افسانه بایگان: سیاست‌زدگی آفت یک اثر هنری است

افسانه بایگان در ارتباط با حضورش در فیلم سینمایی «بی‌حساب» به کارگردانی مصطفی احمدی گفت: از این که سر این پروژه هستم خیلی خوشحالم چون تیم سازنده فیلم را دوست دارم و قصه و نقش را هم دوست دارم مجموعه این ها در کنار هم خیلی برایم مهم است. این که کم کارم دلیلش  همین است وقتی قصه خوبی نیست و تیم سازنده آنچنان باب میل نیستند ترجیه می دهم دورتر باشم و کاری انجام ندهم.

بازیگر فیلم سینمایی «خواهران غریب» در ادامه عنوان کرد: به نظرم فیلم سینمایی «بی‌حساب» تجربه موفقی است چرا که تمام افراد و عوامل سازنده در فیلم آنچه را که در توان دارند، برای فیلم هزینه کردند. قبل از اینکه فیلمبرداری شروع شود در پیش‌تولید هنگام خواندن فیلمنامه نظرات خود را به کارگردان داده‌ام، بخش‌هایی از فیلم که توسط مصطفی احمدی کارگردان فیلم قابل پذیرش بود در فیلمنامه و روند بازی‌ام ترتیب اثر می‌دادیم اما گاهی هم این اتفاق نمی‌افتاد،‌اما شخصاً این اخلاق را دارم که اگر در زمان پیش‌تولید با کارگردان به جمع‌بندی نهایی برسم، دیگر در زمان فیلمبرداری در خارج از مسیری که تعیین شده حرکت نمی‌کنم.

به نظرم اگر دائم در حال تغییر و تحول باشیم و شخصی با فیلمنامه برخورد کنیم اثر از مسیر اصلی خود دور می‌شود. مصطفی احمدی کارگردان بسیار خوب و همواره پذیرای پیشنهادهایی از سمت بازیگران است.  کار با سعید ملکان را هم دوست داشتم، در مجموع تجربه خوبی داشتم.

بایگان در ارتباط با ماندگاری آثاری که در دهه های هفتاد و یا شصت و دلیل حذف بسیاری از آثار دهه‌های اخیر از ذهن مخاطب گفت: به طور کلی جاودانگی و ماندگاری رموزی دارد  و بعضی وقت‌ها این رموز به طور طبیعی و اتفاقی کنار هم قرار می‌گیرد، اما گاهی باید به چند آیتم مهم برای به وجود آمدن جاودانگی توجه کرد. اگر عنصر عشق و عاشقی را از هنر جدا کنیم و به نکات جانبی آن مانند شهرت و مادیات صرف فکر کنیم، از کیفیت عنصر عاشقی کم شده و آن اتفاق که در انتظارش هستیم یعنی جاودانگی نمی‌افتد.

او همچنین با اشاره به این که در دوران گذشته شرایط جناح بندی در سینما به این شکل وجود نداشت اظهار کرد: به نظرم یکی از موضوعاتی که ما بسیار درگیر آن هستیم،‌حواشی است و عشق‌ورزی با کار و عمیقاً به آن نگاه کردن، فراموشمان شده است، به همین دلیل به حاشیه‌ها بیشتر توجه می‌کنیم. در واقع دغدغه‌هایمان در حال حاضر نسبت به دغدغه‌های سال‌هایی که خودم کارم را آغاز کرده بودم، متفاوت شده است.

موضوعاتی همچون شهرت صرف، رسیدن به جاه و مقام و یا تنها پول در تضاد با هنر و خلق یک اثر هنری است. دقت کردن به این موضوعات و زمان خود را برایشان هزینه کردن صرف انرژی درونی و بیرونی خود است،‌ در واقع با هزینه کردن این انرژی روند خودمان را برای رسیدن به جاودانگی و خلق اثر هنری ماندگار کند می‌کنیم.

وی در ادامه افزود: در واقع سیاسی شدن و سیاست‌زدگی آفت یک اثر هنری است، البته این حرفم در تضاد با این نیست که هنرمند نسبت به اتفاقات اطرافش بی‌تفاوت باشد، بلکه باید آنها را خوب ببیند، بشنود و خوب بیندیشد، اما این اشتباه است که بخواهیم به این فکر کنیم که مثلاً فلان فیلم ارزشی یا دفاع مقدسی را بازی نکنم، تنها به این دلیل که ممکن است از جانب برخی بایکوت شوم. این فضا به پیش‌برد کار هنری لطمه می‌زند.

شخصاً هر وقت با قصه‌ای در فیلمنامه برخورد کردم که پاسخگوی حال معنویم است، «فارغ از اینکه در نهایت آن فیلم خوب یا بد شده است» با تمام وجودم کار را پذیرفته‌ام و سر صحنه فیلمبرداری حاضر شده‌ام. اتفاقاً در این شرایط لطمه نخورده‌ام، اما به هر حال فضای کار هنری ما به این شکل شده است.

این بازیگر با سابقه سینما در پایان درباره فیلم سینمایی «نگار» به کارگردانی رامبد جوان گفت: فیلم سینمایی «نگار» را نیز در سال گذشته فیلمبرداری کردیم که به نظرم کار جدیدی است و تا به امروز در سینمای ایران با چنین اثری برخورد نداشتم، فیلم سینمایی «نگار» یک سورئال بسیار پیچیده و مشکل است و زمانی که با تدوین‌گر صحبت می‌کردم به من گفتند کار بسیار خوبی شده و آنچه را که تصور می‌کردیم شکل گرفته است.

 این فیلم یکی از کارهای بسیار خاص جشنواره فیلم فجر خواهد شد. شخصاً فکر نمی‌کردم هیچ وقت رامبد جوان چنین افکاری و ذهنیتی را در وجودش داشته باشد و تعجب کرده بودم.