فرهنگ می‌تواند جایگزین نفت شود

صالحی امیری در هفتمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط با موضوع نمودهای فرهنگ عامه و حقوق مالکیت فکری، بیان کرد: فرهنگ عامه مجموعه‌ای از آداب و رسومی است که در متن جامعه جاری است و جامعه نسبت به آن واکنش مثبت دارد. همچنین دارای ریشه‌های فرهنگی و تمدنی در این جامعه است و با خلقیات ایرانیان منطبق است اما آدابی هم هستند که فاقد ریشه‌های تاریخی است و با خلقیات ایرانیان منطبق نیست بنابراین باید این دو را از هم تفکیک کنیم.

او ادامه داد:‌ ما در حوزه فرهنگ که فرهنگ عمومی جزو شاخه‌های آن محسوب می‌شود در یک فضای جغرافیایی به سر می‌بریم که ناشی از محیط فرهنگی ما است. اگر بنا باشد در بحث مزیت‌ها در کشورهای مختلف صحبت شود قطعا حوزه فرهنگ ایرانی غالب است. با کشف نفت نقابی به چهره فرهنگ ایران کشیده شد که فرهنگ ایرانی آن طور که باید شناخته نشود اما حرکت جدیدی برای بازشناسی این فرهنگ شکل گرفت که فضای مجازی به آن کمک می‌کند.

وزیر ارشاد افزود:‌اگر داشته‌های فرهنگی خود را احصا و تثبیت کنیم و بتوانیم در عرصه ملی ، منطقه‌ای و فرا ملی آن را عرضه کنیم اتفاقات جدی‌ای در این حوزه شکل خواهد گرفت اما متاسفانه دراین باره تلاش‌های شایسته‌ای انجام نداده‌ایم.

صالحی امیری با بیان اینکه چین از حوزه فرهنگ 120 میلیارد دلار کسب درآمد می‌کند و کره نیز دراین حوزه پیشتاز است گفت: چینی‌ها با خلق آثار دستی که از فرهنگ آنها نشات گرفته در منازل جهانیان رخنه کرده‌اند. در فرهنگ عناصر هویتی بسیاری وجود دارد که به صنایع فرهنگی تبدیل شود و قدرت صادرات به دنیا را دارد؛ ما در عرصه بازی‌های رایانه‌ای حدود 450 میلیارد تومان گردش مالی داشته‌ایم که بخشی از آنها به بازار جهانی رفته است و این صنعت در حال گسترش است، در بخش انیمیشن «مدرسه‌ موش‌ها» جای خودش را در بازار پیدا کرد.

او اضافه کرد:‌ما در حوزه فرهنگ دینی نیز بسیار غنی هستیم؛ تعزیه نمونه‌ زنده‌ای است از نمایش ایرانی که در دنیا بی‌بدیل است. سبک تعزیه و اتفاقاتی که در اقصی نقاط کشور شکل می‌گیرد زیبا و در هر گوشه می‌تواند یک نمایش خیابانی که از فرهنگ عاشورا نشات گرفته است را عرضه کند. در کنار فرهنگ دینی؛ مراسم چهارشنبه سوری ، نوروز و سیزده به در را داریم که همه آنها ریشه‌دار هستند و همچنین فرهنگ عشایر چادرنشینی و آواهایی در حوزه موسیقی نواحی ،‌مقامی و تار و کمانچه وجود دارد که ریشه در این سرزمین دارند و می‌توانند به یک اثر ملی و جهانی تبدیل شوند.

امیری با بیان اینکه دنیا با این عناصر زیست می‌کند گفت: وقتی به کشور دیگر سفر می‌کنیم با همین عناصر گردشگران را جذب می‌کنند. در فرهنگ عمومی که وزارت ارشاد متولی آن است، حدود سی‌دستگاه مشترک در این وزارت‌خانه فعالیت می‌کنند که هدف اساسی آن حفظ و گسترش فرهنگ عمومی مردم ایران است و نکات بسیاری دارد. همه سبک‌های موجود در زندگی و لباس‌ایرانیان تعریف خاص خودش را در هر منطقه جغرافیایی دارد که دارای عقبه تحلیلی هستند و می‌توان آن را به یک اثر ارزشمند فاخر به زبان موسیقی،‌سینما، تئاتر و شعر تبدیل کرد.

وزیر ارشاد اظهار کرد: باید بلافاصله دو کار در این زمینه انجام دهیم یکی شناسایی ظرفیت‌ها و دیگری ثبت فرایند حقوقی آن است، زیرا بحث کپی رایت در دنیا مسئله مهمی است و مجلس شورای اسلامی باید هر چه زودتر قانون کپی‌رایت را تصویب کند بنابراین مسئله همت مجلس شورای اسلامی را می‌طلبد.

او ادامه داد: بعد از قانون کپی رایت دچار تحولی در حوزه صادرات کالاهای فرهنگی خواهیم شد، زیرا ایران در همه حوزه‌ها هم دارای سبک ایرانی است. ایرانیان در بدو ورود اسلام توانستند بین فرهنگ ایرانی و اسلامی توازن برقرار کنند، در حالی که ما در هیچ جغرافیایی نمی‌بینیم که اسلام به آن ورود کنند و مردم آن درباره حفظ فرهنگ خودشان پافشاری داشته باشند. زمانی هم که چهارشنبه سوری با محرم تداخل پیدا می‌کند، جامعه خودش با برقراری توازن این روند را پیش می‌برد. این موضوع نشان می‌دهد که ما دارای عمق استراتژیک فرهنگی هستیم.

وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌هایش که صبح امروز 2 خرداد ماه در کتابخانه ملی انجام می‌شد، بیان کرد: تصویب قانون کپی‌رایت برای اصحاب فرهنگ امنیت ایجاد می‌کند، زیرا ما امروز با قاچاق روبرو هستیم و در این حوزه چالش‌هایی داریم. بحث دیگری که باید به آن توجه کرد، دیپلماسی فرهنگی است. زبان امروز با دنیا،‌زبان تند و پرخاشگری نیست بلکه زبان تعادل و گفتگو است در قدرت نرم چهار عنصر دیپلماسی، مغز(نیروی انسانی)، رسانه، تکنولوژی و در کانون آن صنایع خلاق فرهنگی قرار دارند. هنگامی که یک فرش ایرانی زیر پای شهروند اروپایی قرار می‌گیرد، در واقع زیبایی شناختی فرهنگ ایرانی را معرفی می‌کند.

صالحی امیری افزود: دیپلماسی فرهنگی یعنی ایجاد یک سازکار جدید برای تعامل با دنیا از مجاری فرهنگی در مقابل دیپلماسی سیاسی که عمدتا روابط کشورهای را معرفی می‌کند؛ یکی از دلایلی که ما بر فرهنگ عمومی تاکید داریم این است که از مرزها عبور کنیم و با زبان فرهنگ با دنیا صحبت کنیم، باور کنید اگر دنیا به جای زبان هسته‌ای با زبان فرهنگی با ما صحبت کند همه در مقابل آن تعظیم می‌کنند. زیرا ایران دارای فرهنگ غنی‌ای است تا جایی که حتی روسای جمهوری‌ کشورهای دیگر در پیام نوروزی خود تاکید می‌کنند که ما با مردمی که دارای سابقه فرهنگی بسیاری هست، صحبت می‌کنیم زیرا خودشان فاقد چنین فرهنگی هستند. در برنامه 1404 یکی از ارکانی که می‌توانیم در کشورهای دیگر مطرح کنیم زبان فرهنگی و دینی مردم است.