سه ماموریت عمده سپاه تحت امر سردار سلیمانی/ طرح تقویت بنیه دفاعی کشور و سپاه قدس

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- نیروی قدس یا سپاه قدس نیروی ویژه و زیرشاخه‌ای از نیروهای پنج‌گانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ایران است که مسئولیت فعالیت‌های نظامی برون‌مرزی را دارد. این نیرو در جریان جنگ ایران و عراق تاسیس شد و هدف آن عملیات در خاک عراق بود. برخی تحلیل‌گران نیروی قدس را یکی از بهترین نیروهای ویژه در جهان دانسته‌اند. فرمانده کنونی این نیرو، سرلشکر قاسم سلیمانی است.

نیروهای قدس در جنگ ایران و عراق به‌عنوان نیروی مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تشکیل شد و فعالیتش را با حمایت از کردها برای مقابله با صدام حسین در زمان جنگ ادامه داد. همچنین با حمایت از احمدشاه مسعود در جنگ شوروی در افغانستان و بعدها در مقابله با طالبان دامنه فعالیتش را گسترش داد. همچنین گزارش‌هایی از نیروهای قدس مبنی بر حمایت از جنگجوهای اسلام‌گرای بوسنیایی در جنگ یوگوسلاوی در دست است.

مأموریت اصلی نیروی قدس، سازماندهی، پروراندن، تجهیزکردن و سرمایه‌گذاری بر جنبش‌های انقلابی اسلامی است. در ضمن نیروی قدس مسیولیت راهبرد سیاست‌های خارجی نظام را بر عهده دارد.

به گفته فریبرز صارمی، استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین‌الملل مقیم آلمان، سپاه قدس نفوذ بسیار زیادی در عراق، لبنان، سوریه و خاورمیانه دارد. قاسم سلیمانی فرمانده آن، در صدد مبارزه با عربستان و ترکیه، و جلوگیری از کاهش قدرت شیعه‌ در عراق است.

وظیفه سپاه قدس؟

نیروی قدس یا سپاه قدس نیروی ویژه و زیرشاخه‌ای از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محسوب می گردد که مسئول فعالیت‌های برون‌مرزی را بر عهده دارد. مأموریت اصلی نیروی قدس، سازماندهی و ترغیب نهضت های انقلابی اسلامی علیه نظام استبداد جهانی و صهیونیسم بین‌الملل و مقابله با شرایط ظالمانه علیه مسلمانان است. 

مقام معظم رهبری در مورد وظایف و مأموریت های اصلی سپاه فرمودند: به نظر من، سه مأموریت عمده براى سپاه وجود دارد که اینها را باید توجه کنند:

اول، دفاع مسلحانه از انقلاب و نظام اسلامى است که این، مأموریت محورى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى است. 

دوم، سازماندهى و آموزش ارتش بیست میلیونى است. این ارتش که اول بار، امام عزیزمان در اولین ماههاى انقلاب بر زبان مبارکشان جارى کردند و از آن یاد نمودند، باید وجود خارجى پیدا کند. سخنان امام بزرگوار و فقید عزیز ما، نباید مثل امواجى در فضا گم بشود و بتدریج محو گردد. بعکس، این سخنان باید روزبه‌روز، به عمل نزدیکتر شود. نباید روزبه‌روز کم‌رنگ بشود؛ بلکه باید پُررنگتر بشود و تجسم و تبلور پیدا کند. مأموریت سوم، همان چیزى است که امروز سپاه پاسداران در قالب سپاه قدس یا نیروى قدس، از آن یاد مى‌کند و امام بزرگوارمان تشکیل هسته‌هاى مردمى حزب‌اللَّه در سراسر جهان را یکى از آرزوهاى خود و یکى از دستورهاى کار آینده‌ى انقلاب اسلامى در سطح جهان قرار دادند. بى‌شک، سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، در این مورد مأموریتى خواهد داشت. ما نمى‌گوییم به جایى لشکرکشى مى‌کنیم و در امور دیگران دخالت خواهیم کرد؛ اما مى‌گوییم که نیروى نظامىِ منظمِ انقلابىِ مجرّب در اولین کشورى که با انقلاب اسلامى پدید آمده است، یقیناً در قبال هسته‌هاى مسلح حزب‌اللَّه در سراسر جهان خالى از مسؤولیت نیست. کیفیت این مسؤولیت، بایستى به تناسب و مقتضیات روشن بشود. سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، اگر بخواهد این سه مأموریت را درست انجام بدهد، اولاً احتیاج دارد که سازماندهى خود را هر چه قویتر و مستحکمتر بکند. این، بار سنگینى است که فقط مى‌تواند بر دوش یک سازمان مستحکم و یک بنیه‌ى قوىِ سازمانى قرار بگیرد ولاغیر. باید سازماندهى سپاه هرچه قویتر بشود. به گسترش بى‌رویه و کمّى اعتقادى ندارم. به توان بالاى کیفى، اعتقاد دارم. آن چیزى مملکت را نجات خواهد داد و انقلاب را به صورت مسلحانه حفظ خواهد کرد و براى حراست از آن، پشتگرمى و امید مسؤولان و ملت را تشکیل خواهد داد، یک سازمان متشکل و نیرومند و قوى است، نه یک سازمان گسترده‌یى که على‌رغم گسترش، بنیه‌ى کافى و توان لازم را نداشته باشد. 

