نامه سرگشاده خانه پرستاری به رئیس جمهور

شریفی مقدم دبیر کل خانه پرستاری ایران؛ با بیان اینکه همچنان مشکلات پرستاران اعم از اجرایی نشدن تعرفه ها، وضعیت ادامه تحصیل آنها در مقاطع تحصیلی بالاتر و فقدان امنیت شغلی این قشر از نظام سلامت کشور، افزود : به همین منظور برای سومین بار نامه سرگشاده خانه پرستاری به رئیس جمهور ارسال شد که مفاد آن به شرحی زیر است :  

جناب آقای دکتر روحانی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات در ماه مبارک رمضان و پیرو اولین نامه سرگشاده به تاریخ 17/3/93 با امضاء الکترونیکی بیش از 24 هزار پرستار و دومین نامه سرگشاده به تاریخ 23/7/93 با امضاء الکترونیکی بیش از 17 هزار نفر پرستار و با عنایت به شرایط ویژه حاکم بر وزارت بهداشت و بازهم در راستای رسالت سازمانی که همان تلاش برای برخورداری مردم از حق سلامتی است، ناچار هستم سومین نامه سرگشاده را انشاء کنم. هرچند ممکن است از نظر موقعیت زمانی و سیاسی مناسب نباشد ولی امید است در برون رفت از وضعیت فعلی نظام بهداشت و درمان که به یک بحران شباهت پیدا کرده، مؤثر واقع شود.

خلاصه موارد اشاره شده در نامه های قبلی که شاید اگر به آن عنایتی می شد شاهد چنین وضعیتی پس از 2سال اجرای طرح تحول نظام سلامت نبودیم:

1- ایجاد زیر ساختی قوی قبل از اجرای طرح ملی تحول نظام سلامت برگرفته از الگوهای کشورهای موفق دنیا در حوزه سلامت و بومی سازی آن با تأکید بر سیاست های ابلاغی سلامت از سوی مقام معظم رهبری و سیاست ها و اسناد بالادستی.

2- در اولویت قرار گرفتن منافع و سلامت مردم در مقایسه با منافع گروهی خاص (مسأله ای که هم اکنون خلاف آن را شاهد هستیم).

3- بکارگیری و مشاوره صاحب نظران و کارشناسان حوزه اقتصاد بهداشت و درمان، مدیریت، جامعه شناسان و بیمه ها جهت کارآمد شدن طرح تحول نظام سلامت.

4- مشارکت همه گروه های ذینفع در نظام سلامت در تصمیم گیری، تصمیم سازی، برنامه ریزی، سیاست گذاریها و ...

5- پایش و نظارت مستمر بر طرح، توسط سیستم هایی خارج از حوزه بهداشت و درمان و استقرار سیستم حسابدهی مناسب برای طرح

6- ضرورت مدیریت تخصصی حرفه ای و قوی در رابطه با منابع هنگفت ده هزار میلیارد تومانی طرح تحول با توجه به ساختار پوسیده مدیریتی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که احتمال هدر رفت منابع مورد انتظار بود.

جناب آقای دکتر روحانی

علیرغم این که انتظار می رفت حداقل دستور بررسی موارد فوق الذکر صادر شود تا شاید شاهد بسیاری از مشکلات فعلی نباشیم متاسفانه نه تنها به  این موضوع توجهی نشد بلکه با فشار بر منتقدین و با برخوردهای غیر متعارف با اعتراضات زنجیره ای و بی سابقه در حوزه بهداشت و درمان، ایجاد فضای ارعاب، تهدید و اتخاذ شیوه های سلبی و حذفی و دور از شأن دلسوختگان بهداشت و درمان و از طرفی با بمباران تبلیغاتی گسترده و حتی انتقال اخبار و ابعاد گزینشی طرح به مراجع عظام تقلید و مسئولین عالی رتبه نظام، سعی شد طوری وانمود شود که این طرح صرفاً جهت حل مشکلات مردم در حوزه سلامت در حال اجرا است!

