دیدگاه رهبری درباره هنر در زمان ریاست‌جمهوری

به گزارش پارس به نقل از مهر، علی منتظری عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی در بخش دیگری از نشست پژوهشی هنرهای نمایشی و انقلاب اسلامی گفت: هنرمندان بایستی اجتماعی را تشکیل داده و ایده و هویت جمعی داشته باشند اما اکنون هر کدام مکتب و مرام خود را دارند. حوزه هنری باید پیشگام شود و نیروهای هنری را سازماندهی کرده و زیر یک سقف جمع کند.

منتظری در پاسخ به این سوال که آیا بعد از گذشت ۳۴ سال از انقلاب نبایستی تئاتر هویت خود را پیدا کرده و استراتژی خود را مشخص کند، گفت: انقلاب خدمت بزرگی به هنر کرد و آن هم ایجاد اعتماد میان خانواده ها و تئاتر بود، زیرا در گذشته تئاتر مصداق هجویه می شد و متعلق به یک جامعه محدود روشنفکری بود.

وی افزود: بعد از انقلاب اسلامی بحث تئاتر مردمی و گسترده مطرح شد اما عده ای با این طرح مخالفت کرده زیرا آن را مختص قشر محدودی از جامعه می دانستند، اما با توجه به نگاه جمهوری اسلامی که انقلاب با تکیه بر فرهنگ پیروز شد مقوله هایی چون سینما و تئاتر نیز گسترش پیدا کرد. اگر انقلاب اسلامی به وقوع نمی پیوست، امسال شما دوستان نمی توانستید وارد هنر تئاتر شوید.

منتظری با یادی از شهید آوینی گفت: من هنگامی که رییس مرکز هنرهای نمایشی بودم، شهید آوینی و دیگر دوستان را جمع می کردم تا به وسیله آنان کارهای اساسی در حوزه هنر و فرهنگ انجام گیرد. این کشور اسلامی و انقلابی است اما هنوز سیاست های دینی آن مشخص نیست. ما ادعا می کنیم در زمینه پژوهش کارهای بزرگی کرده ایم اما یک صفحه مکتوب از این موارد یافت نمی شود در حالی که بیش از ۱۰ سال است که سیاست های هنر تئاتر به دست بالاترین مرجع هنری رسیده اما اهالی تئاتر از این مصوبه غفلت می کنند.

صحبت بر علیه جشنواره ها از سوی اهالی تئاتر رنج آور است

منتظری عنوان کرد: صحبت بر علیه جشنواره ها از سوی اهالی تئاتر رنج آور است. آنها چرا نمی خواهند رونق تئاتر را ببینند و با برگزاری جشنواره ها مخالفت می کنند؟ البته بایستی به توسعه همه جانبه فکر کرده و عمل کنیم و این حرکت باید از جایی شروع شود. توجه به مسائل و مبانی نظری تئاتر و بخش اجرایی آن نیز مهم است که بعداز انقلاب اقدامات زیادی در این مورد صورت گرفته و در آینده هم باید ادامه داشته باشد.

رییس پیشین مرکز هنرهای نمایشی با بیان دو نکته در جهت رونق بخشیدن به تئاتر افزود: اول بحث اصلاح سازمان و ساختار تئاتر کشور مطرح می شود زیرا در عمل تاثیر زیادی می گذارد و دوم اینکه هنرمندان مسلمان خودشان اجتماعی را تشکیل داده و ایده و هویت جمعی داشته باشند، اما اکنون هر کدام مکتب و مرام خود را دارند. حوزه هنری باید پیشگام شود و نیروهای هنری را سازماندهی کرده و زیر یک سقف جمع کند.

منتظری تاکید کرد: من همیشه هنر تئاتر را به عنوان هنر ممتاز می شناختم و تصمیم بر گسترش آن داشتم و اگر در دوران مدیریت خود در مرکز هنرهای نمایشی به توفیقاتی با کمک دوستان دست یافتم به خاطر داشتن این نگاه بود. کسانی که دانشجوی رشته تئاتر و یا علاقمند به این هنر هستند، باید در رفتار و تعامل با یکدیگر تجدید نظر کنند. من این مطلب را از موضع خیر خواهی می گویم در غیر این صورت تئاتر به این طرز فکر که متعلق به قشر روشنفکر است، سوق می یابد.

در ادامه این نشست رحمت امینی مدیر مر کز هنرهای نمایشی در سخنانی گفت: اگر بحث تئاتر انقلاب مطرح می شود باید مدیر تئاتر با تفکرات وارد شود که همراه با تحولات باشد. به عنوان مثال مجید سرسنگی از جهاد دانشگاهی که نهادی برآمده از انقلاب بود به تئاترکشور وارد شد و شاخصه مدیری که در آن نهاد کار می کند عمل کردن به حرف هایش است. اما می توان این تفکر را به عنوان مبنا و الگو قرار داد؟

وی ادامه داد: اگر انقلاب اسلامی به سه دهه تقسیم شود، دهه اول آن به همگرایی طی شد و انواع هنرمندان مختلف در کنار هم کار کردند و کسی که مدیریت تئاتر را در آن زمان به عهده داشت هیچ کدام از هنرمندان را طرد نکرد و این حرکت به خاطر حفظ مقبولیت برای خود نبود بلکه به دلیل همگرایی با اعتقاد بر این بود که تفکرات مختلف با رعایت موازین نظام جمهوری اسلامی کار کنند.

