با افزایش حجم آگهی‌های بازرگانی شرکت‌های ایرانی در شبکه «GEM» این بار تبلیغات بزرگ‌ترین بانک دولتی کشور از این شبکه ماهواره‌ای پخش شد تا معمای حضور بنگاه‌های اقتصادی ایرانی در این شبکه مبهم‌تر شود.

پخش آگهی بانک ملی از «GEM» جدیدترین حضور یک شرکت ایرانی در شبکه‌ای ماهواره‌ای است که گرداننده آن عضو گروهک تروریستی منافقین بوده و تولیداتش از جمله شاخص‌ترین برنامه‌های ضدبنیان‌های خانواده به‌شمار می‌رود. بالا رفتن حجم آگهی‌های ایرانی در این شبکه ماهواره‌ای آیا به معنای چراغ سبز داخلی برای همکاری شبکه‌های ماهواره‌ای نیست؟!

  دانه درشت‌ها در GEM همچنان می‌تازند؟!

قانون درباره ماهواره چه می‌گوید؟!

قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات ماهواره‌ای  سال 73 به تصویب رسید. در آن زمان شاید به خاطر آنکه سفارش آگهی از سوی شرکت‌های ایرانی به شبکه‌های ماهواره‌ای مطرح نبوده است، قانونگذار نیز اشاره مستقیمی به ممنوعیت یا عدم ممنوعیت تبلیغ کالای ایرانی در ماهواره نداشته است. صرفاً در بند 10 این قانون آمده است: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری وزارت پست، تلگراف و تلفن و سازمان‌های ذی‌ربط موظفند با استفاده از اهرم‌های حقوقی و ‌بین‌المللی در جهت حراست از مرزهای فرهنگی کشور و حفظ کیان خانواده علیه برنامه‌های مخرب و مبتذل ماهواره اقدام لازم را انجام دهند». در تبصره این بند نیز آمده است: «نشر آگهی‌های تبلیغاتی از طرق مختلف توسط مطبوعات، صدا و سیما یا تبلیغات شهری که متضمن جواز استفاده از برنامه‌های ماهواره‌ می‌باشد، ممنوع است.» در فروردین‌ماه سال 74 دولت آیین‌نامه ممنوعیت استفاده از‌ ماهواره را تصویب کرد. بند 13 این آیین‌نامه به این شرح است: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در اجرای تبصره ماده (10) قانون مجازند به تناسب مسئولیت‌های ‌خود دستورالعمل‌های لازم را برای تعیین آگهی‌های تبلیغاتی غیرمجاز تدوین و بنا به حوزه صلاحیت خود، رأساً و به طور جداگانه به ناشرین و مطبوعات و ‌بنگاه‌های تبلیغاتی همچنین واحدهای داخلی و تابع خود ابلاغ نمایند.»

قانونگذار سال‌ها است که قانون جدیدی را در مورد ماهواره تصویب نکرده است. صرفاً در سال 85 بود که معاون رئیس‌جمهور وقت در بخشنامه‌ای اعلام کرد: فعالیت‌های تمامی شبکه‌های تلویزیونی فارسی ‌زبان مستقر در خارج از کشور که در فضای کشور برنامه پخش می‌کنند، بر اساس قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران غیرمجاز است، بنابراین انجام هر نوع مصاحبه، ارسال خبر و «سفارش آگهی» به شبکه‌های یاد شده، ممنوع بوده و لازم است از انجام هرگونه اقدام در این زمینه خودداری شود. این بخشنامه تکلیف تبلیغات ماهواره‌ای را مشخص می‌کند اما در اجرای این بخشنامه چقدر جدیت دیده می‌شود؟!

دانه درشت‌ها در GEM همچنان می‌تازند؟!

مجازات تبلیغ دهندگان خرده‌پا

تبلیغات ماهواره‌ای به سودای دیده شدن و فروش کالا و خدمات بسیاری از فعالیت اقتصادی داخلی را به وسوسه انداخت تا با تعرفه‌های بسیار پایین آگهی‌های‌شان را در اختیار شبکه‌های ماهواره‌ای قرار دهند. در سال 1390 وزارت ارشاد بر مبنای ممنوعیت تبلیغ در ماهواره هزار سفارش‌دهنده آگهی به شبکه‌های ماهواره‌ای را به دستگاه قضایی معرفی ‌کرد. از طرف دیگر نیز شماره تماس‌های داخلی که از سوی سفارش‌دهندگان آگهی مندرج می‌شدند از سوی مخابرات مسدود می‌شد. با این کار فروشندگان خرده‌پا مجال چندانی برای همکاری تبلیغاتی با شبکه‌های ماهواره‌ای پیدا نکردند. در آن سال‌ها خبری از حضور شرکت‌های رسمی و بزرگ دولتی در تبلیغات ماهواره‌ای نبود. راهکار از رونق انداختن تبلیغ کالا در ماهواره نیز از سوی کارشناسان و نمایندگان مجلس، کاهش تعرفه‌های آگهی‌های بازرگانی صداوسیما عنوان می‌شد و تصور بر این بود که اگر صداوسیما پول کمتری از تولیدکنندگان داخلی بگیرد، کسی به ماهواره آگهی نمی‌دهد اما ایراد کار اینجا بود که یک روز تبلیغ در ماهواره برای آگهی‌دهنده چیزی حدود 30‌هزار تومان آب می‌خورد.

