شرح حال مردگان

امام علی (ع)در بخشی از خطبه 221 کتاب شریف نهج البلاغه در مورد شرح حال مردگان می فرماید:افرادی در این جهان زیست می کردند که دارای عزت پایدار و درجات والای افتخار بودند. پادشاهان حاکم یا رعیت سرفراز بودند که سرانجام به درون برزخ راه یافتند و زمین آنها را در خود گرفت و گوشت بدن های آنها را خورد و از خون آنها نوشید؛پس در شکاف گورها بی جان و بدون حرکت پنهان مانده اند.نه از دگرگونی ها نگرانند و نه از زلزله ترسناک و نه از فریادهای سخت هراسی دارند.

امام در ادامه می فرماید:رفتگانی که کسی انتظار آنان را نمی کشد و حاضرانی که حضور نمی یابند.اجتماعی داشتند و پراکنده شدند، با یکدیگر مهربان بودند و جدا گردیدند اگر یادشان فراموش گشت یا دیارشان ساکن شد،برای طولانی شدن زمان یا دوری مکان نیست بلکه جام مرگ نوشیدند.گویا بودند و لال شدند.شنوا بودند و کر شدند و حرکاتشان به سکون تبدیل شد.چنان آرمیدند که گویا بیهوش بر خاک افتاده در خواب فرو رفته اند.

سپس امام در وصف رفتار مردگان ادامه می دهد:همسایگانی هستند که با یکدیگر انس نمی گیرند و دوستانی اند که به دیدار یکدیگر نمی روند.پیوندهای شناسایی در میانشان پوسیده و اسباب برادری قطع گردیده است.با اینکه در یک جا گرد آمده اند تنهایند.رفیقان یکدیگراند و از هم دوراند.نه برای شب صبحگاهی می شناسند و نه برای روز شامگاهی.شب یا روزی که به سفر مرگ رفته اند برای آنها جاودان است.

سپس امام در انتها می فرماید:خطرات آن جهان را وحشتناک تر از آنچه می ترسیدند،یافتند و نشانه های آن را بزرگ تر از آنچه می پنداشتند مشاهده کردند.برای رسیدن به بهشت یا جهنم تا قراگاه اصلی شان مهلت داده شدند و جهانی از بیم و امید برایشان فراهم آمد.اگر می خواستند آنچه را که دیدند توصیف کنند، زبانشان عاجز می شد.