و حال بعد از دو سال از اجرای طرحی که با تحمیل هزینه های چندین هزار میلیارد تومانی به دولت و ملت و در شرایطی که مقام معظم رهبری تأکید بر اقدام به عمل اقتصاد مقاومتی دارند. این سؤالات مطرح می شود:

•    این طرح به چه میزان به اهداف خود رسیده است؟

•    آیا واقعاً پرداخت از جیب مردم کم شده است؟

•    آیا مردم از خدمات بهداشتی و درمانی با کیفیت برخوردار شده اند؟

•    آیا زیر میزی ها واقعاً حذف شده است؟

•    چه تعداد از بیماران توسط متخصصین ویزیت، مداوا و یا عمل می شوند؟

•    چه تعداد از اساتید در بیمارستان ها مقیم شده اند؟

•    آیا خسارات به مردم نسبت به قبل کمتر شده است؟

•    آیا تغییر رفتاری در ارائه دهندگان خدمات بهداشتی ایجاد شده است یا خیر؟

آنچه مسلم است نتیجه جواب سؤالات فوق الذکر با توجیهات و شعارهای قبل از اجرای طرح وزیر محترم بهداشت جهت جذب بودجه ده هزار میلیارد تومانی در سال مغایرت دارد و این مسأله را به وضوح همه می توانند قضاوت نمایند.  

واما مهم ترین آثار زیان بار اجرای طرح تحول نظام سلامت:

1- تحمیل هزینه های چند هزار میلیارد تومانی از محل صرفه جویی هدفمند کردن یارانه ها، در شرایط سخت کشور و با کمترین اثر بخشی و در نتیجه تأثیر نامطلوب روی سایر بخش های حیاتی کشور و کاهش شدید توان مالی در جمعیت کثیر آسیب پذیر جامعه.

2- افزایش بی رویه خدمات القایی و مراجعات غیر ضروری به مراکز درمانی و در نتیجه کاهش و ضعف در رسیدگی به بیماران واقعی و نیازمند در مقایسه با قبل از اجرای طرح، جهت کسب درآمد بیشتر برای گروهی خاص.

3- ایجاد طبقه ای نو ظهور در نظام سلامت با افزایش دریافتی های چند ده و چند صد میلیون تومانی درماه در بخش دولتی و چند برابر آن در بخش خصوصی به دنبال اجرای طرح تحول و بروز نئولیبرالیسم و این در حالی است که بازنشستگان، کارگران و معلمان و حتی پرستاران با دریافتی 1 الی 2 میلیون تومان در ماه و در شرایط بسیار سخت گذران زندگی می کنند.

4- عدم توان تأمین منابع توسط بیمه ها و دولت و ایجاد معوقات چند ماهه برای وزارت بهداشت که باعث افزایش روند زیر میزی ها و کاهش انگیزه بقیه گروه ها شده است.

جناب آقای رئیس جمهور

اما در خصوص پرداخت های نجومی اگر در برخی از وزارتخانه ها، دستگاه ها و یا سازمان ها تعدادی انگشت شماری از افراد در بعضی از ماه ها دریافتی چند ده و شاید چند صد میلیون تومان در ماه داشته اند، این امر  تعجب همگان را برانگیخته است حال آنکه به بهانه واقعی شدن تعرفه ها در مرحله سوم طرح تحول نظام سلامت در وزارت بهداشت نه تنها پرداخت های مستمر و ماهیانه چند ده میلیون تومانی به چند هزار نفر هیأت علمی به امری عادی تبدیل شده بلکه شاهد پرداخت های چند صد میلیون تومانی در ماه هم به تعداد زیادی از پزشکان هیئت علمی آن هم در بخش دولتی بوده که صحت این امر بدواً توسط مسئولین وزارت بهداشت انکار و پس از انتشار فیش های حقوقی چند میلیون تومانی در ماه  در کمال تعجب اظهار میدارند دریافتی هایی از این دست (چند صد میلیونی) از شیر مادر هم حلال تر است، چون آن متخصصین در شهر مرزی خدمت می نمایند!. گفتنی است مجوز این شکل از پرداخت های نجومی که آن را حلال هم می دانند، در قالب طرح تحول نظام سلامت و به بهانه واقعی کردن تعرفه ها در دولت تدبیر و امید صادر شد.