در ادامه این نشست پژوهشی مجید سرسنگی با اشاره به کلاس های آموزشی تئاتر در دانشگاهها اشاره کرد و افزود: در کلاس های فوق لیسانس تئاتر در دانشگاه تهران از ۱۵ نفری که وارد این دوره می شوند، ۱۲ نفرشان از رشته تئاتر وارد مقطع فوق لیسانس نشده اند اما بعد از گرفتن مدرک مدعی تئاتر می شوند و هنگامی که در مصاحبه برای رشته دکتری تئاتر شرکت می کنند از آن رد می شوند و این واقعیت های امروز تئاتر کشور در حوزه آموزش و پژوهش است.

وی در پاسخ به صحبت های منتظری گفت: کسی با برگزاری جشنواره ها مخالف نیست اما جشنواره مفهوم دارد. ما می گوییم این پول محدودی که به تئاتر تعلق گرفته صرف مسائل زیربنایی شود نه صرف تئاتری که خروجی ندارد. معتقدم بعضی جشنواره ها چهره های نو را نشان می دهد، اما اکنون برای ما بعضی جشنواره ها نوعی تبلیغ برای مدیر و نوعی واکنش سیاسی شده است، برگزاری جشنواره ها خوب است اما اکنون بعضی جشنواره ها بی هدفند و استراتژی ندارند.

وی درخصوص جشنواره های بین المللی گفت: جشنواره بین المللی باید مخاطب بین المللی داشته باشد به عنوان مثال در جشنواره ادین برو هنرمندان حرفه ای حضور پیدا می کنند نه اینکه مثل جشنواره بین المللی تئاتر کشور چند اسم دست چندم را یدک بکشند. باید احساسات را کنار گذاشت و با دید نقادانه و معقول به مسائل نگاه کرد. اینکه در شورای عالی انقلاب فرهنگی چند خطی به نگارش درآمده کافی نیست و باید در حوزه نظری مبانی به وجود آید.

وی ادامه داد: در مرکز هنرهای نمایشی استراتژی متقنی وجود ندارد و این مرکز تبدیل به مسئول تئاتر تهران شده است و همزمان تبدیل به سیاست گذار، اجراکننده و شورای نظارت شده است. اگر این سازمان تبدیل به مرکز استراتژی ها شود ومجموعه امکانات فکری در تئاتر را جمع آوری کند، خوب است اما اگر بخواهیم تشکیلاتی در این مرکز راه بیندازیم با مشکل مواجه خواهیم شد چون در این مجموعه تشکیلات بسیار زیاد است.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جوابگوی مشکلات موجود در تئاتر باشد

سرسنگی خاطرنشان کرد: مشکل اصلی اینجاست که وزارت فرهنگ و ارشاد بایستی جوابگو باشد زیرا که پول عمده فرهنگ و هنر دست اوست و تئاتر هم یکی از زیر مجموعه های اوست. وزارت فرهنگ وظیفه دارد به تئاتر کمک کند. در حوزه سیاست گذاری در زمینه های مختلف هنری نباید مدیری که از جنس هنرمندان نیست، گذاشته شود. به این دلیل که نه هنرمندان به آن مدیر اعتماد می کنند و نه آن شخص می تواند جامعه هنری را شناخته و نیازها را برآورده کند.

سرسنگی با اشاره به اینکه زمینه نامناسبی از تئاتر در قبل از انقلاب در دیدگاه های مذهبی خانواده ها به وجود آمده بود، گفت: در آن دوره تئاتر از شکل آیینی خود به یکباره به سمت تئاتر روشنفکری و غربی سوق پیدا کرد و به همین دلیل از سوی خانواده ها پس زده شد.

وی با بیان اینکه در قبل از انقلاب نیز به تئاتر در شهرستانها نیز توجه می شده است گفت: بخش عمده کسانی که در تئاتر کار می کنند از شهرستان ها وارد این هنر شدند اما بعدها ما کار در شهرستان را زینت المجالس حرف هایمان قرار دادیم و برخوردهای سطحی و شعاری با آن شد.

در ادامه علی منتظری در پاسخ به صحبت های مجید سرسنگی گفت: اگر انقلاب نشده بود متدینین و خانواده ها رابطه خوبی با تئاتر برقرار نمی کردند اما بعد از انقلاب کسانی که به این هنر سوء ظن داشتند خود را اصلاح کرده و قاطبه جامعه اسلامی نگاه خود را به تئاتر عوض کرد تا جایی که رییس جمهور وقت حضرت آیت الله العظمی خامنه ای گفتند" یک تئاتر و یک موسیقی را انتخاب کرده تا شاهد آن باشیم" و بعد از آن نیز بارها با هنرمندان وقت گذاشته و دیدار می کردند.

وی ادامه داد: به برکت انقلاب خانواده ها با تئاتر صلح کردند و به تماشای آن می رفتند. انقلاب نقش موثری در احیای همه هنرها داشت. این انقلاب همه چیز از جمله هنر را تطهیر کرد. ما در حوزه فرهنگ درخشش زیادی داشتیم. بایستی از آنچه که به عنوان امکانات داریم مانند سالن ها درست استفاده کنیم. ما از سیاست های تئاتری بهره نمی گیریم و آن را پرورش نمی دهیم.

وی در پایان با بیان اینکه هیچ کس به اهالی تئاتر نمی تواند کمک کند جز خودشان خاطرنشان کرد: هنرمندان عرصه تئاتر بایستی متحد شده و فکرهایشان را به هم نزدیک کنند و تحت جوامع غیر دولتی مانند حوزه هنری کارها را به جلو ببرند. هم انقلاب و هم تئاتر خدمات زیادی به یکدیگر کرده اند.