خانم بازیگر: دوست دارم نقش منفی هم کار کنم

شبنم قلی‌خانی در ۱۹ آبان  در تهران متولد شد، فعالیت بازیگری را در سال ۱۳۷۶ با بازی در تئاتر آنتیگونه در تئاتر شهر تهران آغاز کرد و مورد توجه شهریار بحرانی قرارگرفت و در فیلم سینمایی مریم مقدس به کارگردانی وی درخشید.

او نقش مریم، مادر عیسی مسیح را در این فیلم سینمایی ایفاکرد و در نخستین مجموعهٔ تلویزیونی خود به نام اولین شب آرامش به کارگردانی احمد امینی درخشید.

در سال ۲۰۰۵، نخستین اثر خود به نام حقیقت یک دست‌فروش را که یک فیلم مستند بود، کارگردانی‌کرد و وارد عرصهٔ کارگردانی شد. او تاکنون چندین فیلم مستند و کوتاه و یک فیلم انیمیشن را کارگردانی کرده‌است و تاکنون  در حدود ۱۶ فیلم سینمایی و هشت مجموعه ی تلویزیونی به ایفای نقش پرداخته است.

در ادامه گفتگو با این بازیگر را می خوانید.

از نظر شبنم قلی خانی تفاوت بین بازیگریِ  تئاتر  و تلویزیون و سینما در چیست؟علاقه ی شما بیشتر به کدوم حوزه هست؟

تفاوت اساسی آن این است که وقتی شما کاری را روی صحنه تئاتر انجام می دهید فقط خودتان هستید و تماشاچی ،شما را از نزدیک و بدون هیچ واسطه ای می بیند و از شروع تا پایان نقش شما را می سنجد و به نظر من بازی در تئاتر بسیار سخت تر است ،در سینما و تلویزیون کارگردان می تواند لحظه به لحظه کات بدهد و بازی شما را با استفاده از  نورپردازی و زاویه های مختلف تصویربرداری،گریم و لباس ،تدوین و تمام این موارد درست تر کند و همین باعث می شود که بازی شما در سینما و تلویزیون خیلی بهتر جلوه داده شود و خیلی از ایرادهای کار شما دیده نشود ،اما در تئاتر این موارد وجود ندارد ،در تئاتر فقط بازیگر هست و صحنه و تماشاچیِ امروزه که بسیار باهوش و فهیم هست و بسیاری از تماشاگران سینما و تئاتر با فیلم های روز دنیا درارتباطند به همین دلیل به خوبی می توانند بازی خوب از بد را تشخیص دهند.

بازیگری تئاتر به این هم بستگی دارد که در چه سالنی بازی می کنید ،بعضی از سالن ها کوچکترند و بعضی سالن ها بزرگتر و بازیگر مجبور هست که در بازی و تُن صدایش تمرکز و اغراق بیشتری داشته باشد، تا افرادی که در آخر سالن نشستند هم به خوبی بازیِ بازیگر را ببیند و صدایش را به خوبی بشنوند،اما بازی در تصویر این طور نیست یک مقدار کار ظریف تر هست ،بخصوص سینما که قرار هست تصویرشان روی پرده بزرگی پخش شود خیلی با ظرافت بیشتری بازیِ بازیگر دیده می شود و کوچکترین نگاه ،پلک زدن و حتی نفس کشیدن بازیگر خیلی دیده می شود و بازیِ بازیگر باید خیلی عالی و بدون خطا باشد تا با ظرایف خاص خودش به تماشاچی نشان داده شود همان طور که گفتم علاقه ی من بیشتر به بازی در تئاتر است و علتش این هست که احساس می کنم روی صحنه یک مقداری رهاتر هستم تا بازی در تصویر.

تئاتر داستان یک عذرخواهی از آقای امانوئل  که در حال حاضر بازی می کنید چندمین کار تئاتر شما هست ؟

من اولین باری که در تئاتر بازی کردم سال ۷۶ بود ،قبل از فیلمبرداری مریم مقدس،من تئاتر آنتیگونه را کار کردم و یک سال هم در تمرین همان کار بودم و چون رشته دانشگاهی خودم هم تئاتر هست تا به حال خیلی کار تئاتر داشتم ،و این تئاتر  جدید،پنجمین یا ششمین کار تئاتر من هست ،قبل از آن هم تئاتر پوست انداختن را در سالن ارغنون داشتم و تئاتر جدید هم که در سالن پالیز اجرا می شود و تا اوایل بهمن هم اجرای آن ادامه دارد

در مورد این تئاتر بیشتر بگویید .بازیگرانی که با شما همبازی هستند و درون مایه و قصه آن.

این تئاتر یک کار فانتزی هست داستان عذرخواهی از آقای امانوئل  که از روی یک متن خارجی هست و این کار یک مقدار طنز هست و نقش من هم نقش متفاوتی هست.