علاوه بر اینکه سپاه قدس یکی از مولفه‌های اصلی امنیت ملی کشور محسوب می گردد زیرا از جهت نظامی در دنیای معاصر اینکه کشوری تنها محدود به مرزهای جغرافیایی خود در پی دفاع از امنیت ملی باشد، یک اشتباه استراتژیک است. هر قدر حضور فراسرزمینی نیروهای نظامی کشوری بیشتر باشد، مسلما امنیت ملی آن نیز بالاتر خواهد رفت.

مجلس شورای اسلامی قصد دارد با ارائه طرحی، دو هزار میلیارد تومان بودجه برای تقویت بنیه موشکی و نیز نیروی قدس سپاه پاسداران (هر کدام هزار میلیارد تومان) اختصاص دهد.

این خبر را اوایل تیر، کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد و گفت: «این طرح با هدف مقابله با اقدامات تروریستی آمریکا و مبارزه با تروریسم و نیز حفظ ثبات و امنیت منطقه پیش‌بینی شده است.»

پیشتر، بعد از مصوبه مجلس سنای آمریکا برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ماموریت تهیه طرحی برای مقابله با این اقدامات آمریکا را داد و کمیسیون امنیت ملی نیز مقرر کرد که این طرح با کار کارشناسی توسط مرکز پژوهش‌ها تهیه شود.

بر اساس این طرح، برای گسترش فعالیت‌های موشکی، یک هزار میلیارد تومان در اختیار وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح قرار می‌گیرد و وزارت دفاع هم موظف است پس از یک ماه از تصویب این قانون، طرح عملیاتی مربوط به افزایش توان و بازدارندگی کشور در حوزه موشکی را تهیه و به همراه پیشنهادهای خود به شورای عالی امنیت ملی تقدیم کند.

 دولت نیز وظیفه می‌یابد تا هر 6 ماه، راهبرد جامعی برای مقابله با تهدیدهای آمریکا و اعمال تروریستی این کشور تدوین کند.

اقدامات لازم ضد گروه‌های تروریستی و حامیان آنها، ایجاد شعبه‌ای ویژه‌ در قوه قضائیه برای محاکمه تروریست‌ها، تهیه فهرست جامع و به روز از گروه‌های تروریستی، اقدام لازم درباره رفتار نقض حقوق بشری آمریکا و مشخص شدن مجازات در این زمینه علیه آمریکا جزء بخش‌های بعدی طرح مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکاست.

در ادامه این طرح و در بخش هشتم آن، تکالیف دیگری هم برای دولت از جمله وزارت اقتصاد پیش‌بینی شده است که از جمله آنها اولویت مبادلات اقتصادی با کشورهایی است که در موضوع دفاعی با جمهوری اسلامی ایران همکاری می‌کنند و رابطه اقتصادی با آمریکا ندارند.

