دو عامل اصلی طلاق توافقی

«شهربان محرابی» عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد کهنوج، «زهرا ناصری»کارشناس ارشد مشاوره و «حسین سنجری» کارشناس ارشد روانشناسی با هدف بررسی ویژگی‌های جمعیت شناختی مراجعه‌کنندگان طلاق توافقی و عوامل زمینه ساز این طلاق، تحقیقی توصیفی و مقطعی را انجام داده‌اند.

جامعه آماری این تحقیق را تمام زنان و مردان متقاضی طلاق توافقی شهر جیرفت در شش ماه دوم سال 1394 تشکیل می‌دهند و نمونه مورد مطالعه 30 زوج (30 زوج و 30 مرد) ارجاع داده شده به یکی از مراکز مشاوره هستند.

برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش از یک پرسشنامه شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی و مصاحبه با زوجین استفاده شده است. پرسشنامه جمعیت‌شناختی این تحقیق نیز شامل سن، تحصیلات، شغل، مدت ازدواج، نحوه تأهل و تعداد فرزندان بود.

وش مصاحبه بدین صورت بود که زوجین با هم در جلسه مشترک به بحث در مورد دلایل درخواست برای طلاق توافقی می‌پرداختند و سپس هر کدام در یک جلسه انفرادی شرکت می‌کردند و مشاور با توجه به مسائل مطرح شده توسط زوجین عامل اصلی طلاق را برای هر زوج مشخص می‌کرد.

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که از 30 زوج مراجعه‌کننده برای طلاق توافقی، میانگین سن زنان حداقل 16 و حداکثر 36 و میانگین سن مردان حداقل 22 و حداکثر 57 سال و تفاوت سنی زوجین به طور میانگین 6 سال است. همچنین بر اساس یافته‌های این تحقیق، میانگین مدت ازدواج زوج‌های متقاضی طلاق توافقی، 5 سال بود.

از مجموع زوج‌هایی که در 6 ماهه دوم سال 94 برای طلاق توافقی در شهر جیرفت اقدام کردند، نزدیک 17 درصد در ایام عقد و 83 درصد نیز در ایام زوجیت، درخواست طلاق توافقی داشتند.

تحقیق انجام شده نشان می‌دهد که از 30 زوج متقاضی طلاق توافقی، 10 درصد بی‌سواد، 23 درصد دارای تحصیلات سیکل، 57 درصد دیپلم و 10 درصد نیز تحصیلات دانشگاهی داشتند. همچنین بر اساس یافته‌های این پژوهش، حدود 87 درصد زنان متقاضی طلاق، خانه‌دار و 23 درصد نیز کارمند بودند.

در بین مردان متقاضی طلاق توافقی نیز، 3 درصد کارمند، 77 درصد دارای شغل آزاد و 20 درصد نیز بیکار بودند.

بر اساس جدول فراوانی و درصد دلایل طلاق توافقی، ازدواج اجباری و عدم علاقه با 20 درصد، بیکاری 20 درصد، اعتیاد مرد 13 درصد، خیانت یکی از زوجین 13 درصد، بیماری روانی 13 درصد، تفاوت سنی زیاد 10 درصد، خشونت و آزار و اذیت 7 درصد و نداشتن فرزند با 3 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشتند.

اطلاعات جمعیت‌شناختی زوج‌های در آستانه طلاق توافقی نشان داد که این زوج ها از لحاظ تمام متغیرهایی که فرد را مستعد طلاق می‌کند مانند سن پایین، تحصیلات پایین، شاغل نبودن زنان و نداشتن شغل‌های ثابت و درآمد مشخص مردان، تفاوت سنی زیاد و طول مدت کم ازدواج، آمادگی طلاق را دارند و همین عوامل آنها را مستعد طلاق توافقی کرده است.

همچنین درباره عوامل طلاق زوجین به ترتیب ازدواج اجباری و عدم علاقه یک یا هر دو زوجین و بیکاری مرد و مسائل مالی ناشی از آن با 40 درصد بیشترین دلیل طلاق زوجین بوده است.

ازدواج اجباری و عدم علاقه یکی از بیشترین موارد طلاق در دوران عقد است و بیکاری و مسائل مالی نیز از مهم ترین دلایل طلاق توافقی در ایام زندگی مشترک به شمار می‌رود.

یافته‌های این پژوهش می‌تواند کاربردهای زیادی برای مشاوران ازدواج و خانواده داشته باشد. مشاوران باید به عوامل مهمی که در ثبات یا عدم ثبات ازدواج نقش دارند توجه کرده و در مشاوره‌های قبل از ازدواج، جوانان و خانواده‌ها را نسبت به این عوامل آگاه کنند.

همچنین از آنجا که یکی از مهم‌ترین دلایل طلاق توافقی عدم علاقه زوجین به یکدیگر یا ازدواج اجباری است به خانواده‌ها توصیه می‌شود قبل از ازدواج به خواسته‌ها و علاقمندی فرزندانشان توجه بیشتری نشان دهند و شرایطی فراهم کنند تا فرزندان با شناخت بیشتری، شریک زندگی خود را انتخاب کنند.