تانک کهنه‌کاری که نو نوار شد + تصاویر و جزئیات

تانک چیفتن، تانکی قدیمی است که توسط کشور انگلستان ساخته شده و هم اکنون معدود کشورهایی هستند که از آن هنوز استفاده می‌کنند اما با این وجود، این تانک یکی از تانک‌های مشهور میدان اصلی نبرد است که در اواسط دهه 60 میلادی وارد عرصه به کارگیری در نیروی زمینی ارتش انگلیس شد.

این تانک 4 خدمه دارد که در مهمترین موارد، راننده تانک دقیقا زیر لوله اصلی توپ قرار داشته و فرمانده نیز در بالای برجک مستقر می‌شود. این تانک از یک توپ 120 م م بهره می‌جوید و تانک در مجموع می‌تواند 62 گلوله را نیز با خود حمل کند.

چیفتن، از آنجایی تانکی بسیار قدیمی و تولید سال‌های دور است، از یک موتور بسیار قدیمی لیلاند (L-60) استفاده می‌کند که فقط 750 اسب بخار قدرت دارد.

ارتش اردن تانک‌های چیفتن خودش را تحت پروژه خالد ارتقا داده است

هم‌اکنون جمهوری اسلامی ایران یکی از کاربران این تانک بوده و در دوره قبل از انقلاب اسلامی و بعد از انقلاب تعداد زیادی از این تانک‌ها را خریداری کرده است اما این تانک به دلیل معایبی که در خود داشت و گفته شده که عدم به‌کارگیری درست توسط خدمه در ایران، تلفات بالایی در دوران دفاع مقدس داشته است. برخی منابع  هم گزارش داده‌اند که تعدادی از تانک‌های چیفتن ایرانی در دوران جنگ تحملی توسط ارتش عراق به غنیمت گرفته شده است.

بعد از اینکه جنگ تحمیلی پایان یافت و سالیانی درازی که گذشت، ایران تصمیم به اجرای یک پروژه ارتقا روی این تانک گرفته و چیفتن‌ها را ارتقا داد که این پروژه نهایتا تحت عنوان "تانک مبارز" در سال 90 رونمایی شد.

در پروژه ارتقا تانک چیفتن به تانک مبارز، تغییراتی در بدنه تانک و سامانه‌های الکترونیکی آن داده شد که یکی از مهمترین تغییرات، تجهیز تانک به مسافت‌یاب لیرزی بود. از آنجایی که مسافت‌یابی در تانک چیفتن از طریق شلیک چند تیر توسط تیربارچی (تیربار 12.7 م م روی برجک) انجام می‌شد و این کار اولا زمان‌بر بود و ثانیا دارای خطا، لذا تصمیم گرفته شد که این سیستم قدیمی به‌طور کامل کنار گذاشته شده و یک مسافت‌یاب لیزری روی برجک نصب شود تا از این طریق و با استفاده از هماهنگی مسافت یافته شده توسط مسافت‌یاب لیزری با توپچی، هدف زودتر و دقیق‌تر مورد اصابت قرار گیرد.

پس از انجام تغییراتی که روی تانک مبارز انجام شد، این تانک رسما رونمایی شد اما تانک همچنان نیازهای دیگری هم داشت لذا "پروژه ارتقاء دیگری" نیز روی تانک اجرا شد تا به استانداردهای روز نزدیک‌تر شود.

خروجی موتور و نمای پشتی تانک ارتقایافته چیفتن (راست) و تانک مبارز (چپ)

در پروژه جدیدی که اخیراً روی تانک چیفتن اجرا شده است، برخی تغییرات قبلی که در پروژه تانک مبارز اعمال شده بود، مانند حذف تیربارچی و اضافه‌شدن مسافت‌یاب لیزری باقی ماند اما برخی تغییرات حذف و تعدادی امکان دیگر نیز در پروژه جدید روی تانک اعمال شد.

در این پروژه، مهمترین تغییر شاید استفاده از موتورهای قدرتمند وی - 84 (V-84) به جای موتورهای قبلی لیلاند (L-60) بود. موتورهای وی84 که 12 سیلندر دارند، 840 اسب بخار قدرت داشته و با توجه به میزان وزن تانک، کمک قابل توجهی در افزایش سرعت به تانک می‌کنند.