طرح مورد نظر که قرار است طی روزهای آینده با قید دو فوریت به صحن علنی مجلس ارائه شود، مشخصا روی دو حوزه متمرکز شده است: «توان موشکی» و «نیروی قدس».

 یگان موشکی؛ بازوی قدرتمند نظام

یکی از پایه‌های اصلی دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه بازدارندگی، توان موشکی است که این توان در اختیار نیروی هوافضای سپاه پاسداران قرار دارد.

پایه‌های یگان موشکی سپاه در همان سال‌های میانی دفاع مقدس (سال‌های اول دهه60) بنیان نهاده شد اما در طول سال‌های بعد، به‌خصوص از اواسط دهه 70، با سرمایه‌گذاری ایران در این حوزه و نیز تلاش و مجاهدت خاموش فرزندان گمنام انقلاب، این یگان به یکی از بازوهای قدرتمند نظامی جمهوری اسلامی تبدیل شد که بسیاری از کارشناسان آن را هفتمین قدرت موشکی در جهان می‌دانند.

در روند ساخت موشک‌های ایرانی (در حوزه زمین به زمین) انواع سامانه‌های برد کوتاه، متوسط و بلند تا مرز دو هزار کیلومتر ساخته شد که مشهورترین این موشک‌ها انواع شهاب، فاتح، قدر، عماد و سجیل بودند.

ایالات متحده آمریکا که در سال‌های اخیر با بهانه‌های مختلف در پی فشار به نظام جمهوری اسلامی از طریق تحریم‌های متعدد است، یکی از نقاط تمرکز خود را روی همین توان موشکی قرار داده است.

آنها مدعی حرکت ایران به سمت ساخت تسلیحات اتمی هستند و می‌گویند موشک‌هایی که ایران اقدام به ساخت آنها می‌کند، برای استفاده از سرجنگی‌های هسته‌ای است که البته این بهانه بارها از سوی ایران رد شده و مقامات ایرانی صراحتا اعلام کرده‌اند در مسیر تقویت بنیه موشکی خود، پشت هیچ مانعی نخواهند ماند.

فرماندهان نیروهای مسلح نیز در تبعیت از دستورات و تدابیر فرماندهی معظم کل قوا کوشیده‌اند تا همیشه خود را در بالاترین سطح آمادگی برای برخورد با هرگونه تهدیدی نگه‌دارند؛ سیاستی که از آن با عنوان استراتژی «تهدید در برابر تهدید» نام برده می‌شود و یکی از مهم‌ترین پایه‌های آن، توانمندی در حوزه موشکی خواهد بود.

رهبر معظم انقلاب نیز در خطبه‌های نماز عید سعید فطر سال گذشته با اشاره به فضای تهدیدآمیز موجود و تکیه دشمنان بر مسائل دفاعی ایران، فرمودند: «به فضل الهی قابلیت‌های دفاعی و حریم امنیت کشور حفظ خواهد شد و جمهوری اسلامی هرگز تسلیم زیاده‌خواهی دشمنان نخواهد شد.»

در برنامه ششم توسعه نیز روی تقویت بنیه موشکی به‌عنوان یکی از پایه‌های قدرت نظام اسلامی تاکید شده و حالا نمایندگان قصد دارند در کنار همه این طرحه و برنامه‌ها، بودجه دیگری هم به میزان هزار میلیارد تومان برای افزایش این توان اختصاص دهند.

نبرد با دشمن در بیرون مرزها

نام نیروی قدس به‌عنوان شاخه برون  مرزی سپاه پاسداران، در سال‌های اخیر (به‌ویژه بعد از بحران‌های عراق و سوریه) بیش از گذشته در میان افکار عمومی مطرح شد.

این یگان که از اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 در استمرار فعالیت قرارگاه برون‌مرزی رمضان سپاه شکل گرفت، این روزها بیشترین نقش را در مقابله با تروریسم در کشورهایی نظیر عراق و سوریه ایفا می‌کند.

اعزام نیروهای مستشاری به این دو کشور و فرماندهی میدانی عملیات‌های مهم موجب شد تا دشمنان از جمله آمریکایی‌ها بیشترین فضاسازی را علیه این نیرو شکل دهند که از جمله آنها طرح تحریم نیروی قدس در مجلس سنا بود.

