چرا بازیگران مهاجر به جم اخراج شدند؟

حدود دو هفته پیش نامه ای از  مدیریت اصلی شبکه جم منتشر شد که در آن به صراحت آمده از کیفیت و سرعت تولیدات راضی نیست و خواستار قطع همکاری با بعضی عوامل شده بود. این در حالی است که گروه تلویزیونی جم سودای تولیداتی با عوامل ایرانی داشت و از این طریق می خواست سود، میزان مخاطب و استقلال خود را گسترش دهد. این نامه یعنی آرزوی جم در این باره بر باد رفته و همین باعث شده مدیر ارشد آن مجبور به اخذ تصمیم ثانویه شود. مدیران جم با چهار هدف اصلی سراغ تولید فیلم و سریال رفتند اما به هفت دلیل پروژه شان نافرجام ماند:
 

1. افزایش سود و مخاطب

هر شبکه تلویزیونی دوست دارد حداکثر مخاطب را جذب کند تا به سودآوری بیشتر برسد. یکی از روش های نشاندن بیننده پای شبکه تولید فیلم و سریال و استفاده از هنرپیشه های معروف و محبوب در آن ها است. یعنی شبکه هایی که تولید فیلم و سریال دارند، از بازیگرانی دعوت می کنند که پیش مردم شهره هستند و محبوبیت دارند. این روشی نهادینه شده است که شبکه های معتبر از آن بهره می برند. آن ها حتی با استفاده از نام کارگردان های باسابقه و خوشنام سینمایی به فکر افزایش بیننده و بالا بردن وجاهت خود هستند. شبکه جم هم برای بالا بردن تعداد مخاطب خود و به تبع آن رسیدن به سود، سریال سازی را در دستور کار قرار داد و در گام اول برای صید چهره های معروف وطنی خیز برداشت.

2. قدرت نمایی

«جم گروپ در حال حاضر14 شبکه به زبان فارسی و 1 شبکه به زبان کردی1 شبکه به زبان عربی و 1شبکه به زبان آذری را به صورت HD و SD پخش می کند.» این اطلاعات درباره گروه تلویزیونی جم یعنی این شبکه فراتر از نمونه های دیگر عمل می کند و تفکری که پشت آن است از ابتدا در صدد گسترش قارچ گونه خانواده جم بوده. وقتی می دانیم شبکه های تلویزیونی جم در کمتر از یک دهه چه قدر افزایش داشته اند (فارغ از کیفیت) ، شست مان خبردار می شود که یکی از اهداف این گستردگی ، به رخ کشیدن قدرت است. تا مثلا وقتی اسم جم بیاد رقبا به لرزه بیفتند که عجب غولی. برای چنین تفکری مهمترین ابزار قدرت نمایی ،ساخت فیلم و سریال است. تولیدات نمایشی اگر با کیفیت باشد، بیننده هر شبکه را تضمین می کند و وجاهت آن را بالا می برد.

3. ترویج تفکری خاص

یکی از رموز موفقیت شبکه های معتبر تولید آثار نمایشی است. یعنی اگر شبکه ای بتواند در تولید فیلم و سریال حرفی برای گفتن داشته باشد، رقبا را پشت سر می گذارد و چشم ها را می دزدد. مدیران جم هم چنین سودایی در سر داشتند وگمان می کردند روی موج موفقیت سریال های ترکی، می توانند نمونه های با کیفیتی را با بازیگران ایرانی تولید کنند
مگر می توان شبکه ای در دنیا پیدا کرد که بدون مانیفست و برنامه ای مدون فعالیت کند؟ شبکه های جم و امثال آن هم از این قاعده مستثنی نیستند و براحتی می توان پی به سیاست حاکم بر آن ها برد. اتفاقا بر سر این مساله میان غالب گروه های مختلف فکری و سیاسی اشتراک نظر وجود دارد که اکثر برنامه ها و سریال های شبکه جم در تضاد با فرهنگ عرفی و عقیدتی جامعه ما هستند. البته که جم و هیچ شبکه ای نمی توانند بر فرهنگی که واکسینه شده رخنه کنند اما واقعیت تلخی است که این شبکه در رسیدن به هدفش چندان هم ناموفق نبوده و برخی گوش ها بدهکار هشدار کارشناسان اجتماعی نیست. مدیران شبکه جم بعد از یک دوره به این نتیجه رسیدند که برای ترویج تفکر مورد نظر، چرا سراغ سریال های ترک بروند و خودشان آستین بالا نزنند؟!

