حکمت قربانی کردن چیست؟

عید قربان یادآور روز اثبات عشق و تسلیم در برابر امر الهی، روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل(ع) که از آن سربلند بیرون آمدند، «فَلَمّا اَسْلَما وَتَلّهُ لِلجَبینِ وَنادَیناهُ اَنْ یا اِبراهیم قد صدّقت الرّؤیا انّا کذلک نجزِی المحسنین»، ولى ندایى رسید که اى ابراهیم! از عهده این آزمون الهى برآمدى! دست نگهدار که فرمانبردارى خویش را به درستى اثبات کرده‌اى.

* حکمت قربانی کردن

فدا کردن مال و انفاق آن در راه خدا از جمله اسرار و حکمت‌های قربانی است، در روایات می‌خوانیم اولین قطره خون قربانی که ریخت، خداوند گناهان صاحبش را می‌بخشد، اوقاتی که به خاطر تولد نوزاد یا ورود مسافر یا دفع بلا، گوسفند ذبح می‌شود، در روح و روان و حرکت اهل خانه شور و نشاطی پدید می‌آید.

همچنین سیر کردن گرسنه‌ها، یکی از اسرار قربانی است، قرآن در این باره می‌فرماید: «فَکُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ»، از گوشت‌هایی که قربانی می‌کنید هم خودتان میل کنید، هم به قانع و معتر بدهید. قانع، فقیری است که به آنچه می‌گیرد، قانع است. معتر، فقیری است که علاوه بر تقاضای کمک، اعتراض هم می‌کند، این نشان دهنده بینش وسیع اسلام است که سفارش به خود را فراموش کنید نه دیگران را و در تقسیم گوشت و اطعام، پای‌بند تملق یا دعا و تواضع فقیر نباشید؛ او را سیر کنید، گرچه با شنیدن زخم زبان باشد.

*تاریخچه قربانی

ذبح قربانی جهت تقرب پروردگار از زمان ابوالبشر حضرت آدم(ع) شروع شد، وقتی که دو فرزندش هابیل و قابیل،‌به ترتیب یک قوچ و مقداری گندم را به عنوان قربانی به بارگاه خداوندی تقدیم کردند، به دستور و روال آن زمان آتشی از آسمان آمد، قربانی هابیل را سوزاند که این علامت قبول شدن قربانی بود و قربانی قابیل به حال خود باقی ماند.

بعد از آن این عمل در تمام ادیان سماوی (یهودی، مسیحی و اسلام) به عنوان یک عبادت و وسیله قرب و در مناسبات و مواقع خاص به عنوان یک دستور و آیین جای ماند، اینجاست که می‌بینیم تمام ملت‌ها اعم از پیروان ادیان سماوی و غیر سماوی با ذبح حیوان یا صدقه دادن پول و کالا به بارگاه خداوندی یا معبودهای باطل خویش تقرب می‌جویند.