برجام موافقتنامه‌ای است که با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تکمیل شده

لود گارد معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ در نشست عصر جدید در روابط ایران و اروپا با اشاره به تحولات اخیر پیرامون توافق هسته ای اظهار کرد: برجام موافقتنامه ای چند جانبه بین ایران و قدرت های بزرگ است که با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تکمیل شده است و توافقی است که جامعه بین الملل به آن نظر داشته است.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ افزود: وقتی رئیس جمهور آمریکا تلاش می کند این توافق را تایید نکند شاهد شکل گیری اتفاقاتی هستیم، به طوری که شاید تایید آمریکا زمانی که آژانس بین المللی انرژی اتمی که فقط این نهاد صلاحیت دارد؛ پایبندی ایران به برجام را تایید کند، خیلی جدی نباشد.

وی با اشاره به رویکرد خصمانه آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران یادآور شد: آژانس بین المللی انرژی اتمی مکررا پایبندی ایران به برجام را تایید کرده است اما آیا آمریکا هم به این توافق متعهد بوده است یا نه می توان گفت نه کاملا.

گارد اضافه کرد: طرفین این توافق متعهد شدند که زمینه لازم برای عادی سازی روابط اقتصادی با ایران را فراهم کنند، اما ترامپ این کار را نمی کند و ما می بینیم که وی با اظهارنظرهایش مشکلاتی برای عادی سازی روابط اقتصادی ایرن ایجاد کرده است.

پژوهشگر ارشد موسسه امور بین الملل نروژ ادامه داد: ترامپ به خوبی می داند و طی اظهارات متعدد از دولت های دیگر خواسته است با ایران روابط تجاری نداشته باشند. گارد عنوان داشت: متاسفانه اتحادیه اروپا هم در این شرایط از حقوق ایران مجدانه حمایت نکرده است.

وی با اشاره به اظهارات موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا عنوان داشت: مشاهده کردید که خانم موگرینی پشتیبانی اتحادیه اروپا از توافق هسته ای را اعلام کرد و این مساله به این علت است که وی از نظر سیاسی و دیپلماتیک سرمایه گذاری زیادی در این موضوع کرده است و اتحادیه اروپا برای دستیابی به این توافق هماهنگی های طولانی انجام داده اند.

وی خاطر نشان کرد: اتحادیه اروپا حتما برای ایجاد روابط تجاری با ایران منافع اقتصادی دارد و زمانی که مشکلی ایجاد می شود، حتما صدایش بلند می شود.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ تصریح کرد: اتحادیه اروپا براساس قواعد و نرم های بین المللی شکل گرفته و باید در روابط خارجی خود به قواعد بین المللی پایبند باشد.

گارد اضافه کرد: زمانی که آمریکا به عنوان یک دولت تعهدات خود را نادیده می گیرد، سوال جدی ایجاد می شود که آیا آمریکا در آینده کشور قابل اعتمادی خواهد بود و آیا پیمان های آمریکا با کشورهای دیگر وزنی خواهد داشت.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ این رفتار آمریکا را زمینه ساز کاهش اعتماد به این کشور عنوان کرد و اظهار کرد: براین اساس آمریکا به عنوان یک ابرقدرت برای گفت و گوی دولتی غیرقابل اعتماد خواهد بود.

این پژوهشگر ارشد اروپایی یادآور شد: رئیس جمهور آمریکا هر 90 روز باید پایبندی ایران به برجام را به کنگره اعلام کند و اگر نقضی از سوی ایران رخ داد، می تواند آن را هم بیان کند.

وی خاطرنشان کرد: اظهارات ترامپ در ماه ژوئیه نشان می داد که درآینده اشکالی ایجاد خواهد شد. زمانی که وی به مسائلی همچون روزنامه های تقلبی اشاره می کرد می توانستیم این نشانه ها را ببینیم؛ نه تنها آژانس بین الملل انرژی اتمی بلکه آژانس های اطلاعاتی آمریکا هم پایبندی ایران به برجام را تایید کردند و ترامپ با این شرایط وضعیت دشواری پیدا کرده بود و دنبال بهانه بود تا بتواند عدم تایید تعهدات ایران را اعلام کند.