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی این تحریم را گستاخی جدید آمریکایی‌ها عنوان کرد و گفت: «آنها گستاخی را از حد به در کرده‌اند، چراکه سپاه پاسداران و نیروی قدس مهم‌ترین رزمنده منطقه‌ای علیه تروریست‌ها در منطقه هستند و این اقدام آمریکا همراهی با تروریست‌های منطقه‌ای را نشان می‌دهد.»

رئیس مجلس یادآور شد: «آنها تصور نکنند که اختلاف نظرها در ایران مجال مانور شیطانی‌شان را فراهم می‌کند. سپاه پاسداران یک نیروی مردمی فداکار برای انقلاب اسلامی است و نیروی قدس و سپاه خط قرمز ایران هستند.»

 برای اینکه مذاکره به نتیجه برسد، باید پشتوانه و عقبه قوی داشته باشیم

محمدرضا عارف منتخب مردم تهران در مجلس دهم شورای اسلامی، درباره ضرورت تقویت بنیه دفاعی کشور اظهار داشت: «ما از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی می‌گفتیم که انقلاب ما انقلاب فرهنگی بوده و اهل گفت‌وگو هستیم و به پشتوانه قوی فرهنگی، فکر می‌کنیم که در هر میدان مذاکره پیروز می‌شویم.»  وی ادامه داد: «برای اینکه مذاکره به نتیجه برسد، باید پشتوانه و عقبه قوی داشته باشیم و بخش دفاعی جزء پشتوانه‌های ماست و از ابتدای انقلاب اسلامی تقویت بنیه دفاعی جزء اولویت‌ها بوده است.»

منتخب مردم تهران در مجلس دهم تاکید کرد: «خوشبختانه کارهای ارزشمندی که در دو دهه اخیر به کمک محققان و دانشمندان کشور انجام شده است، ما را در وضعیتی قرار داده که دیگر نگرانی این را نداریم اتفاقاتی که اوایل انقلاب می‌افتاد، بیفتد؛ بالاخره در شرایطی به ما حمله شد که بنیه دفاعی‌مان قوی نبود و وابسته بودیم؛ اما امروز وضعیت بسیار خوبی را به اتکای تولیدات و نیروهای داخلی در منطقه داریم.»  عارف ادامه داد: «بنابراین ما بر این باوریم که اقدامات و تجهیزاتی که تقویت بنیه دفاعی ما و دست برتر برای ما در منطقه ایجاد می‌کند، با قصد دفاع باید دنبال کنیم؛ ما اهل مذاکره هستیم و مذاکره و تقویت بنیه دفاعی با هم هستند و این دو از همدیگر جدا نیستند.»

وی با اشاره به موضع‌گیری مقام معظم رهبری درباره تقویت بنیه دفاعی کشور تصریح کرد: «اگر به موضعی که مقام معظم رهبری درباره بخش دفاعی همیشه داشتند و به سیاست‌های علم و فناوری نگاه شود، متوجه می‌شویم که اولویت اول تقویت بنیه دفاعی است و خوشبختانه دانشگاهیان، مراکز پژوهشی و بخش‌های دفاعی به خوبی به این مساله توجه کرده‌اند و امروز وضعیت خیلی مناسبی داریم و باید ادامه داده و تقویت کنیم.»

 تقویت نیروهای درخط

حوادث و اتفاقات اخیر به‌خصوص حمله موشکی به مقر فرماندهان تروریست‌ها در دیرالزور سوریه و نیز عملکرد نیروی قدس سپاه پاسداران در جبهه‌های برون‌مرزی نشان می‌دهند که اقدام نمایندگان مجلس در تقویت مضاعف این دو حوزه علاوه‌بر اینکه از منظر تقابل با تحریم‌ها و فضاسازی‌های آمریکایی‌ها می‌تواند کارکرد داشته باشد، به لحاظ عملی هم موجب تقویت نیروهایی می‌شود که این روزها در خط مقدم مقابله با دشمنان جمهوری اسلامی صف‌آرایی کرده‌اند.