4. خلع سلاح کامل رقیب

یکی از رموز موفقیت شبکه های معتبر تولید آثار نمایشی است. یعنی اگر شبکه ای بتواند در تولید فیلم و سریال حرفی برای گفتن داشته باشد، رقبا را پشت سر می گذارد و چشم ها را می دزدد. مدیران جم هم چنین سودایی در سر داشتند وگمان می کردند روی موج موفقیت سریال های ترکی، می توانند نمونه های با کیفیتی را با بازیگران ایرانی تولید کنند. به زعم آن ها ، ساخت فیلم و سریال ایرانی یعنی رسیدن به مخاطب حداکثری و سود کلان. با چنین تفکری جم سراغ تولید فیلم و سریال رفت و قصد یکه تازی و کنار زدن شبکه های رقیب را داشت. منظور از رقبا فقط شبکه های داخلی نیست و همه شبکه های فارسی زبان را شامل می شود. مدیران جم می خواستند تلویزیون ما را به طورکامل گوشه رینگ قرار دارند و جایی برای عرض اندام شبکه های همسو باقی نگذارند.

دلیل ناکامی جم

1.عدم توانایی در جذب ستاره ها

یکی از عوامل محبوبیت فیلم و سریال ها بازیگران مطرح وکارگردان های نام آشنایی است که نام شان در تیتراژ نقش می بندد. مدیران جم بهتر از من و شما می دانستند که برای موفقیت باید سراغ جذب چهره ها بروند. در خفا نام خیلی ها به عنوان گزینه های مورد نظر مدیران جم شنیده می شود اما در نهایت اسم پرویز پرستویی ، اکبر عبدی ،امیر آقایی و امیر حسین آرمان رسانه ای شد و کاشف به عمل آمد جمی ها قصد برداشتن لقمه ای بزرگ داشته اند. بازیگران وکارگردان مطرح می دانند که در ایران برغم همه مشکلات مالی ، آینده حرفه ای شان تضمین است و طبیعی است که در برابر پیشنهاد جم وسوسه نمی شوند. شبکه جم با مواجه شدن به پاسخ منفی چهره های مطرح ، نخستین فاکتور موفقیت خود در سریال سازی را از دست داد.

2.جذب بازیگران ضعیف

مدیران شبکه جم بعد از برخورد با سد محکم چهره های مطرح، از هدفی که داشتند عدول نکردند و سراغ بازیگران رده چندم رفتند. ظن شان این بود که بازیگرانی چون رامسین کبریتی،چکامه چمن ماه، پردیس افکاری، مانی کسرائیان و دیگران در کشور دارای محبوبیت هستند. شاید هم گمان می کردند این بازیگران به شهرت و ثروت اغوا کننده ای می رسند و بهانه ای می شوند برای مهاجرت دیگران. درعمل اما اتفاق دیگری درحال رخ دادن است ؛ اخبار ناخوشایندی از وضعیت این بازیگران رسانه ای شده .... بگذریم. مدیران جم بزودی متوجه شدند که این بازیگران در حد نقش اصلی فیلم و سریال ها نیستند و بیهوده روی آن ها حساب کرده اند. پس دومین عامل نافرجامی پروژه سریال سازی جم را باید در کستینگ جستجو کرد.

3.کارگردان های متوسط

به همان نسبت که شبکه جم در بکار گیری بازیگران مطرح ناموفق بوده ، در جذب کارگردان ها هم ضعیف عمل کرده است. به این نام ها نگاه کنید: محمدتقی راوندی، مهدی مظلومی، سعید ابراهیمی فر، عباس مرادیان،    احمدرضا گرشاسبی و حمیدرضا چارکچیان. در این بین فقط مهدی مظلومی کارنامه موفقی دارد و توانسته سریال های پربیننده ای برای تلویزیون بسازد. مابقی نه تنها کارگردان های متوسطی هستند که اصلا ساز و کار جذب بیننده را نمی دانند و بلد نیستند فیلم و سریالی بر اساس ذائقه عامه مردم بسازند. کاملا طبیعی است که متمول ترین شبکه هم بودجه اش را در اختیار کارگردان های میان مایه نمی گذارد و دوست ندارد هزینه اش را بیهوده صرف کند. شبکه جم سومین ضربه را از ناحیه کارگردان های متوسط خورده است.

