پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه با همراهی و همکاری حزب متبوع خود، برنامه و سیاست خارج ساختن مخالفان از صحنه سیاسی ترکیه را آغاز کرده است. در بخش نخست سیاستِ حذف یا محدودسازی مخالفان، طومار طرفداران «فتح‌الله گولن»، به عنوان بزرگ‌ترین و سازمان‌یافته‌ترین مخالفان «حزب عدالت و توسعه»، در هم پیچیده شد. اردوغان توانست با تصویرسازی از «فتح‌الله گولن» به عنوان عنصر و عامل اصلی کودتا، یک سوم از نیروهای ارتش را تصفیه و هزاران نفر از افراد و نیروهای مخالف و منتقد حزب را از نهادها و سازمان‌های دولتی اخراج نماید. دستگیری رهبران اصلی «حزب دموکراتیک خلق‌ها»، در راستای اجرایی کردن بخش دوم سیاست حذف یا محدودسازی مخالفان قابل تحلیل است

دلیل حذف «دموکراتیک خلق‌ها»

حزب عدالت و توسعه برای نخستین بار در انتخابات پارلمانی 17خرداد 1394 نتوانست اکثریت مطلق کرسی‌های  پارلمان را تصاحب کند. این شکست در حالی رقم خورد که حزب عدالت و توسعه همواره با کسب اکثریت کرسی‌های مجلس، به تنهایی به تشکیل دولت مبادرت می‌ورزید. شکست در کسب اکثریت کرسی‌های مجلس، تشکیل دولت از رهگذر ائتلاف با سایر احزاب را اجتناب‌ناپذیر ساخت. در این میان، به زعم حزب حاکم، آنچه تناوب و تداوم پیروزی حزب عدالت و توسعه را با وقفه مواجهه ساخت؛ راه‌یابی 80 نماینده حزب دموکراتیک خلق‌ها به مجلس بود. لذا این موضوع لزوم برنامه‌ریزی برای حذف و یا محدودسازی حزب دموکراتیک خلق‌ها را حیاتی ساخت

عوامل تکمیل کننده برنامه‌ریزی اردوغان

گام ابتدایی برنامه‌ریزی اردوغان، با ترور دو نیروی امنیتی ترکیه از سوی پیکارجویان «پ پ ک» اجرایی شد. ترور مذکور، مذاکرات صلح دولت ترکیه با کردها را به شکست کشانده و آتش جنگ شهری را شعله‌ور ساخت. با تداوم این روند «حزب دموکراتیک خلق‌ها» بارها از سوی مقامات ترکیه به عنوان شاخه‌ی سیاسی «پ ک ک» معرفی شد. عدم فاصله‌گذاری مشخص و روشن این حزب با «پ ک ک» اتهامات مطرح شده را اعتبار بیشتری بخشید. مجموعه این عوامل موجب شد نمایندگان وابسته به حزب عدالت و توسعه، طرح لغو مصونیت پارلمانی نمایندگان را به تصویب برسانند. بلافاصله بعد از این موضوع، طرح شکایت از رهبران حزب دموکراتیک خلق‌ها به اتهام همکاری با گروه‌های تروریستی آغاز شد، که در نهایت به دستگیری آن‌ها انجامید

پیامدهای اقدامات و برنامه‌ریزی‌های یاد شده

با شکست کودتا در ترکیه کارشناسان دو مسیر را برای آینده ترکیه پیش‌بینی می‌کردند. تقویت پایه‌های دموکراسی به عنوان مسیر نخست و تشدید سرکوب و استبداد اردوغانی، به عنوان مسیر دوم،که حوادث اخیر نشان می‌دهد ترکیه در مسیر دوم گام برمی‌دارد. اما با این وجود، حوادث مذکور و دستگیری رهبران کُرد، مسیر اردوغان برای تبدیل نظام پارلمانی به ریاستی را هموار می‌کند. چراکه نیروهای «دموکراتیک خلق‌ها» از مخالفان سرسخت تغییر نظام سیاسی بودند که با حوادث اخیر به‌نوعی از صحنه سیاسی حذف شدند. صلاح‌الدین دمیرتاش درباره تلاش اردوغان برای تغییر نظام سیاسی گفته بود«آنان تحت پوشش نظام ریاستی در پی پنهان کردن دیکتاتوری و فریبکاری هستند.» از طرفی سخت‌گیری بر نیروهای تعامل‌گرا و میانه‌رو کُرد، به تقویت گروه‌ها و جریان‌های رادیکال کُردی منجر می‌شود. مضاف بر این، حوادث اخیر رویای ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا را غیرقابل‌تعبیر کرده و به استبداد بیشتر داخلی دامن می‌زد.

رجب طیب اردوغان فتح‌الله گولن کودتا ترکیه حزب عدالت و توسعه دموکراتیک خلق‌ها