«زَلمِی خلیل‌زاد» دیپلمات آمریکایی-افغان و نماینده پیشین ایالات متحده در سازمان ملل که اخیرا به همراه هیأتی از مسئولان پیشین آمریکایی به عربستان سفر کرده بود در این خصوص یادداشتی در نشریه آمریکایی «پولیتیکو» منتشر کرده است.

خلیل‌زاد در این یادداشت اعلام کرده که یک مقام بلند پایه سعودی به او گفته که ریاض در خصوص حمایت‌هایش از افراط‌گرایان اسلامی آمریکا را گمراه کرده بود.

وی ادامه داده که این مقام سعودی برای او توضیح داده چگونه حمایت‌های عربستان از افراط‌گرایان در اوایل دهه 60 میلادی برای مقابله با «جمال عبدالناصر» رئیس جمهور پیشین مصر به جنگ شمال یمن منتهی شد.

این مقام سعودی به خلیل‌زاد گفته که سعودی‌ها معتقد بودند این استراتژی [حمایت از افراط‌گرایان اسلامی] برای مقابله با عبدالناصر و اتحاد جماهیر شوروی [عموما در افغانستان و تحت حمایت آمریکا] موفق بوده و به همین دلیل ریاض از این استراتژی برای مقابله با جریان‌های شیعه تحت حمایت ایران نیز استفاده کرده است.

دیپلمات آمریکایی به نقل از مسئول سعودی گزارش می‌دهد که این حمایت از افراط‌گرایان بلای جان عربستان شد و دست‌پرورده‌های آل سعود به تهدیدی جدی علیه این کشور و متحدان غربی‌شان تبدیل شدند؛ به همین دلیل عربستان بعد از حملات 11 سپتامبر از اعتراف به حمایت‌هایش از افراط‌گراها بیم داشته است.

بر اساس این گزارش بعد از 11 سپتامبر عربستان نگران بوده در صورت اعتراف به حمایت از افراط‌گراها آمریکا دست از حمایت ریاض برداشته و به این کشور به عنوان یک دشمن نگاه کند به همین دلیل ریاض تصمیم می‌گیرد سیاست انکار را پیش بگیرد.

خلیل‌زاد با طرح پرسشی در خصوص لحن صریح جدید عربستان، تأکید می‌کند که ریاض تا کجا این سیاست جدید را پیش خواهد بُرد و آیا عربستان همچنان از گروه‌های افراط‌گرا مانند جبهه النصره حمایت مالی می‌کند؟

به گفته این دیپلمات آمریکایی عربستانی‌ها معتقدند افراط‌گرایان یکی از خطراتی هستند که آنها را تهدید می‌کنند و خطر بعدی را ایران می‌دانند و رهبران جدید عربستان ایران را مسئول عدم ثبات در خاورمیانه می‌دانند.

خلیل‌زاد با اشاره به تلاش‌هایی که عربستان ادعا می‌کند در راستای اصلاح نظام دولتی و اقتصادی انجام می‌دهد و به ترتیب به دنبال کاهش نقش موسسه‌های سنتی و مذهبی است تأکید کرده که به نظر او در سایه وجود موسسه وهابی و حکومت استبدادی آل سعود؛ تلاش برای ایجاد اصلاحات در عربستان چالش بزرگی است که ممکن است به بی‌ثباتی در این کشور نیز منجر شود.

بر اساس این یادداشت از سوی دیگر تمرکز عربستان بر روی داعش و ایران به تغییر مواضع این کشور در قبال اسرائیل منجر شده و عربستان و اسرائیل امروز هر دو ایران و داعش را دشمن مشترک خود می‌دانند.

به گفته خلیل‌زاد عربستانی‌ها صریحا اعلام کرده‌اند که اسرائیل را دشمن خود نمی‌دانند و عربستان طرح و نقشه‌ای برای حمله به اسرائیل ندارد.