وی یادآور شد: اتحادیه اروپا با قاطعیت اعلام کرد که آمریکا باید به این توافق متعهد باشد اما وقتی ترامپ تعهدات خود را نادیده می گیرد شاهد شکل گیری مشکل جدی هستیم، چرا که تعهدات بین المللی باید مبتنی بر حقایق باشد و نه اظهارنظر و علایق شخصی یک دولت.

گارد با اشاره به اهمیت برجام برای اروپایی ها اظهار داشت: این توافق بین اروپا و آمریکا حتما مسائل جدی ایجاد خواهد کرد و اگر آمریکا از توافق خارج شود، نشان می دهد که این دولت به تعهداتی که دولت های قبلی داشته اند پایبند نیست.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ترامپ عدم تایید برجام را همانطور که پیش از این هم گفته بود اعلام کرد. البته اعضای تیم سیاسی آمریکا گفته اند که نگرانی های عدیده ای دارند با این حال می بینیم که ترامپ توپ را به زمین کنگره انداخته و از کنگره هم صداهای ضد و نقیض شنیده می شود.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ ادامه داد: کنگره زمانی در موضوعات بین الملل به دنبال راه حل هایی بود، اما الان شاهد هستیم که به این روش عمل نمی کند.

به گفته این کارشناس مسائل بین المللی در صورت عدم تایید کنگره تحریم ها می تواند به صورت اتوماتیک برگردد و اکنون کنگره درباره موضوعاتی همچون برنامه موشکی و حمایت از تروریسم به دنبال اعلام تحریم هایی است و در نهایت ممکن است رئیس جمهور آمریکا از برجام پا پس بکشد که این امر خسارت های زیادی به همراه خواهد داشت.

وی نخستین ضربه از این اقدام را به روابط آمریکا با متحدانش عنوان کرد و اظهار داشت: درعین حال ترامپ ممکن است کار متفاوتی انجام دهد که نتایج عجیبی داشته باشد، همانند کارهایی که پیش از این انجام داده است. برای مثال ممکن است این موضوع را نادیده بگیرد و به دستور کار بعدی بپردازد.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ خاطرنشان کرد: این کار نوعی عدم قطعیت از فضای بین المللی ایجاد خواهد کرد مبنی براینکه چه تغییراتی قرار است در آینده اتفاق بییفتد.

گارد ادامه داد: از طرفی دیگر ممکن است شاهد گفت و گوی برای نوع دیگری از توافق باشیم که واقعا می تواند کار را برای جوامع تجاری دشوار کند بنابر این اعمال تحریم های جدید موضوع جدی است که ایران باید آن را مدنظر قرار دهد.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ با طرح این سوال که آیا اروپا در نهایت با آمریکا همراهی خواهد کرد یا نه اظهار کرد: اطلاع دارید که ترازامی و مکرون قرار است جلساتی داشته باشند و این نشان می دهد که چنین بحث هایی قرار است در این گفت و گوها مطرح شود و البته می توان توقع داشت که میان همپیمانان چنین گفت و گوهایی شکل بگیرد تا در نهایت به یک وضعیت قابل قبول برسند.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ خاطرنشان کرد: ظاهرا در این گفت و گو از مکانیزم های جدیدی صحبت می کند تا بین اروپا و آمریکا به مصالحه ای برسند و روابط ترانس آتلانتیک را بهبود بخشند و این می تواند خبر بدی باشد و در هر صورت احتمالات وجود دارد و باید خود را برای سناریوهای مختلف آماده کنید.

گارد یادآور شد: ما در موضوع کره شمالی شاهد مدیریت برخورد و نزاع هستیم و هیچ کدام از گفت و گوها با کره شمالی به طور کامل شکست نخورده اند.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ ادامه داد: زمانی که مذاکرات جریان داشت کره شمالی بعضی از کارهای هسته ای را آهسته کرده و بعضی از کارها را از رده خارج می کرد اما زمانی که مذاکرات انجام نمی شد، توانست برای رسیدن به آخرین دستاوردها از زمان استفاده کند.

وی یادآور شد: کره شمالی امروز وضعیت لیبی را مشاهده می کند و می بیند که لیبی هر چه داشت داد و غرب بعد از آن به لیبی خیانت کرد و کره ای ها این مساله و مساله اوکراین را هم پیش چشم دارند.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ تصریح کرد: آمریکا، روسیه و انگلستان به اوکراین تضمین امنیتی داده بودند اما به خاطر تغییر شرایط منافع عوض می شود و دیدیدم که روسیه توانست کریمه را از اوکراین جدا کند.