عجیب است مگر آن افسر نیروی انتظامی که جان بر کف از مرزهای کشورمان حفاظت می نماید یا آن مقام قضایی در آن شهر مرزی که آن هم خطرات را به جان می خرد تا امنیت مردم تأمین شود و آیا آن پرستار، پزشک عمومی و بقیه کادر بهداشت در مقابل آن همه مسئولیت در بیمارستان چقدر دریافتی دارند؟!  

جالب اینجاست که بیش از 90 درصد اقدامات مربوط به زایمان هایی که متخصصان مربوطه بابت آنها چند میلیون تومان در ماه دریافت کرده اند را ماماهای خدوم انجام داده و کمترین تأثیر را در این فرآیند، دریافت کنندگان چند صد میلیون تومانی دارند.

وحال این سؤال مطرح می شود که چرا بقیه خدمتگزاران و مسئولین در آن شهر مرزی دریافتی های کم ولی افرادی باید چند ده و یا چند صد میلیون تومان در ماه و چند میلیارد تومان در سال دریافتی داشته باشند؟!

جناب آقای رئیس جمهور

به دنبال اجرای طرح تحول نظام سلامت و با افزایش تا سقف 300درصدی تعرفه ها در بخش دولتی و از آن بدتر بخش خصوصی که در حقیقت دست اندرکاران و طراحان طرح تحول نظام سلامت بودند منابع هنگفتی که از محل صرفه جویی در هدفمند کردن یارانه ها و با خالی شدن سفره مردم از نیازهای اساسی و حیاتی که فقدان آنها موجب بیماری می شود، رقم های کلان و نجومی به جیب عده ای خاص سرازیر شد و از دل طرح تحول طبقه ای نو ظهور پدیدار شد که مراجعین و بیماران را صرفاً به چشم کالا و پول می بیند و نه یک انسان، و بقیه تیم بهداشت و درمان را هم به دید برده! و این در حالی است که مالکیت بیمارستان ها  دولتی است، کارکنان و حتی خودشان از دولت حقوق دریافت می کنند و تجهیزات و هزینه های مختلف را نیز بیمارستان پرداخت می نماید ولی اینان با حضور حداقلی و کمترین تأثیر در روند درمان بیماران و صرفاً با ممهور کردن پرونده ها، دریافتی های اینچنینی دارند.

و از آن بدتر اینکه وقتی بحث پرداخت های چند ده میلیون تومانی مطرح می شود با کمال خودشیفتگی به جای پذیرش واقعیت ها و عذرخواهی از مردم بابت این همه هزینه کرد از جیب بیت المال از طریق سیستمی که به دلیل توجیهات نادرست امکان پرداخت های چند ده و چند صد میلیون تومانی را فراهم آورده است، با شکایت و ایجاد فضای تهدید در واکنش به انتشار فیش های نجومی و غیر متعارف و سرپوش گذاشتن و کتمان واقعیت و انکار این ارقام نجومی و با پنهان کردن حقایق سعی در فرافکنی دارند.

و جالب تر آنجاست که این افراد، برملا کنندگان فیش های حقوقی را توصیه به رعایت اخلاق می نمایند و از طرف دیگر تلویحاً تهدید به دست از کار کشیدن پزشکان از طرف بالاترین مقام اجرایی وزارت بهداشت نیز مطرح می شود و اعلام می نمایند که این پرداخت ها مبنای قانونی دارد ولی چگونگی قانونی کردن آن را اعلام نمی کنند که اگر تصویب کنندگان می دانستند که با تأییدشان  این پرداخت های نجومی صورت میگیرد آیا  بازهم رأی به تصویب می دادند یا خیر؟ و آیا این خود فریب نیست؟

متأسفانه مسئولان وزارت بهداشت از ارائه گزارشات خلاف واقع به سیستم های مختلف حتی حضرتعالی هم ابایی ندارند! برای نمونه کافی است مقرر فرمایید دریافتی های از منابع مختلف ( نه صرفاً فیش حقوقی ) همان رئیس دانشگاهی که در حضور حضرتعالی دریافتی وزیر محترم بهداشت را 8 میلیون تومان در ماه اعلام می نمایند بررسی کنند آن  موقع  تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل!