بازیگران دیگر این تئاتر خانم سیماتیرانداز،آقای سام قریبیان ،خودم ،خانم مارال فرجاد ،آقای ناصر عاشوری ،آقای قیس سپهری و یک سری از بازیگران جوانی که در صحنه هستند ، درونمایه این کار یک کار فانتزی و یک مقداری هم طنز هست و در جاهایی موزیکال می شود که برای تماشاچی کار جذاب و   جالبی است و فکر می کنم که در کارهای تئاتری کار جدیدی است .

 آیا قصد دارید به همراه گروه برای اجرای این تئاتر به شهرهایی همچون شیراز بیایید؟

خیلی دوست داریم این اتفاق بیفتد اتفاقا تهیه کننده ما هم بسیار دوست دارد که این تئاتر در شیراز و اصفهان  روی صحنه برود ،که اگر این اتفاق بیفتد بسیار موجب خوشحالی ما می شود.

کدام از کارهای خودتان  را بیشتر از همه دوست دارید ؟و به نظر خودتان کدام کارتان مادر کارهای دیگر شما  هست ؟

من فیلم و سریال مریم مقدس را مادر تمام کارهایم می دانم و این‌ کار را از همه بیشتر دوست دارم به این علت که شروع کارم با این نقش بود و نقشی هست که همیشه برای من قابل احترام و بسیار ارزشمند هست ،مریم مقدس  را مادر همه کارهای خودم می دانم و خیلی خوشحالم که با این کار شروع کردم.

کار در تلویزیون را بیشتر می پسندید یا سینما یا تئاتر؟

برای من خیلی فرق نمی کند من می گویم نقش باید در یک کار خوب  و تأثیرگذار باشد ،مثلا همین نقشی که در سریال هشت و نیم دقیقه بازی کردم و اخیرا پخش شد و من خیلی خوشحال بودم که نقشی را در این سریال بازی کردم که برای خیلی ها الگو بود و بعد از اینکه این سریال پخش شد خیلی از خانم ها برای من پیام می ذاشتن و می گفتن که ما خیلی از نقش یکتا در این سریال یاد گرفتیم و این موضوع برای خود من هم خیلی مهم بود ،که نقشی را بازی می کنم حتی اگر  ذره ای بتواند به مخاطبانش مواردی را بیاموزد و این برای من بسیار خوشحال کننده بودو خوشبختانه نقش یکتا در سریال هشت و نیم دقیقه  همچین حالتی را داشت.

تا حالا دوست داشتید با کدام از بازیگران همبازی شوید که هنوز این اتفاق نیفتاده؟

من دوست داشتم با تمام بزرگانی که در عرصه بازیگری پیشکسوت من هستند همبازی شوم ،که خدا را شکر با خیلی از این بزرگان همبازی بودم و با بعضی از این عزیزان هم هنوز نشده که همبازی شوم ،مثلا دوست داشتم با استاد انتظامی و جناب رضا کیانیان  و آقای پرویز پرستویی همبازی شوم اما هنوز نشده است.

در بین خانم ها دوست داشتم با خانم معتمدآریا همبازی شوم که این اتفاق چند سال پیش افتاد اما متأسفانه این فیلم توقیف شد  ،دوست داشتم با خانم رؤیا تیموریان همبازی باشم که‌خوشبختانه این اتفاق در اولین کارم مریم مقدس پیش آمد و با خیلی از پیشکسوتان دوست دارم که همبازی شوم و کار کنم.

کدام نقش را دوست داشتید بازی کنید که هنوز پیش نیامده که آن نقش را بازی کنید؟

من خیلی از نقش ها را دوست دارم بازی کنم اما بیشتر دوست دارم در تاریخ معاصر خودمان و شخصیت هایی که در تاریخ معاصر کشورمان هستند بازی کنم ،مثلا اولین زن وکیلی که در ایران وجود داشته ،اولین زن وزیری که در ایران بوده ،خیلی دوست دارم ، این دسته از نقش ها را بازی کنم و یکی از نقش هایی که همیشه دوست داشتم آنرا بازی کنم ،نقش فروغ فرخزاد هست چون ایشان از زنان شاعر معاصر کشور ما هستند.

شبنم قلی خانی بیشتر دوست دارد نقش های مثبت را بازی کند ؟قبول دارید که نقش منفی یا حتی خاکستری به چهره معصوم و مهربان شما خیلی نمی آید؟

من اصلا دوست ندارم بیشتر در نقش مثبت بازی کنم و قبول ندارم که اگر چهره مثبتی دارم فقط باید نقش مثبت بازی کنم و دوست دارم به عنوان بازیگر هر نقشی را بازی کنم ،چه نقش مثبت و چه نقش منفی ،تا بتوانم این طور بازیگری خودم را در نقش های مختلف و متفاوت نشان دهم و شاید خیلی از  کارگردان ها چنین ریسکی نکنند و کسی که چهره مثبتی دارد معمولا به او نقش منفی نمی دهند ،ولی من برای شخص خودم خیلی دوست دارم که این اتفاق بیفتد و نقش منفی هم بازی کنم ،آن وقت هست که مردم می توانند در مورد بازیگری من قضاوت کنند که من درنقش منفی چگونه هستم،چون در نقش مثبت که چهره ام به من کمک می کند و شاید در ایفای نقش مثبت کار زیاد عجیبی نمی کنم.

