ذبیح‌الله خدائیان: محور‌های مورد اشاره از سوی مقام معظم رهبری نقشه راه دستگاه قضا است

متن یادداشت ذبیح‌الله خداییان به شرح زیر است:

بزرگداشت هفته قوه قضاییه یکی از معدود رویدادهای ثبت شده در تقویم شمسی است که می‌توان به بهانه آن، اقدامات و عملکرد یک ساله دستگاه قضا را به اطلاع مسئولان کشوری و لشکری و همچنین افکار عمومی رساند. از جمله اتفاقات مثبت و مهمی که در این بازه زمانی رخ می‌دهد، دیدار مسئولان قضایی با رهبر معظم انقلاب است. از این رو مانند سال‌های گذشته، مسئولان عالی دستگاه قضا، خدمت مقام معظم رهبری رسیدند و رییس محترم قوه قضاییه به ارایه گزارشی از اقدامات و عملکرد این قوه پرداخت. 

از جمله اقداماتی که در طول این یک سال به آن پرداخته و اکنون پیرامون آن توضیحاتی داده شد، نظارت‌های درون دستگاهی در راستای برخورد با متخلفان و کسانی که از نام دستگاه قضا سوءاستفاده می‌کنند، بود. تصویب ابلاغ برنامه چهارم توسعه قضایی، دستورالعمل ساماندهی زندانیان، کاهش آمار زندانیان، تنظیم و تدوین قوانین و مقررات جدید و تنقیح قوانین موجود و همچنین اقداماتی که در راستای احیای حقوق بشر اسلامی صورت گرفت نیز از جمله مواردی بود که در دیدار رهبر انقلاب با مسئولان عالی قضایی به آن اشاره شد. 

بدون شک توضیح برخی اقدامات و ارایه گزارش‌ کلی از عملکرد یکی از قوای کشور که به صورت تخصصی در حوزه عدالت مشغول به کار است، به واسطه حساسیتی که دارد و نگاه بسیاری از عموم را به خود جلب می‌کند، می‌تواند از برخی حواشی که در ادامه رسیدگی‌های قاطع به پرونده‌های کلان اقتصادی و مهم به وجود می‌آید، جلوگیری نماید. 

همچنین شفاف‌سازی از عملکرد و اقدامات تمام مجموعه‌های قوه قضاییه از طریق عوامل و ابزارهای مختلف از جمله رسانه ملی صورت می‌گیرد تا افکار عمومی و مسئولان و نمایندگان دولت و ملت از آن‌ها مطلع شوند. 

واقعیت آن است که حرف‌ها از تمام اقداماتی که در طول یک سال در قوه قضاییه صورت می‌گیرد، تمام نشدنی است و در این مقوله می‌توان فقط به گوشه‌ای از آنچه در دیدار مسئولان قضایی با مقام معظم رهبری اتفاق افتاد، اشاره کرد. توصیه‌ها و فرامین و حتی تقدیرهایی که در لابلای برخی فرمایشات رهبر انقلاب مطرح می‌ّشود، قوت قلبی است برای تمام دست‌اندرکاران قضایی و بدون شک نگاه عمیق و راهبردی ایشان می‌تواند نوعی تقویت انگیزه برای ادامه کار در مسیر قضایی با وجود تمام کمبود‌ها و مشکلات باشد. 

مقام معظم رهبری در دیدار امسال خود بعد از استماع ارایه عملکرد قوه قضاییه، به نکات مهمی اشاره کردند. ایشان ضمن تقدیر از عملکرد قوه قضاییه، آیت‌الله آملی لاریجانی را شخصیتی برجسته و دارای شایستگی‌های علمی، عملی و معنوی دانستند و فرمودند در سال‌های اخیر، اقدامات بسیار زیادی با ماهیت حقوقی و قضایی انجام شده و باید این اقدامات را در برنامه‌ریزی مشخصی، به اطلاع افکار عمومی رساند. 

همچنین رهبر انقلاب برخی وظایف بسیار مهم قوه قضاییه را مورد اشاره قرار دادند و فرمودند که از جمله وظایف قوه قضاییه احیای حقوق عامه، گسترش عدل و قراردادهای مشروط است و تاکید فرمودند حضور قوه قضاییه باید پررنگ باشد و به امور مهمی که دغدغه بسیاری از مردم جامعه است مانند ریزگرد‌ها، بورسیه‌ها و آنچه که به حقوق عامه مربوط می‌شود، بپردازند. 

نگاه تحولی و جهادی در برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات در قوه قضاییه از جمله دیگر مواردی بود که مورد تاکید بسیار مقام معظم رهبری قرار گرفت. ایشان در باطن امر اشاره به جایگاه قانونی بالای این قوه و تأثیرگذاری آن بر دو قوه دیگر و در مسائل عمومی کشور داشتند و در ظاهر امر هم به صراحت بیان قانون اساسی اشاره کرده که بر اساس آن، نظارت بر حسن اجرای قوانین و نظارت بر حسن اجرای امور بر عهده قوه قضاییه است. ناگفته نماند که از دیوان عدالت اداری و سازمان بازرسی کل کشور به عنوان دو بازوی اصلی قوه قضاییه یاد کرده و تاکید کردند که مسئولیت نظارت بر حسن اجرای قوانین و نظارت بر حسن اجرای امور، بیش از هر سازمانی بر عهده این دو بازوی اصلی و توانمند است. 

همچنین با توجه به حیطه اختیارات قوه قضاییه در حوزه بین‌الملل، پیگیری حقوقی مسایل و قضایای بین‌المللی از سوی دستگاه قضا مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفت. مباحثی مانند تحریم‌ها، مصادره‌های آمریکایی‌ها، تروریسم و یا حمایت از شخصیت‌های مظلوم دنیا همچون شیخ زکزاکی و یا حمایت از مسلمانان می‌انمار و کشمیر، از جمله مواردی بود که رهبر انقلاب معتقدند قوه قضاییه برای پیگیری آن‌ها باید از جایگاه حقوقی وارد شود و نظر حمایتی و یا مخالفت خود را قاطعانه اعلام کند تا در دنیا منعکس شود. 

نکته دیگری که در دیدار روز گذشته رهبر انقلاب با مسئولان عالی قضا مطرح شد و مورد تاکید قرار گرفت، نقش‌آفرینی در موضوع آسیب‌های اجتماعی بود. در همین جا، یادآور می‌شود که دستگاه قضا در یک سال اخیر، حول محور آسیب‌های اجتماعی، نگاه پیشگیرانه خود را تقویت کرد و با استناد به گزارش‌های خود، عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده است. 

محور دیگر فرمایشات مقام معظم رهبری اهمیت تشویق و تنبیه بود که ایشان تاکید داشتند باید قضات عادل، شجاع، قاطع، منصف و پرکاری را که به شدت خداترس هستند و عالمانه و بدون ملاحظه قضاوت می‌کنند، را مشهور و به جامعه معرفی کرد. 

و بالاخره باید گفت محورهایی که رهبر انقلاب مورد اشاره قرار دادند در واقع نقشه راه دستگاه قضاست و از سوی دیگر، اقداماتی که در مسیر تحقق آن‌ها صورت گرفته است، می‌تواند نوید رشد و توسعه قضایی در جامعه باشد و همانگونه که حضرت آقا تاکید کردند لازم است برای افکار عمومی اطلاع‌رسانی شود.