دو روز پیش ممنوعیت تجارت بی‌ضابطه محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) در جریان بررسی لایحه برنامه ششم توسعه تصویب شد. در خلال بررسی مجلس، محمد دهقان، نماینده حقوقدان مجلس، پیشنهاد الحاقیه ای را به بندمرتبط با این محصولات مطرح کرد تا برچسب‌گذاری این محصولات الزامی شود.

محمد دهقان با بیان اینکه «این بند با وجود تمام اشکالاتی که در موضوع تراریخته وجود دارد فعلاً باقی ماند» تصریح کرد: اما آنچه مردم انتظار دارند این است که بدانند کدام محصول تراریخته هست و کدام محصول تراریخته نیست.

وی تصریح کرد: گرچه بعضی می‌گویند محصولات دستکاری ژنتیک یک اشکالاتی درخصوص امنیتی غذایی ایجاد می‌کنند؛ و یک تعدادی هم که عموماً واردکنندگان این محصولات هستند و در این زمینه‌ها فعال هستند مشکلات را انکار می‌کنند.

نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما در این مورد قضاوتی نداریم؛ اما در کشور ما علم کافی در این زمینه وجود ندارد و آزمایشگاهی هم درمورد تشخیص محصولات و مواد تراریخته وجود ندارد.

وی تأکید کرد: درست است که ما قانون وضع کردیم که این محصولات فقط با مجوز پیش برود، اما اصلاً اظهار نمی‌کنند که این مواد تراریخته است؛ ضمن اینکه در گمرک ما که آزمایشگاهی وجود ندارد که متوجه بشویم محصولی که داخل کشور می‌آید تراریخته هست یا نه.

دهقان در ادامه این پرسش را طرح کرد که می‌گویند وزرای بهداشت تأیید کردند، من از وزیر بهداشت سؤال کردم کدام آزمایشگاه در این خصوص در کشور فعال است؟ آزمایشی که شما انجام دادید کجاست؟ شما بفرمایید بر اساس کدام آزمایش این محصولات تراریخته سالم و ایمن هست یا نیست. متأسفانه در این زمینه عقب هستیم.

وی تصریح کرد: با این که قانون وضع کردیم ولی نه وزارت جهادکشاورزی و نه وزارت بهداشت وظیفه‌شان را در این زمینه انجام ندادند؛ محصولات تراریخته‌ای که داخل کشور می‌آید اصلاً اظهار نمی شود که تراریخته است.

نماینده چناران، طرقبه‌ و شاندیز ادامه داد: وقتی برخی از کارشناسان می‌گویند این سرطانزاست؛ بخشی از کارشناسان می‌گویند خطرناک است بنده که می‌خواهم از محصولات این کشور استفاده کنم حق دارم بدانم این محصولات تراریخته هست یا نیست؟

وی در ادامه به گزارش سازمان بهداشت جهانی در این زمینه اشاره کرد و افزود: سازمان بهداشت جهانی رسماً اعلام کرده گیاهان تراریخته حاوی ژنهای مقاومت به آنتی بیوتیکهای تتراسایکلین و آمپی‌سیلین صرفاً مجوز تحقیقاتی دارند و اجازه رهاسازی ندارند؛ انتقال ژن مقاوم به آنتی بیوتیک به گیاهان توسط مهندسی ژنتیک مانند جا ماندن تیغ جراحی در بدن بیمار است. البته این یک نظر است ممکن است کسی بگوید این نظر معتبر نیست.

نماینده ادوار مجلس در ادامه گفت: جمعی از دانشمندان موافق و مخالف نشسته‌اند و گفته‌اند ما در کشور تحقیقات کافی به عمل نیاورده‌ایم و همچنین بسیاری از کشورهای پیشرفته آن را ممنوع کرده‌اند؛ برای مثال در 38 کشور ازجمله اغلب کشورهای اروپایی واردات و کشت محصولات ممنوع یا بسیار محدود است؛ در 67 کشور نیز برچسب‌گذاری این محصولات را به‌طور جدی الزامی کرده‌اند.

وی افزود: من و آقای دکتر شاعری ــ رئیس کمیسیون کشاورزی ــ همه این موارد را با هم چک کردیم؛ هم اطلاعات بنده این است؛ هم ایشان.

دهقان با اشاره به بهزاد قره‌یاضی ــ دانش‌آموخته یکی از مؤسسات «راکفلر» ــ خاطرنشان کرد: من تعجب کردم نماینده دولت که در چندین شرکت خصوصی هم فعالیت می‌کند می‌گوید نه هیچی نیست؛ چرا هیچی نیست؟ بیا اسنادش را ببینیم. شرکتهایی که شما هستید ... چرا هیچی نیست؟

وی با بیان اینکه «ما باید مطلع باشیم محصولاتی که داخل کشور می‌آید آیا این تراریخته هست یا نیست» گفت: پیشنهاد ما به صورت روشن این است:

دولت موظف است اقدام لازم برای آزمایش مواد غذایی وارداتی و فرآورده‌های غذایی وارداتی را جهت تشخیص مواد تراریخته به عمل آورد و با اطلاع رسانی مردم را از مواد غذایی تراریخته باخبر ساخته و خطرات احتمالی این مواد را که براساس آزمایشات معتبر معلوم می‌شود به مردم اعلام نماید.

وی متذکر شد: هر محصول تراریخته در این کشور هست برچسب بخورد که مصرف کننده بداند.

در پایان نماینده دولت با برچسب‌گذاری و اطلاع‌رسانی محصولات دستکاری ژنتیک مخالفت کرد؛ اما این بند نهایتاً به عنوان الحاقیه این ماده به تصویب نمایندگان رسید.