4.تولیدات ضعیف

مدیران شبکه جم بعد از برخورد با سد محکم چهره های مطرح، از هدفی که داشتند عدول نکردند و سراغ بازیگران رده چندم رفتند. ظن شان این بود که بازیگرانی چون رامسین کبریتی،چکامه چمن ماه،پردیس افکاری، مانی کسرائیان و دیگران در کشور دارای محبوبیت هستند. اما بزودی متوجه شدند که این بازیگران در حد نقش اصلی فیلم و سریال ها نیستند و بیهوده روی آن ها حساب کرده اند. پس دومین عامل نافرجامی پروژه سریال سازی جم را باید در کستینگ جستجو کرد
وقتی بازیگر درجه چندم باشد و کارگردان جزو متوسط ها بحساب بیاید چه انتظاری از نتیجه فیلم و سریال می رود؟! در این جا اصلا منظورمان بالا بودن عیار داستان و محتوای آثار نیست بلکه اشاره به ساختار ظاهری سریال ها است. به عبارت دیگر، یکی از فاکتورهای موفقیت سریال های عامه پسند (در اشل و منظور شبکه جم) ساختار جذاب و بازی های معقول است. این اتفاق برای آثاری که تاکنون برای جم ساخته شده اند، نیفتاده و با بضاعت موجود نخواهد افتاد. نکته عجیب و قابل تامل این که مهدی مظلومی به عنوان مطرح ترین نام در میان کارگردان های جم رفته هم نتوانسته اثری قابل قبول بسازد وساخته هایش به مراتب پایین تر از آن هایی است که در ایران کارگردانی کرده است.

5.کپی برداری ناشیانه

این نام ها شما را یاد چه می اندازد؟: «آبی عشق، «منو تنها نذار» ،«پیاده روهای خالی» ،«ماگنولیا» ، «ملاقات در مه» . بله اسم شان شبیه آن چیزی هایی است که به نام سریال از فارسی 1 و همین جم دوبله و پخش شده اند. این ها که ذکرشان رفت را کارگردان های ایرانی به جم رفته ساخته اند اما این قدر ذوق و هنر ( و شاید هم آزادی عمل) ندارند که حتی اسم سریال را با مسماتر انتخاب کنند. از همین نام های عاریتی به درون مایه آن ها می توان پی برد و فهمید این آثار کپی ناشیانه ای است از نمونه های ترکی و حتی کلمبیایی! در صورتی جم می توانست در سریال سازی موفق باشد که پا در مسیر سریال های تکراری نمی گذاشت.

6.عدم استقبال مخاطبان

وقتی یک سریال کپی ناشیانه از سریال ترکی است، چرا بیننده باید برای تماشای آن وقتش را تلف کند؟! تازه ، همان سریال های ترکی روی دور تکرار افتاده اند و حالا ذائقه غالب مخاطبان از داستان های طولانی و خسته کننده اشباع شده. بیننده می داند روابط کاراکترهای یک سریال ترکی چگونه پیش می رود و در نهایت چه سرنوشتی برای شان رقم خواهد خورد! در چنین شرایطی نسخه بدل این سریال ها هرگز نمی تواند جایی در انتخاب ها داشته باشد. بدتر این که سریال های فارسی به مراتب بی کیفیت تر از نمونه های ترکی است؛ خب در این وضعیت آیا مدیران جم حاضرند سرمایه شان را هدر بدهند؟ طبعا بازخورد منفی مخاطب را دیده اند که حالا هشدار جدی برای کاهش هزینه ها صادر شده است و گرنه با همین دست فرمان وچه بسا با سرعت بالاتر پیش می رفتند.

7.هزینه های تولید

شش دلیل ناکامی شبکه جم در ساخت فیلم و سریال را خواندید. این شش دلیل باعث شده شبکه نه تنها به اهدافش نرسد که هزینه ای گزاف روبروی خود ببیند. نتیجه این که مدیران جم از این رویه ناراضی اند؛ کما این که در نامه مدیر این شبکه به صراحت آمده حقوق ثابت عوامل تولید فیلم و سریال ها باید قطع شود. تصمیم طبیعی است و حالا بازیگران و کارگردان ها مهاجرت کرده ، شرایط سختی پیش رو دارند. هزینه های تولید فیلم و سریال ها در حالی یقه شبکه جم را گرفته که مدیرانش تا پیش از این سریال ها را با کمترین بودجه دوبله و پخش می کردند. چه بسا در آینده جمی ها به این نتیجه برسند که با بازیگران وکارگردان ها موجود کاری از پیش نخواهند برد و چاره را در دوبله ببینند نه تولید.