خیزش مردمی برای حذف دلار در اربعین

به این ترتیب قرار است به عنوان آغازی بر حذف دلار از مبادلات اقتصادی ایران و جهان اسلام زائران ایرانی اربعین امسال دلار خریداری نکنند و تنها از ریال ایران و یا دینار عراق استفاده شود.

این اقدام میلیونی در حقیقت پاسخی به توصیه رهبر معظم انقلاب در خصوص حذف دلار از مبادلات اقتصادی کشور و شکستن آقایی دلار در بازار جهانی است.

رهبری در دیدار اخیر خود با فرماندهان سپاه با اشاره به «نقش الگو و آینده‌ساز ملت ایران در تحولات جهانی» خاطرنشان کردند: اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد.

سلطه دلاری

نگاهی گذرا به نقش دلار در مبادلات بین‌المللی نشان می‌دهد از زمانی که کشورها تبادلاتشان را توسط دلار شروع کردند و این کار را ادامه دادند باعث شد که اعتبار دلار در جهان بیشتر شود به پشتوانه‌ این اعتباری که کشورهای دیگر به دلار می‌دادند، آمریکایی‌ها شروع کردند سالانه حجم زیادی دلار بدون پشتوانه را چاپ و در دنیا پخش کردند.

وقتی بانک مرکزی آمریکا دلار چاپ می‌کند و در دست دولتش قرار می‌دهد، این دولت با این دلار از کشورهای دیگر خرید می‌کند، مثلاً خودرو و تجهیزات و نفت به‌وسیله‌ این دلارهای بدون پشتوانه می‌خرد و کشورهای دیگر نیز درازای این دلارهای بدون پشتوانه کالا می‌گیرند. هم اکنون این دلار در جهان پخش می‌شود در حالی که به‌صورت واقعی هیچ ارزشی ندارد.

حال اگر یک روزی همه مردم جهان بپذیرند که همه‌ دلارهای آمریکایی را به آمریکا برگردانند و در ازای آن از آمریکا کالا بخواهند، اقتصاد آمریکا فرومی‌پاشد. به همین جهت آمریکایی‌ها تمام سعی خود را می‌کنند تا اعتبار دلار را در جهان حفظ کنند، حتی اگر لازم شود برای این کار جنگ راه بیندازند. حالا مردم دنیا باید از یک‌زمانی شروع کنند و این پول بدون پشتوانه را کنار بگذارند.

تمرین برای میدانی بزرگ‌تر

در همین رابطه عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) زیارت اربعین را فرصت مناسبی می‌داند که می‌تواند به نقطه‌ شروعی در نهضت حذف دلار از معادلات جهانی تبدیل شود.

حجت‌الله عبدالملکی با بیان اینکه اربعین بدون دلار یعنی این که زیارت اربعین را با حذف دلار از مبادلات اقتصادی‌مان شروع کنیم، به تسنیم گفت: پیشنهاد می‌کنیم در گام اول زائران اربعین که بالاخره بخشی از این زائران برای سفرشان دلار تهیه می‌کنند، مثلاً به عنوان بودجه احتیاطی یا کار، دلار نخرند و به‌جای استفاده از دلار از پول عراقی، دینار عراقی استفاده کنیم یا از پول ملی خودمان که در عراق هم معتبر است استفاده کنیم.

وی افزود: اگر این امر اتفاق بیفتد بالاخره سه تا چهار میلیون زائر اربعین می‌تواند در سطح کشور یک اثر خیلی جدی بگذارد و اگر این موج از طرف ایرانی‌ها به زائران اربعین در خارج از کشور منتقل بشود، قطعاً زائران کشورهای دیگر هم از خرید دلار خودداری می‌کنند و برای زیارت اربعین پول عراقی تهیه می‌کنند. به‌ هر حال نهضت حذف دلار از معاملات جهانی می‌تواند از این حوزه شروع بشود و این امر می‌تواند گام اول باشد.

ضربه 100 میلیون دلاری!

نگاهی به جمعیت عظیم اربعین و حجم مبادلاتی که پیرامون این حرکت بزرگ رخ می‌دهد نشان می‌دهد علیرغم اینکه دستان با کرامت مردم عراق بسیاری از هزینه‌های سفر را از دوش زائران اباعبدالله (ع) برداشته است اما باز هم ظرفیت شگرفی برای تمرین حذف کامل دلار در همه مبادلات بین مردم وجود دارد.

هر چند در پی کوتاهی‌های دولت یازدهم برای ارائه تسهیلات زیارت اربعین، احتمال می‌رود رشد جمعیت زائران حسینی مانند سال گذشته نباشد، اما با این حال پیش‌بینی می‌شود 2 تا 3 میلیون نفر فقط از ایران در ایام اربعین راهی عراق شوند که اگر از دلار استفاده نکنند، ضربه‌ای موثر به جایگاه دلار در مبادلات کشورهای اسلامی وارد می‌شود.

با یک حساب سرانگشتی، اگر فرض کنیم فقط یک میلیون ایرانی هر نفر تنها 100 دلار (360 هزار تومان) همراه خود داشته باشد، بالغ بر 100 میلیون دلار خواهد شد که با حذف آن و جایگزین کردن ریال یا دینار، نقش مهمی در کاهش رونق دلار آمریکا خواهند داشت. این اقدام اولین قدم برای حرکتی بزرگتر در سال‌های آینده و تسری آن به سایر حوزه‌ها خواهد بود.