وی با بیان اینکه دیگر اعتمادی به آمریکا وجود نخواهد داشت گفت: آمریکا از یک موقعیت برتر از وضعیت مالی جهانی برخوردار است به طوری که همچنان سوئیفت در کنترل آمریکا است، با این حال ممکن است موضع و جایگاه برتر آمریکا مستمر نباشد و اتفاقی که طی 10- 11 سال اخیر در حال وقوع است.

گارد در پاسخ به سوالی درخصوص سخنان ترامپ درباره ایران و اینکه آیا شاهد چنین سخنرانی بوده اید، اظهار داشت: ما در کره شمالی شاهد چنین سخنرانی هایی بوده ایم اما چنین ادبیاتی را از مقامات غربی تا حالا نشنیده بودم.

وی در پاسخ به اینکه آیا اروپا و آمریکا در نهایت مصالحه خواهند کرد و آمریکا تا کجا حاضر است از ایران حمایت کند، اظهار داشت: این احتمال وجود دارد که اروپا در موضوعات دیگر و برای اعمال تحریم هایی بیشتر علیه ایران با آمریکا همکاری کند، اما اینکه اعمال مجدد تحریم ها تهدیدی متوجه برجام خواهد کرد موضوعاتی است که وجود دارد.

به گفته این کارشناس مسائل بین الملل اگر چنین اتفاقی رخ دهد؛ به طور مشخص نقض برجام رخ می دهد، بنابر این باید این مسائل را در کمیسیون حل اختلاف پیگیری کنید اما در نهایت فکر نمی کنم اروپا مایل باشد آگاهانه با آمریکا مصالحه کند چون به تعهدات خود آشنا است.

گارد در پاسخ به سوال باشگاه خبرنگاران جوان مبنی بر اینکه لغو برجام تا چه میزان روابط تجاری ایران و نروژ را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: اینکه اروپاییان پس از لغو برجام و وجود تحریم‌های ثانویه چه خواهند کرد مسئله‌ای است که به کرات شنیده می‌شود.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ ادامه داد: سفرای انگلیس، فرانسه و آلمان با همکاری یکدیگر بیانه مشترکی را در سازمان ملل ابراز کردند تا بدین وسیله هر کاری را برای صیانت از برجام انجام دهند.

وی بیان کرد: بسیاری از مردم معتقد بودند که اروپا می‌توانست کارهای بسیار مهمی در خصوص حمایت از ایران کند اما به نکاتی می‌رسیم که مقامات با مقرراتی مواجه می‌شوند که موانع تجاری زیادی را برای آن ها ایجاد می‌کند.

گارد گفت: کشورهای اروپایی باید میان یک بازار ٩٠ تریلیون دلاری و یک بازار ١٠٠ میلیارد دلاری یکی را انتخاب کنند و با بررسی مناسب دریابند که کدام یک از آن ها جذاب تر است.

وی در پایان بیان کرد: کشورهای اروپایی شاید در ظاهر اعتراضاتی از سوی خود نشان دهند اما در عمل شاهد چنین مسائلی نیستیم اما به طور کلی باید بگویم که پاسخ صریحی در این خصوص ندارم.

وی در بخش دیگری از سخنانش با عنوان اینکه هدف اتحادیه اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی در زمان البرادعی این بود که جنگی رخ ندهد، خاطرنشان کرد: اوباما در ابتدای ریاست جمهوری خود پذیرفت که از برنامه استاکس نت علیه سانتریفیوژهای ایران استفاده کند و بحث بر سر این بود که اسرائیل را راضی کند تا به اقدامات جنگ جویانه دست نزند.

وی با اشاره به نفوذ منطقه ای ایران و کشورهای منطقه افزود: ترامپ نخستین سفر خود را به ریاض انجام داد و این تشویق اتحاد آمریکا و ریاض بود و اکنون می خواهد ببیند که این سفر چه نتایجی خواهد داشت.

معاون موسسه تحقیقاتی امور بین المللی نروژ با بیان اینکه آنها تلاش می کنند علیه ایران اعمال فشار کنند و جنگی علیه ایران آغاز کنند، اظهار داشت: جنگ طرفدار ندارد اما همچنان احتمال آن وجود دارد؛ ولی برای رفتن به سمت جنگ حتما باید ابتدا از شر برجام خلاص شده تا بتوانند به این بهانه از نیروی نظامی استفاده کنند.