از سنگ کلیه چه می‌دانید؟

با پیشرفت علم پزشکی، درمان‌های پیشرفته‌تری برای این بیماری کشف و ابداع شده که سنگ کلیه را جزو بیماری‌های ساده دنیا کرده است. اما هنوز هم درد سنگ کلیه اگر نگوییم طاقت فرساترین اما دست کم یکی از وحشتناک‌ترین دردهایی است که تاکنون بدن انسان تحمل کرده است.

اگر از نزدیکان یا آشنایان شما کسی به این بیماری دردناک مبتلا شده باشد می‌توانید از او بپرسید که چگونه دردهای سنگین آن را تحمل کرده و چگونه با آن کنار آمده است.

دکتر فراهی در این زمینه گفت: سنگ کلیه می‌تواند بدون علامت باشد تا زمانی که کلیه را از کار بیندازد. یعنی ممکن است کلیه سنگ بسازد، علائم هم ندهد و کسی هم متوجه نشود و در نهایت روزی کلیه را نارسا کند. اما یکی از مهم‌ترین علائم سنگ کلیه درد است. این درد معمولا" شب‌ها شروع می‌شود و فرد را از خواب بیدار می‌کند. در واقع درد سنگ کلیه شدید و غیرقابل تحمل است.

متخصص داخلی افزود: معمولا" سنگ وقتی می‌خواهد دفع بشود، درد ایجاد می‌کند و وقتی جایش ثابت شد، درد از بین می‌رود، به عبارتی وقتی درد سنگ کلیه از بین رفت، مفهومش دفع سنگ نیست. یعنی وقتی درد شروع شد و بعد تسکین پیدا کرد، باید تکلیف سنگ مشخص شود و نباید بیمار فکر کند که چون دیگر درد ندارد پس همه چیز خوب شد و سنگ از بین رفت. باید به کمک سونوگرافی و عکس رادیولوژی مخصوص کلیه و مجاری ادرار، این سنگ پیگیری شود.

وی بیان کرد: این‌که چرا سنگ کلیه ایجاد می‌شود؟ چرا در یک کلیه بیشتر از دیگری سنگ تولید می‌شود؟ چرا بعضی بیشتر و بعضی کمتر سنگ کلیه دارند؟ سئوالاتی هستند که هنوز بطور مشخص جواب آنها پیدا نشده است. اما در این زمینه نظریه‌هایی وجود دارد. مثلا" اگر غلظت مواد داخل ادرار زیاد شود، می‌تواند زمینه ساز سنگ کلیه شود یا در برخی موارد زمینه‌های ارثی برای تشکیل سنگ مطرح است که استعداد فرد را در ابتلا به سنگ کلیه افزایش می‌دهد.

وی اضافه کرد: شایع‌ترین نوع سنگ کلیه، سنگ‌های کلسیمی هستند. شاید حدود 80 تا 85 درصد از انواع سنگ‌های کلیوی سنگ‌های کلسیمی هستند. این سنگ‌های کلسیمی هم عموما" به صورت نمک‌های کلسیم هستند. یعنی مثلا" اگزالات کلسیم یا فسفات کلسیم، بعد از سنگ‌های کلسیمی، سنگ‌های عفونی، اسید اوریکی و سایر انواع سنگ‌ها شیوع دارند. ولی اکثر افرادی که گرفتار سنگ کلیه می‌شوند، در واقع گرفتار سنگ‌های کلسیمی هستند.

متخصص داخلی تاکید کرد: این کلسیم ممکن است بیش از حد از روده جذب شود. ما در طول روز حدود هزار میلی گرم کلسیم مصرف می‌کنیم که از این مقدار چیزی حدود یک سومش جذب می‌شود. اگر این میزان جذب به هر دلیلی افزایش یابد، مثلا" میزان کلسیمی که مصرف می‌کنیم زیاد باشد، می‌تواند باعث تشکیل سنگ شود. ممکن است میزان کلسیمی که از طریق کلیه دفع می‌شود به دلیل یک بیماری افزایش یابد.

وی خاطرنشان کرد: تقریبا" تنها چیزی که پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران سنگ کلیه از آن پرهیز کنند، نمک است. یکی از مواد غذایی که باعث تولید سنگ می‌شود، نمک است. البته ما سنگ نمک که نداریم ولی نمک عاملی است که به ساخته شدن سنگ‌های کلسیمی کمک می‌کند. نمکی که از روده جذب می‌شود، از طریق کلیه باید دفع شود.

فراهی اشاره کرد: اگر کسی سنگش را انداخت دلیل نمی‌شود که همین حالا سنگی در کلیه‌اش وجود نداشته باشد. چنین بیماری وقتی به ما مراجعه می‌کند، اگر درد داشته باشد، با مسکن دردش را ساکت می‌کنیم و بعد بررسی‌های خودمان را شروع می‌کنیم. معمولا" این بررسی‌ها شامل عکس KUB و سونوگرافی کلیه است.

وی در پایان گفت: بر اساس جنس، اندازه و محل سنگ کلیه تصمیم می‌گیریم که برای بیمار چه روش درمانی اتخاذ کنیم. اما یک نکته مهم را باید در مورد درمان سنگ کلیه بگویم و آن این که تقریبا" امروزه دیگر جراحی باز کلیه در درمان سنگ کلیه لزومی ندارد، مگر در موارد بسیار خاص که خیلی هم نادر هستند. یعنی در حال حاضر در همین کشور خودمان به راحتی می‌توان سنگ‌های کلیه را با روش‌هایی مثل سنگ شکن و جراحی مختصر یا همان PCN درمان کرد.

 توصیه من به تمام بیماران سنگ کلیه این است که اگر جراحی به آنها گفت که باید برای درمان سنگ‌شان جراحی باز کلیه شوند، حتما" با یکی دو جراح کلیه و مجاری ادرار دیگر هم در این مورد مشورت کنند.