شایع‌ترین سرطانی که علامتی ندارد

کیومرث احمدی، متخصص داخلی و گوارش بابیان اینکه شایع‌ترین سرطان موجود در ایران، سرطان معده است و میزان شیوع آن در مردان بیشتر از زنان است، گفت: بعد از سرطان معده، سرطان مری دومین سرطان در آقایان و سرطان سینه دومین سرطان در خانم‌ها محسوب می‌شود و سرطان روده بزرگ، سومین سرطان شایع در هر زن و مرد ایرانی است.

وی افزود: در بروز سرطان معده چند عامل نقش مهم دارند. عامل اول، تغذیه است. کسانی که دارای کمبود کالری و سوءتغذیه هستند، بیشتر به سرطان معده دچار می‌شوند. کمبود پروتئین‌ها و ویتامین‌ها به‌ خصوص ویتامین‌های A و C از دلایل اصلی ابتلای افراد به سرطان معده است.

احمدی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر رژیم غذایی پرچرب و شور و مصرف غذاهای آماده و فست فودها نیز از عوامل زمینه‌ساز سرطان معده است. بیماری‌های معده نیز می‌توانند موجب ابتلای افراد به سرطان معده شوند. یکی از مهم‌ترین بیماری‌های معده، عفونت هلیکوباکتر است. میکروب هلیکوباکتر سبب زخم و ورم معده می‌شود و این موارد می‌توانند زمینه بروز سرطان معده را فراهم آورند.

این متخصص داخلی و گوارش اضافه کرد: مهم‌ترین علت ایجاد سرطان معده میکروب هلیکوباکتر است که در معده ۹۰ درصد ایرانی‌ها که سن‌شان بالای ۳۵ سال است، وجود دارد، اما این میکروب در همه افراد ایجاد سرطان نمی‌کند و به نظر می‌رسد عوامل دیگری از قبیل کشیدن سیگار، خوردن غذاهای شور و برشته، عدم مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه و زمینه‌های ارثی و ژنتیکی نیز در ایجاد سرطان معده موثرند.

وی افزود: اگر قرار بود هرکسی که به عفونت هلیکوباکتر مبتلا شود، سرطان معده بگیرد، باید بیش از ۵۵ درصد مردم جهان در اثر سرطان معده جان خود را از دست می‌دادند؛ چراکه بیش از نیمی از جمعیت جهان به این عفونت مبتلا هستند، اما آمارها نشان می‌دهد که فقط سه درصد از این افراد ممکن است به سرطان معده مبتلا شوند. اما افراد آلوده به این عفونت حتما باید مورد مداوا قرار گیرند تا در آینده مشکلی برای آن‌ها ازنظر ابتلا به سرطان معده بوجود نیاید.

احمدی بابیان اینکه متاسفانه سرطان معده علائمی ندارد و زمانی علامت‌دار می‌شود که غیرقابل علاج است، بیان کرد: شاید بهترین راه پیشگیری این باشد که همچون واکسن فلج اطفال با واکسینه کردن کودکان از ابتلا به عفونت میکروب هلیکوباکتر جلوگیری کنیم، اما متاسفانه این واکسن هنوز تولید نشده و محققان در حال تحقیق در این زمینه هستند.

وی بابیان اینکه پولیپ‌های معده اغلب خطرناک نیستند، اما یک درصد آن‌ها ممکن است به سرطان تبدیل شوند، افزود: بنابراین پولیپ‌های معده باید برداشته شوند و مورد آزمایش‌های پاتولوژیک قرار گیرند. پولیپ‌ها می‌توانند زنگ خطری برای ابتلا به سرطان باشند و افرادی که پولیپ داشته‌اند، حتما باید از سوی پزشک مورد معاینات دوره‌ای قرار گیرند. علاوه بر عوامل تغذیه‌ای و بیماری‌های معده، عوامل ژنتیکی وارثی نیز در ابتلای افراد به سرطان معده موثر است.

احمدی خاطرنشان کرد: به‌طورمعمول افرادی که در دهه پنجم زندگی خود به سر می‌برند، دارای سوءتغذیه هستند، مبتلابه عفونت هلیکوباکتر هستند، پولیپ معده داشته‌اند، سیگاری هستند و یا الکل مصرف می‌کنند و سابقه فامیلی در ابتلا به سرطان دارند، بیشتر به سرطان معده دچار می‌شوند. تمام گروه‌های در معرض خطر حتما باید از سوی پزشک مورد معاینه قرار گیرند. زیرا درصورتی‌که سرطان معده در مراحل ابتدایی شناسایی شود، امکان درمان وجود دارد.

وی به روش‌های تشخیص سرطان معده اشاره کرد و گفت: این بیماری بر اساس شرح‌ حال بیمار و معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص و انجام اقدامات تشخیصی از جمله تصویربرداری و نمونه‌برداری از ضایعه به کمک آندوسکوپی قسمت فوقانی سیستم گوارشی و بررسی پاتولوژیک، قابل‌تشخیص است.

احمدی اضافه کرد: بهترین روش تشخیص سرطان معده آندوسکوپی است که شامل لوله‌ دارای دوربین است که آن را از راه دهان به داخل معده می‌فرستند که یک روش آسان و مطمئن برای تشخیص سرطان است. البته عکس‌برداری از معده به شیوه دبل کنتراست نیز می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر سرطان معده به‌موقع تشخیص داده شود، درمان‌پذیر است.

این متخصص داخلی و گوارش خاطرنشان کرد: سرطان معده دارای علائم محدودی است و به همین دلیل دیر تشخیص داده می‌شود. اما به‌طورکلی سیری زودرس، احساس پری شکم، درد مبهم در قسمت فوقانی شکم، خون‌ریزی، کم‌خونی، احساس سستی و خستگی، نبود میل به کار، حالت تهوع یا استفراغ و نفخ شکم از علائم سرطان معده است و افرادی که دارای این علائم هستند حتما باید به پزشک مراجعه کنند.

وی با اشاره به روش‌های پیشگیری از سرطان معده افزود: در درجه اول باید دارای یک رژیم غذایی مناسب باشیم. در یک رژیم غذایی مناسب باید به میزان کافی از پروتئین‌ها و ویتامین‌ها استفاده کنیم. به‌طورمعمول، هر فرد به‌صورت روزانه باید بین ۹۰ تا ۱۵۰ گرم پروتئین مصرف کند.

احمدی افزود: مصرف ویتامین به‌خصوص ویتامین C و A نیز باید موردتوجه قرار گیرد. از سوی دیگر، مصرف میوه‌ها و انواع سبزی‌ها به دلیل اینکه دارای آنتی‌اکسیدان هستند نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند. مصرف خیار شور و ماهی‌دودی و نمک نیز باید کاهش یابد. بیماری‌های معده نیز اگر درمان نشوند، ممکن است سبب بروز سرطان معده شوند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین این بیماری‌ها حتما باید مورد درمان قرار گیرند. پرهیز از استعمال دخانیات و مصرف الکل نیز در مبتلا نشدن به سرطان معده موثر است. برداشتن بخشی از معده که دارای سلول‌های سرطانی است نیز مهم‌ترین روش درمانی است. در کنار این روش ممکن است از شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی نیز استفاده شود.