پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مرتضی خلفی زاده- ائتلاف تاکتیکی اعتدال‌اصلاحات با درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی اکنون با بحران رهبری مواجهند. حالا با نبود آقای هاشمی،آن‌ها تامدت ها فصل الخطاب نخواهند داشت. معضلی که جریان‌های سیاسی انقلابی، پس از رحلت امام(ره) تا کنون با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند حالا گریبانگیر رقبایشان شده است آن هم در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم.

رخداد پیش بینی نشده برای ماشین اعتدال آن هم در سراشیبی!

جریان نوپای اعتدال هم با از دست دادن آقای هاشمی، ضربه اساسی خورد. اعتدالیون که با رأی نیم بند 50.7 درصدی به قدرت سیاسی دست یافتند و دغدغه‌شان ایجاد پایگاه اجتماعی برای ادامه حیات سیاسی بود، اکنون با از دست دادن رهبر معنوی خود به شکلی پیش بینی نشده، راه دشوارتری برای بقا دارند.

کارگردان جدید پروژه ائتلاف اعتدال‌‌اصلاحات کیست؟

بزرگان اصلاحات و اعتدال اکنون دغدغه پر کردن خلأ وجود آقای هاشمی را دارند. خوشبینانه است اگر تصور شود به این زودی‌ها کسی می‌تواند نقش چهره سیاست‌ورزی چون آقای هاشمی را ایفا کند و همه بدنه جریان لیبرال او را با آغوش باز بپذیرد. اما یک راه موقت پیش پای جریان‌های ذیل ائتلاف اعتدال‌‌اصلاحات وجود دارد و آن هم «تنازل» است. اگر یکی از این دو جریان از اصول خود عقب نشینی کند، شاید بتوان جانشین موقتی برای ایفای نقش آقای هاشمی یافت.

اصلاحات روی دور عقب‌نشینی؟!

عدول از برخی مواضع و اقدامات پیش از این توسط جریان اصلاحات هم در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 و هم در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال 94 رخ داده و تنگنای خودساخته سیاسی به واسطه اقدامات کور در سال 88 رفورمیست‌ها را ناگزیر از عقب نشینی تاکتیکی کرده بود. اما آیا آنان تن به عقب نشینی دیگری برای حفظ وحدت عمل سیاسی در سال 96 خواهند داد؟ یا این که تصور می‌کنند وقت خروج فرزند قدرت از رحم اجاره‌ای اعتدال‌ به تعبیر یکی از چهره‌های سیاسی اصلاح طلب ـ فرارسیده است که تن به عقب‌نشینی ندهند؟

از سوی دیگر بعید به نظر می‌رسد که جریان حاکم بر دولت دلیلی برای تنازل از اصولش بیابد و پیروزی در انتخابات آتی را دودستی تقدیم اصلاح طلبان کند.

سه گزینه جدی برای ایفای نقش هاشمی

نام آقایان روحانی و ناطق نوری و رئیس دولت اصلاحات به عنوان سه گزینه جدی برای ایفای نقش آقای هاشمی در مقام رهبر معنوی و فصل الخطاب ائتلاف سال 92 مطرح است. با شرایط موجود به احتمال زیاد اصلاح طلبان و رهبرشان ناچار به عقب نشینی‌اند و آقای روحانی تنها گزینه جانشینی مرحوم آقای هاشمی است. اما کارنامه سیاسی آقای روحانی نشان می‌دهد وی به اندازه آقای هاشمی، دو ویژگی مهم صبر و سیاست‌ورزی موفق را ندارد. روحانی در طول سه سال گذشته به گواه برخی مسؤولان دولتی و دوستان نزدیکش انگیزه‌ای برای ارتباط و تعامل با کنشگران جریان خود ندارد و زمان لازم را به این امر اختصاص نمی‌دهد، چه رسد به برقراری و حفظ رابطه با اصلاح‌طلبان. برخی افراد نیز نام حجت الاسلام ناطق نوری را مطرح کرده‌اند که بعید است به دلیل نزدیکتر بودن وی به اصولگرایان در مقایسه با روحانی از سوی اصلاح‌طلبان به عنوان فصل الخطاب شناخته شود. احتمال انشقاق میان رهبران جریان غرب‌گرا و در نتیجه شکست ائتلاف تاکتیکی اعتدال‌‌اصلاحات چیزی نزدیک به قطعیت است. اتفاقی که از هم اکنون هیأت‌های اندیشه‌ورز وابسته به نهادهای قدرت در غرب را نگران کرده است.

آیت الله هاشمی رفسنجانی علی اکبر ناطق نوری اصلاحات اعتدال