت، در آن زمان می‌توان ارزیابی بهتر از نقاط قوت و ضعف مدیریت شهری ارائه کرد.