آیا پروژه فروش صنعت خودرو ایران به فرانسه کلید خورده است؟

با انتشار خبر مصاحبه ناصر آقامحمدی مدیرعامل شرکت پارس خودرو با وال استریت ژورنال مبنی بر مذاکره با رنوی فرانسه برای فروش کمتر از نیمی از سهام پارس خودرو به این شرکت، زمزمه فروش سهام پارس خودرو به رنوی فرانسه سر زبان‌ها افتاد.

اولین بار حسن روحانی در سال 92 و در سفر به اجلاس داووس اظهار داشت ایران می‌خواهد با ارائه پیشنهادهای جذاب، شرکت‌های خارجی را در مالکیت خودرو‌سازی‌های داخلی شریک کند . بعدها و در شهریورماه سال 93 نیز اخباری مبنی بر استراتژی گروه سایپا مبنی بر فروش پارس خودرو منتشر شد و گفته شد طبق مصوبه هیأت مدیره سایپا، این گروه قصد دارد در مرحله اول، 20% از سهام پارس خودرو را واگذار کند و در این راستا مذاکراتی با شرکت رنو فرانسه داشته است.

بعدها برخی منابع آگاه در آستانه سفر روحانی به فرانسه مدعی شدند قرار است فرانسوا اولاند رییس جمهور فرانسه شخصا موضوع فروش سهام پارس خودرو به رنو را مطرح و از روحانی بخواهد تا این انتقال صورت گیرد . این در حالی است که سایپا به عنوان سهامدار پارس خودرو، علاقه‌مند بود در فاز اول فقط 20% سهام را واگذار کند.

این در حالی بود که پیمان کارگر  نماینده رنو در ایران مهر94 اظهار داشت: خرید 20 درصد سهام پارس خودرو و باقی ماندن مدیریت این شرکت در دست دیگران منطقی نیست . بر همین اساس یا کل پارس خودرو را خریداری خواهیم کرد یا اینکه در خطوط تولید این شرکت سرمایه‌گذاری خواهیم کرد تا محصولات جدید رنو تولید شود .  

و در نهایت همین چند روز پیش نماینده رنو در ایران صراحتا اعلام کرد: ما هنوز هم پارس‌خودرو را می‌خواهیم. رنو در هر صورت پارس‌خودرو را رها نخواهد کرد و چه آن را بخرد و چه نخرد، تولید را در این شرکت ادامه می‌دهد.

رنو به سراغ کارخانه بن رو رفت

حال رنو که به حضور مستقل در ایران علاقه مند است به سراغ کارخانه بن‌رو رفته است. صالحی نیا معاون وزیر صنعت قبل از امضای قرارداد ایران‌خودرو و پژو اعلام کرده بود: در قالب شراکت و جوینت ونچر میان سایپا و رنو، یکی از زیرمجموعه‌های این شرکت (سایپا)، شامل پارس‌خودرو یا بن‌رو، در اختیار خودروساز فرانسوی قرار خواهد گرفت.   کارخانه بن رو در ساوه قرار داشته که ابتدا توسط بخش خصوصی و با هدف مونتاژ خودروهای فیات تأسیس شد ولی بعدها توسط سایپا تصاحب شد.

کارگر نماینده رنوپارس 3 هفته پیش از انعقاد یادداشت تفاهم با سایپا پرده برداشت  و اعلام کرد سایپا موافقت اولیه خود برای واگذاری 60% تا 80% از سهام سایت تولید خودرو در بن رو را اعلام کرده است.  وی همچنین گفت در حال مذاکره با سایپا برای خرید بخشی از کارخانه مگاموتور هستیم تا خودمان مستقیما موتورهای مورد نیاز خودروها را تولید کنیم.

*واگذاری نیمی از سهام سایپاکاشان به سیتروئن

سایپایی‌ها 4 کارخانه تولید سواری (سایپا مرکزی، پارس خودرو، سایپاکاشان و بن‌رو) در ایران دارند. سایپاکاشان نوسازترین و مدرن‌ترین کارخانه خودرو در ایران است. این کارخانه که در سال 1389 افتتاح شده است ظرفیت تولید 150هزار دستگاه خودرو را در سال دارد. سایپا که  قصد واگذاری بن‌رو به رنو را دارد، سایپاکاشان را برای سیتروئن، خودروساز زیر مجموعه پژو درنظرگرفته است.

بر این اساس یک شرکت سرمایه‌گذاری مشترک 50-50 بین سایپا و سیتروئن شکل می‌گیرد که آورده‌ی سایپا در این شراکت کارخانه‌ی سایپا کاشان خواهد بود. در واقع شرکت سیتروئن با آوردن نقشه های طراحی و به اصطلاح "دانش فنی" و مختصری سرمایه گذاری در اصلاح خط تولید مالک نیمی از کارخانه بزرگ سایپا در کاشان خواهد شد.

سیتروئن که تمامی خودروهای آن بر روی پلتفرم پژو است قصد دارد با تصاحب سایپاکاشان، این سایت را به پایگاه دائمی تولید سیتروئن در ایران کند. به این ترتیب گروه پژو-سیتروئن با دو بازوی ایران‌خودرو و سایپا، بازار خودرو ایران را مدیریت خواهد کرد.

*اشتهای بی پایان رنو: ایران خودرو هم برای شراکت کارخانه بیاورد

نکته جالب این‌جاست که اشتهای سیری‌ناپذیر رنو برای تصاحب کارخانه‌‌های ایرانی، شامل کارخانه‌های ایران‌خودرو هم شده است. نماینده رنو در مصاحبه‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد در پاسخ به سوالی پیرامون مذاکرات رنو و ایران‌خودرو عنوان داشت: "حرف ما با ایران خودرو این است که اگر یکی از کارخانه‌های خود را به‌عنوان «آورده شراکت» وسط بگذارد، ما نیز سرمایه بیشتری برای تولید محصولات جدید در این شرکت لحاظ خواهیم کرد."

* 70 درصد از سبد تولید ایران‌خودرو با برند پژو

هم‌اکنون که هیچ‌یک از قراردادهای خودرویی با فرانسوی‌ها به مرحله اجرا نرسیده است، 70% از تولید ایران‌خودرو با برند پژو فرانسه انجام می‌شود. در واقع غیر از کارخانه‌‌ای که قرار است محصولات جدید پژو در ایران را تولید کند، بقیه کارخانه‌های ایران‌خودرو هم به مونتاژ خودروهای فرانسوی مشغول خواهند بود. موضوعی که در مورد سایپا نیز صدق می‌کند.

در مجموع به نظر می‌رسد خودروسازان ایرانی بی‌سروصدا در حال تبدیل به خودروسازان فرانسوی هستند. هرچند طی سال‌های گذشته سهم عمده تولیدات خودرو در ایران به تولیدات خودروهای فرانسوی اختصاص داشت ولی در حال حاضر مالکیت کارخانه‌ها نیز در حال انتقال به آنان است تا فرانسوی‌ها بازار خودرو ایران را در درازمدت و به شکل تضمینی در اختیار خود ببینند.