دانه درشت‌ها در GEM همچنان می‌تازند؟!

GEM مرموز

باورش سخت است ولی شبکه GEMزمانی در تهران دفتر داشت و فعالیت نیمه‌رسمی انجام می‌داد. این شبکه حتی استودیوی دوبله فیلم نیز داشت و اولین گروه صداپیشه‌هایی که با این شبکه همکاری کردند در همین تهران فیلم‌ها و سریال‌های GEM را دوبله می‌کردند. برخی از افرادی که با این شبکه ماهواره‌ای همکاری داشتند حتی معتقد بودند که GEM شبکه‌ای مجاز است! این روز‌ها توهم مجوز‌دار بودن شبکه GEM و اینکه شبکه‌ای با آن محتوای غیرقابل دفاع با چراغ سبزی از داخل کشور در حال فعالیت است با حجم چشمگیر آگهی‌های مؤسسات معتبر اقتصادی دولتی در این شبکه باز هم دهان به دهان می‌گردد. بینندگان این شبکه ماهواره‌ای باور ندارند که تبلیغات بانک‌ها، کارخانه‌ها و فیلم‌های سینمایی صرفاً به خاطر تصمیم یک طرفه GEM از این شبکه پخش می‌شوند و کسی به آنها توصیه‌ای نکرده است.

  دانه درشت‌ها در GEM همچنان می‌تازند؟!

برخورد با سینمایی‌ها

 

زمانی که برای جویا شدن علت پخش آگهی‌های یک فیلم سینمایی با تهیه‌کننده فیلم تماس گرفتیم، وی پخش آگهی‌اش را از GEM این‌گونه توجیه کرد: همه به GEM آگهی می‌دهند، چرا من ندهم؟! این گفت‌و‌گو چند ماه قبل از برخورد قضایی با شرکت‌های پخش فیلم اتفاق افتاد. برای بازه‌ای زمانی هر فیلمی که نوبت اکرانش فرا می‌رسید آگهی‌اش از ماهواره پخش می‌شد. تهیه‌کننده‌ها در گفت‌و‌گو‌های رسمی دخالت‌شان در پخش آگهی را رد کرده و بعضاً تقصیر آن را به گردن پخش‌کننده‌های خارج از کشور می‌انداختند. اخیراً شبهه‌ای از سوی برخی مدیران سینمایی ایجاد‌شده که مدعی‌اند ممکن است فرد ثالثی با هدف ضربه‌زدن به یک فیلم در حال اکران، آگهی و تیزر آن را با هزینه‌‌ای به شبکه‌های معاند سفارش پخش دهد اما در جواب باید گفت تیزرهای با کیفیت که از این شبکه‌‌ها پخش می‌شود فقط از حلقه‌های اصلی فیلم که در دست تهیه‌کنندگان است قابل ساخت است. حال باید پرسید تیزرهای فیلم‌های سینمایی با بهترین کیفیت که در دسترس هیچ‌کس جز صاحبان حقوقی فیلم‌ها نبود، چطور از ماهواره‌ها سر در می‌آورد؟! حتی پخش‌شدن آگهی تبلیغاتی فیلم ارزشی «ایستاده در غبار» واکنش تند سازمان اوج را در پی داشت ولی بعداً مشخص شد که دفتر پخش‌کننده فیلم که اتفاقاً دفتر پخش معتبری نیز است، تیزرهای تبلیغاتی این فیلم را در اختیار GEM قرار داده است. شبکه‌ای ماهواره‌ای که با مبلغ حدود 10‌میلیون تومان یک ماه برای فیلم‌ها آگهی تبلیغاتی پخش می‌کرد. اما قوه قضائیه با تعلیق فعالیت چند دفتر پخش فیلم نسبت به همکاری این دفاتر با شبکه‌های ماهواره‌ای اولتیماتوم داد.

دانه درشت‌ها در GEM همچنان می‌تازند؟!

دانه درشت‌ها همچنان می‌تازند

اکنون قاطعیت سازمان سینمایی می‌تواند پرونده پخش تیزرهای فیلم‌های ایرانی از GEM را برای همیشه ببندد ولی چه کسی می‌خواهد جلوی تبلیغ بانک ها، کارخانه ها، برندهای تجاری و مؤسسات آموزشی را در این شبکه ماهواره‌ای بگیرد؟ پخش تیزر تبلیغاتی بانک ملی یا هواپیمایی جمهوری اسلامی که متعلق به دولت هستند از ماهواره به معنای تأیید آن از سوی دولت است. GEM این روزها پرچم حمایت از تولیدات ایرانی را برافراشته و مخاطبانش را به خرید کالای ملی دعوت می‌کند. همچنین برای تهییج بینندگان آهنگ‌های ملی را چاشنی تبلیغ کالای ایرانی نیز می‌کند. به گزارش جوان، در حالی که برخی رسانه ها امسال را با افزایش تعرفه‌های بازرگانی آغاز کرده است، GEM بی آنکه از بودجه عمومی تغذیه شود در حال پخش آگهی‌هایی است که حضورشان در ماهواره‌ها غیرقانونی است ولی قانونگذار و قوه قضائیه هنوز برخوردی با این دانه‌درشت‌های متخلف نداشته است.