این موتورها ساخت روسیه بوده و پیش از این در اولین‌ نمونه‌های تانک‌های تی 90 (T-90) نصب شده بودند اما به دلیل وزن بالای تانک تی 90، مهندسان روسی تصمیم به حذف این موتور از ساختار این تانک گرفته و موتورهای V-94 با قدرت 1000 اسب بخار و موتور V-96 با قدرت 1250 اسب بخار قدرت را جایگزین این موتورها کرده و در نمونه‌های مختلف تانک تی 90 استفاده کردند.

علاوه بر این، این موتورها روی تانک‌های تی 72 روسی نیز نصب بوده و برخی نمونه‌هایی هم که در ایران از این تانک فعال هستند از موتورهای V-84 بهره می‌برند.

با توجه به وزن بالای تانک چیفتن و موتورهای لیلاند که 750 اسب بخار قدرت داشتند، نصب موتورهای قدرتمندی چون وی-84 روی چیفتن، ضروری بود که  این اقدام با موفقیت انجام و تانک عملیاتی شد. اما با تغییر موتور تانک، نیاز به طراحی سیستم‌های خنک کننده جدید با الگوگیری از موتورهای وی 84 نصب شده روی تانک بود که این اقدام نیز با بهره‌جستن از سیستم‌های نصب شده روی تانک‌های تی 72 با فن و گیربکس قوی مجزا، صورت گرفت و این نیاز نیز توسط متخصصان کشورمان در جهاد خودکفایی تامین و سیستم‌های خنک‌کننده جدید روی تانک چیفتن نصب شدند.

نمونه ارتقایافته تانک چیفتن در ایران

با افزایش قدرت موتوری تانک چیفتن، متخصصان ایرانی تصمیم گرفتند که موتور کمکی تانک و متعلقات جانبی این موتور در دهلیز تانک را حذف کنند تا قدری از وزن تانک کاهش یافته و چیفتن، چابک‌تر شود و بتواند مانور بهتری در میدان نبرد از خودش به نمایش بگذارد.

غیر از این تغییرات، یک سیستم یکپارچه "پاورپک بومی" برای موتور تانک طراحی و روی آن نصب شد. اما از آنجایی که تانک چیفتن وزرنی در حدود 65 تن دارد، باید حتما ترمزهای این تانک نیز با توجه به وزن بالا و پیشرفت تکنولوژی دچار تغییراتی شده و به‌روزرسانی می‌شد که این کار نیز با طراحی سیستم جدید ترمز هیدروپنوماتیکی که دارای قدرت و راندمان بالایی است، انجام و سیستم ترمزهای به‌روزتر، جایگزین ترمزهای هیدرولیکی قدیمی‌ای شد که روی تانک نصب بود.

ایران جزو دارندگان تانک های تی 72 اس بوده و این خود می‌توانست در ارتقا تانک چیفتن الگوی خوبی برای متخصصان کشورمان باشد. بر همین اساس و با الگوگیری از سیستم الکترونیکی تی 72های موجود در کشور (T-72S)، یک سیستم الکترونیکی جدید طراحی و تولید شد تا تانک از امکان بیشتری در میدان نبرد برخوردار باشد.

نمونه ارتقایافته تانک چیفتن در ایران

طراحی و ساخت یک سیستم پنوماتکی جدید برای بهره‌بردای خدمه از آن در میادین نبرد و افزودن آن به بدنه تانک، بهسازی سیستم آتش خاموش‌کن تانک، اجرای پروژه طراحی، ساخت و نصب کلاج مغناطیسی برای موتور کمپرسی سیستم پنوماتیک و طراحی محل جدید برای قرار گرفتن باطری تانک با دسترسی مناسب‌تر، از دیگر تغییراتی است که روی تانک چیفتن با موفقیت اجرا شده است.

یکی دیگر از پروژه‌های ارتقا که روی تانک چیفتن به اجرا درآمده، تغییر سیستم مخابراتی و نصب تلفن داخلی جدید "VRC-1400 سری پرش فرکانسی هاپینگ" (ساخت شرکت صنایع الکتریک ایران - صاایران) بود که این سیستم مخابراتی و تلفن داخلی، جایگزین مناسبی برای سیستم‌های مخابراتی و تلفن داخلی و قدیمی این تانک است.

اولین نمونه‌های تانک نو نوار شده چیفتن پس از گذراندن دو دوره ارتقا، حالا تحویل لشکر زرهی ارتش در قزوین شده است تا داشته‌های نزاجا، به روز‌تر شده و توان زرهی ارتش افزایش یابد.