شبنم قلی خانی این آرامش و معصومیت چهره و رفتار و اخلاقش را از کجا دارد ؟

آرامشی که در چهره ی من وجود دارد و البته شما به من لطف داشتید که این سوال را پرسیدید یک چیز خدادادی هست و امیدوارم که این آرامش و هدیه ای که خداوند به من داده را بتوانم حفظ کنم و آرامشم را از دست ندهم ،چه آرامش چهره و چه آرامش اخلاقی خودم را همیشه حفظ کنم ولی به هر حال من هم مثل خیلی از آدم ها مواقعی عصبانی می شوم و آرامش خودم را از دست می دهم اما همیشه سعی می کنم که ناراحتی و عصبانیتم را کنترل کنم.

چقدر بازیگری در زندگی شما برایتان  در اولویت قرار دارد؟

بعد از خانواده ام و بعد از همسرم و فرزندم بازیگری شغل من هست و بعد از خانواده برایم در اولویت قرار دارد ،بازیگری برایم مهم است اما به خاطر آن دست به هر کار و هر تصمیمی نمی‌زنم ،من اول از هر چیز آرامش خودم و خانواده ام را در اولویت قرار می دهم و بعد از آن کارم را.

با توجه به اینکه زمانی که شما در فیلم مریم مقدس بازی کردید سن کمی داشتید و نوزده ساله بودید چگونه از پس بازی چنین نقش بزرگ و سنگینی برآمدید؟

کمک و هدایت کارگردان این فیلم آقای شهریار بحرانی که جزو کارگردانان بسیار خوبی هستند اما متاسفانه در سالهای اخیر بسیار کم کار کردند ،خیلی تاثیر زیادی داشت من آن موقع در بازیگری کم تجربه بودم و دانشجوی تئاتر بودم ولی تا آن زمان کار تصویر نداشتم و فقط قبل از فیلم مریم مقدس یک مرتبه تئاتر کار کرده بودم و کمک و هدایت آقای بحرانی کمک بسزایی در بازی من داشت ،تا بتوانم این نقش را به خوبی بازی کنم و از این بابت بسیار خوشحالم که این نقش ماندگار شد و بعد از ۱۵،۱۶ سال هنوز تلویزیون این فیلم را پخش می کند و مردم آن را تماشا می کنند و فیلم مریم مقدس را همچنان دوست دارند.

بازی که بازیگر در یک فیلم یا سریال دارد مجموعه ای  از موارد مختلف و حاصل کارهای تمام عوامل آن فیلم و سریال هست ،کارگردان ،طراح صحنه ،طراح لباس ،فیلمنامه ای که وجود دارد ،موسیقی فیلم و همین اواخر که این فیلم دوباره پخش میشد من بیشتر توجه به موسیقی فیلم مریم مقدس  کردم و دیدم که چقدر موسیقی فیلم تأثیرگذار هست و کمتر در این سالها شاهد چنین موسیقی های مؤثری در سینما و تلویزیون بودیم  همه ی اینها وقتی خوب باشد مسلما کار بازیگر هم دیده می شود ولی اگر ‌هر کدام از اینها دچار مشکل شوند یا در کارشان خوب نباشند کار بازیگر هم کمرنگ می شود و دیده نمی شود و من بسیار خوشحالم که کارم را از مریم مقدس شروع کردم،و با این نقش توانستم در ذهن مخاطب سینما و تلویزیون ماندگار شوم و هنوز هم خیلی از مردم وقتی مرا در خیابان و کوچه و بازار می بینند هنوز مرا به اسم مریم مقدس می شناسند.

بعد از اینکه مریم مقدس پخش شد عکس العمل و استقبال مردم و به خصوص مسیحیان در مورد این فیلم چگونه بود ؟

همان سال که فیلم و سریال مریم مقدس پخش شد از طریق برنامه ای عوامل این فیلم به کشور لبنان دعوت شدیم ، هم مسیحیان و هم مسلمانان کشور لبنان خیلی این کار را دوست داشتند ،در ایران هم مسیحیان عزیز بسیار این کار را دوست داشتند و به خاطر دارم  این فیلم بعد از اینکه در ایران اکران شد در چندین کشور مختلف دنیا اکران و نمایش داده شد.

قصه مریم مقدس یک قصه جهانی است و تمام ادیان ،شخصیت حضرت مریم (س) را دوست دارند ،وقتی با فیلم هایی که در جهان در مورد حضرت مریم (س) ساخته شده فیلم مریم مقدس را مقایسه می کنیم می بینیم که از آنها چیزی کم‌ ندارد و حتی ممکن هست درمواردی یک پله هم بالاتر از سایر فیلم‌ها با این مضمون و موضوع باشد.