نقش پر رنگ طلای سیاه در میزان صادرات

بانک مرکزی تغییرات نماگرهای اقتصاد ایران را در سه ماه زمستان سال 1394 منتشر کرد، در این بررسی بانک مرکزی به بازار مسکن، پول، نرخ سود، میزان صادرات و واردات پرداخته است.

واردات و صادرات در سال 1391

در این بررسی میزان واردات و صادرات کشور طی 4 سال اخیر بررسی شده که در سال 1391 میزان صادرات محصولات نفتی کشور 68 هزار و 83 میلیون دلار ثبت شده که در این مدت صادرات محصولات غیرنفتی در حدود 29 هزار و 213 میلیون دلار صورت گرفته است.

از سوی دیگر واردات گاز و فرآورده‌های نفتی در سال 1391 به میزان 2 هزار و 652 میلیون دلار و سایر کالاها 66 هزار و 82 میلیون دلار بوده است.

یک حساب سر انگشتی نشان از آن دارد در این مدت 97 هزار و 296 میلیون دلار حجم صادرات و 68 هزار و 734 میلیون دلار حجم واردات کشور بوده است که با احتساب صادرات و واردات محصولات نفت و گاز تراز تجاری کشور در سال 1391 مثبت بوده است.

واردات و صادرات در سال 1392

در سال 1392 میزان صادرات محصولات نفتی به 64 هزار و 540 میلیون دلار کاهش یافته و این در حالی است که واردات گاز و فرآورده‌های نفتی در این سال با رشد مواجه شده و به 3 هزار و 263 میلیون دلار رسیده است.

همچنین در این سال 28 هزار و 369 میلیون دلار محصولات غیر نفتی از کشور صادر شده که در مدت مشابه 60 هزار و 321 میلیون دلار کالا به کشور وارد شده است، در این مدت صادرات و واردات کالاهای غیرنفتی کاهش یافته که در نهایت میزان 92 هزار و 910 میلیون دلار صادرات و 63 هزار و 584 میلیون دلار واردات کشور بوده است، که به لطف صادرات کالای نفتی تراز تجاری کشور مثبت شده است.

واردات و صادرات در سال 1393

در سال 1393 به نسبت سال گذشته میزان واردات کالاهای نفتی و غیرنفتی با رشد مواجه شده و این در حالی است که صادرات محصولات نفتی با روند نزولی مواجه شده است.

در این سال 55 هزار و 352 میلیون دلار صادرات محصولات نفتی و 31 هزار و 119 میلیون دلار صادرات کالای غیرنفتی به ثبت رسیده است، از سوی دیگر 3 هزار و 948 میلیون دلار واردات محصولات نفتی و 61 هزار  و 131 میلیون دلار واردات محصولات غیر نفتی به ثبت رسیده است.

با وجود آنکه تراز تجاری محصولات غیرنفتی کشور منفی است اما تراز تجاری صادرات و واردات به واسطه صادرات قابل توجه محصولات نفتی همچنان روند مثبت خود را حفظ کرده است.

واردات و صادرات در سال 1394

در طی سال گذشته 33 هزار و 569 میلیون دلار محصولات نفتی از کشور صادر شده که به میزان 2 هزار و 233 میلیون دلار در مدت مشابه محصولات نفتی به کشور وارد شده است.

در همین مدت 31 هزار و 28 میلیون دلار محصولات غیرنفتی صادر و 50 هزار و 186 میلیون دلار واردات انجام شده است، با توجه به آمار ارائه شده تراز تجاری کشور در سال گذشته نیز مثبت بوده که این تراز تجاری مثبت تنها به لطف میزان صادرات محصولات نفتی رقم خورده است.

در سه ماهه زمستان سال گذشته 6 هزار و 476 میلیون دلار صادرات محصولات نفتی، 7 هزار و 737 میلیون دلار صادرات محصولات غیرنفتی، 522 میلیون دلار واردات محصولات نفتی و 13 هزار و 314 میلیون دلار واردات محصولات غیرنفتی به ثبت رسیده است.

بررسی آمار صادرات و واردات در چهار سال اخیر نشان از آن دارد که اگر صادرات محصولات نفتی وجود نداشت و یا به عبارت بهتر ایران کشوری نفتخیز نبود، تراز تجاری ایران همواره منفی بود، البته لازم به ذکر است که تراز تجاری منفی همیشه بد نیست و اگر به واسطه واردات مواد اولیه و مواد مصرفی در تولید میزان واردات کشور از میزان صادرات آن پیشی بگیرد ایراد وارد است، در زمانی می توان گفت که تراز تجاری منفی کشور آنچنان مناسب نیست که کشور به بازار مصرفی بدل شود و واردات تماما معطوف به کالاهای مصرفی شود.

از سوی دیگر در چند سال اخیر میزان واردات محصولات نفتی کشور کمتر از 3 هزار میلیون دلار بوده که با توجه به نفتخیز بودن ایران این موضوع تا حدودی مناسب نیست و به نظر می‌رسد ایران باید قدم‌های محکمی در راستای تولید بنزین و فرآورده‌های هیدروکربوری بردارد.

در این زمینه بر طبق گفته‌های مسئولین در ابتدای سال آینده تولید بنزین در ایران به درجه مناسبی ارتقا خواهد یافت و حتی ایران را به یک صادر کننده بنزین بدل خواهد کرد.