بی‌نیاز از دلار

با این وجود یکی از نگرانی‌ها خصوصا برای کسانی که برای اولین بار تجربه حضور در این اجتماع متفاوت را پیدا می‌کنند، بی‌اطلاعی از میزان استقبال عراقی‌ها از پول ایرانی به جای دلار است. این در حالی است که به شهادت زائران ایرانی و بر اساس تجربه سال‌های گذشته، در عراق اصلا نیازی به دلار نیست و زائران هیچ‌گونه مشکلی برای استفاده از ریال نخواهند داشت. این افراد اگر باز هم در این زمینه تردید دارند می‌توانند با خرید دینار عراقی خیال خود را راحت کنند.

از سوی دیگر خرید دلار و فروش مازاد آن بعد از سفر از یک منظر ممکن است به ضرر مسافران کربلا تمام شود.

متأسفانه دولت هرچند برای سفر به اکثر کشورهای جهان مقداری ارز دولتی می‌دهد، اما به زائران عتبات چنین تسهیلاتی ارائه نمی‌شود لذا مردم ناچارند ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در روزهای گذشته قیمت دلار در بازار تهران روند صعودی داشته و بالای 3600 تومان فروخته می‌شود و با نزدیک شدن به اربعین و افزایش تقاضا این نرخ باز هم بیشتر می‌شود، ولی بر اساس تجربه سال‌های گذشته، بعد از اربعین و با عرضه دلارهای مازاد از سوی مردم، نرخ دلار افت می‌کند و با قیمت پایین‌تر از مردم خریداری می‌شود، یعنی مردم قبل از اربعین دلار را گران می‌خرند و بعد از آن ارز مازاد خود را زیرقیمت می‌فروشند!

«دولت» دقیقا کجاست؟!

حکایت سلطه آمریکا با استفاده از ابزار دلار بسیار پیچیده‌تر و البته غم‌انگیزتر از آن چیزی است که عموم مردم اطلاع دارند ولی حقیقت این است که آمریکایی‌ها چند دهه است با انتشار دلار بدون پشتوانه و حمایت از آن به عنوان ارز مرجع مبادلات بین‌المللی، سلطه خود را بر جهان حفظ کرده‌اند.

البته مدت‌هاست بسیاری از کشورهای جهان تلاش دارند با استفاده از «پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه» دلار را از مبادلات بین خود حذف کرده تا از نوسانات و خطرات آن در امان باشند. هر از چندگاهی خبری درباره انعقاد قرارداد بین دو کشور برای انجام تبادلات مالی با ارزهای دو کشور و بدون استفاده از دلار شنیده می‌شود که این مثال‌ها ضرورت ورود دولت‌ها برای کاهش وابستگی به دلار را نشان می‌دهد. اما معلوم نیست دولت یازدهم در کجای این پازل قرار دارد.

انتظار می‌رود دولت وظیفه خود را در این میدان به خوبی بشناسد و در این زمینه با قدرت ورود کند اما نه تنها خبری از اقدامات عاجل دولت نیست که هر روز از یک سنگ‌اندازی در مسیر زائران اربعین حسینی رونمایی می‌شود.

به عنوان مثال در حالی که اعلام شده بود بلیت پرواز به عراق از تهران به نجف و بالعکس 1 میلیون و 100 هزار و از مشهد 1 میلیون و 350 هزار تومان است روز گذشته نرخ پرواز به شهرهای نجف و بغداد با نزدیک شدن به ایام اربعین حسینی رکورد ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان را ثبت کرد.

همچنین علیرغم اعلام موافقت مسئولان ایرانی و عراقی ویزای بین ایران و عراق برداشته نشده است، برای اولین بار بیمه زائران اجباری شده آن هم با مبلغی که برای خیلی از مردم زیاد است و درباره نحوه انتخاب شرکت بیمه‌گر هم حرف و حدیث وجود دارد. علاوه بر این هزینه بلیط زمینی و هوایی زیاد و در مواردی سرسام‌آور شده، هزینه پارکینگ‌های مرزی افزایش یافته و... که همگی از ایجاد مانع به جای ارائه تسهیلات برای زائران اربعین حسینی حکایت دارد.

خیزشی از جنس «مردم»

قطعا وظیفه دولت در این حوزه سنگین است و باید درباره عملکرد خود پاسخگو باشد اما باز هم این مردم هستند که باید با الگو گرفتن از مولای خود و بدون اتکا به این و آن وظیفه خود را در قبال امر رهبر جامعه انجام دهند و دست در دست هم همانگونه که شور و شعور حسینی را در چند سال اخیر با سرعتی فوق تصور نشان داده‌اند و میلیون‌ها نفر خود را در ایام اربعین به زیارت حضرت اباعبدالله رسانده‌اند، باز هم همت کنند و گامی دیگر در راستای تعمیق معارف حسینی بردارند.

بدون شک این خیزش مردمی در آینده با همراه کردن 30 میلیون زائر اربعین حسینی از 40 کشور جهان برای حذف دلار از مبادلات خود، آغازگر فروپاشی دلار به عنوان ستون فقرات اقتصاد «آدام اسمیتی» غرب خواهد بود.