جناب آقای دکتر روحانی

پرستاران به عنوان مؤثرترین گروه در چرخه نظام سلامت که بیشترین خدمات بهداشتی درمانی را بدون چشم داشت به مردم عزیز ارائه می نمایند و به علت ماهیت شغلی بیشترین زمان را در کنار بیماران سپری نموده و در حقیقت عمیق ترین درک را از مشکلات بیماران و مردم داشته، بیشترین دغدغه را نسبت به سلامت مردم دارند. بنابراین جامعه بزرگ پرستاری کشور با شناخت همه جانبه از وضعیت نابه سامان موجود، میزان نارضایتی بیش از 96 درصدی ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی اعم از پرستاران، ماماها، پیراپزشکان، پزشکان عمومی،  

کارکنان بهداشت و درمان و حتی بخشی از پزشکان متخصص را تهدیدی جدی برای نظام سلامت دانسته و این امر موجب به بن بست رسیدن سیاست های فعلی حاکم بر وزارت بهداشت می داند. لذا جهت نجات کشتی سلامت و پیشگیری از بحرانی تر شدن اوضاع بهداشت و درمان که قطعاً مردم متضرر اصلی آن خواهند بود، جامعه پرستاری کشور تقاضای عاجل برای رسیدگی به موارد مشروحه زیر را دارد:

1- اصلاح نظام پرداخت با تأکید بر سیاست های کلی ابلاغی سلامت از طرف مقام معظم رهبری با الگو برداری از کشورهای موفق دنیا در حوزه نظام سلامت و بر قراری عدالت در پرداخت ها جهت کاهش شکاف طبقاتی در بین گروه های پزشکی و شفافیت در پرداخت ها و توقف هرچه زودتر مرحله سوم طرح تحول نظام سلامت که در هیچ کجای دنیا بدین شکل سابقه ندارد.

2- تا زمان استقرار نظام پرداخت جدید، تعیین سقف حداکثر 15 میلیون تومان در ماه برای کلیه دریافتی های اعضای هیأت علمی، متخصصین و شاغلین در وزارت بهداشت و درمان و سازمان تأمین اجتماعی بر اساس شاخص های استاندارد متعارف.

3- سهولت در استفاده از تخصص های کمیاب پزشکی از سایر کشورهای توسعه یافته جهت شکست انحصار بازار پزشکی و بکارگیری متخصصین خارجی مورد نیاز در کشور که با هزینه های بسیار کمتر حاضر به خدمت هستند و افزایش سهمیه تخصص های کمیاب با عنایت به بیکاری هزاران پزشک عمومی ( جهت پاسخ به بهانه پرداخت های غیر متعارف به تخصص های کمیاب )

4- اجرای کامل قوانین بر زمین مانده در حوزه بهداشت و درمان برای همه گروه های نظام سلامت به ویژه در حوزه پرستاری و افزایش جذابیت های حرفه ای و کاهش موج مهاجرت،ترک شغل، تغییر شغل و خانه نشین شدن پرستاران.

5- واگذاری سکان مدیریت بیمارستان ها، دانشگاه های علوم پزشکی و وزارت بهداشت به صاحبان علم مدیریت مثل سایر کشورهای دنیا جهت مدیریت بهینه منابع با عنایت به تخصص، دانش و تجربه لازم در این حوزه و برون رفت از وضعیت نابه سامان و آشفتگی های مالی موجود.

امید است موارد فوق مورد عنایت حضرتعالی قرار گیرد تا در یک سال باقی مانده از دولت تدبیر و امید  با تغییرات اساسی و بنیادین اثری ماندگار برای مردم و نظام سلامت به یادگار بماند.