خصوصیات یک فرد قاضی در کلام امام علی (ع)

امام علی (ع)در بخشی از نامه 53 کتاب شریف نهج البلاغه در مورد خصوصیات یک قاضی در جامعه اسلامی به یار وفادار خود مالک اشتر می فرماید:براى داورى در میان مردم ،افرادی را بگزین که در نزد تو برتر از دیگران باشد . از آن کسان ، که کارها بر او دشوار نمى آید و از عهده کار قضا برمى آید . مردى که مدعیان با ستیزه و لجاج ، رأى خود را بر او تحمیل نکنند و اگر مرتکب خطایى شد ، بر آن اصرار نورزد و چون حقیقت را شناخت در گرایش به آن درنگ ننماید و نفس خود را به آزمندى متمایل نگردد و به اندک فهم ، بى آنکه به عمق حقیقت رسد ، بسنده نکند .

همچنین امیرالمومنین داشتن دانش برای یک قاضی امری ضروری می داند و می فرماید: قاضى تو باید از هر کس دیگر موارد شبهه را بهتر بشناسد و بیش از همه به دلیل متکى باشد و از مراجعه صاحبان دعوا کمتر از دیگران ملول شود و در کشف حقیقت ، شکیباتر از همه باشد و چون حکم آشکار شد ، قاطع رأى دهد.

امام عدالت گستر شیعیان در این بخش از نامه به واقع بین بودن قاضی اشاره دارد و می فرماید:چرب زبانى و ستایش ، به خودپسندیش نکشاند . از تشویق و ترغیب دیگران به یکى از دو طرف دعوا متمایل نشود . چنین کسان ، اندک به دست آیند ، پس داورى مردى چون او را نیکو تعهد کن و نیکو نگهدار . و در بذل مال به او ، گشاده دستى به خرج ده تا گرفتاریش برطرف شود و نیازش به مردم نیفتد . و او را در نزد خود چنان منزلتى ده که نزدیکانت درباره او طمع نکنند و در نزد تو از آسیب دیگران در امان ماند .