زنان شاغل از مریخ نیامده‌اند

در این خانواده‌ها مهد کودک‌ها جایگزین مادر می‌شوند. غذاهای آماده جای غذاهای گرم را می‌گیرد و در نهایت این مسئله به تربیت غلط فرزندان و کم شدن وابستگی زن و شوهر نسبت به یکدیگر می ‏انجامد، چیزی که از ابتدای تصمیم اشتغال همزمان زن ومرد به ذهن هم خطور نمی کند. 

کمرنگ شدن تدریجی روابط زن و شوهر نتیجه‏ ای جز سستی بنیان خانواده در پی ندارد طوری‏که با کوچک‌ترین و جزئی‌ترین اختلافی، طلاق را به عنوان بهترین گزینه پیش روی خود انتخاب می‌کنند.

 در بررسی عوامل موثر بر تغییر سبک زندگی عصر حاضر می‌توان اشتغال زنان را به عنوان یکی از عوامل اثرگذار دانست. با نگاهی هرچند سطحی و گذرا به زندگی خانواده‌هایی که در آن‌ها زنان شاغل و نان آورند به خوبی متوجه این مسئله می‌شویم که تفاوت محسوسی در سبک زندگی این خانواده‌ها که بیشتر رنگ و بوی غربی به خود گرفته‌اند با خانواده اسلامی وجود دارد. در الگوی خانواده اسلامی هر فردی در خانواده به ایفای نقش خود میپردازد و مسئله ای با عنوان تداخل یا جایگزینی نقشها به وجود نمی آید.

مژگان نیکنام دکتری روانشناسی درباره دیدگاه سنتی وظایف زن و مرد در خانواده گفت: در این دیدگاه؛ نقش زن، به خانه داری و نقش مرد، به کار بیرون از منزل برای کسب پول و تامین معاش خانواده تعریف می شود. حضور بانوان در جامعه و کسب شغل از سوی آنان، با رشد و باز شدن فضای جامعه احتیاج شد.

وی ادامه داد: این اشتغال با کارهای نیمه وقت شروع و به تدریج دیدگاه کلیشه‌ای زنانه و مردانه بودن شغل ها تقریبا دیگر برداشته شد. هرچند که خانم ها بسیاری از کارهای سنگین را هم بر دوش می کشند اما آقایان همچنان به کار در آشپزخانه ها و آرایشگاه‌ها تمایل زیادی نشان نمی دهند.

این دکتری روانشناسی اظهار داشت: تازمانی که فرد مستقل، کاری را انتخاب کرده و درآمدی برای خودش دارد شرایط و وظایفش در زندگی برای دیگران اهمیت چندانی ندارد اما وقتی خانواده تشکیل می دهد یکسری وظایف به اشتغال او اضافه می شود که انجام همه آنها با هم اهمیت بالایی دارد.

وی افزود: طبعا خانم در زندگی مشترک علاوه بر وظایف زناشویی، خانه داری و تربیت فرزندان، شاغل هم شده، از این رو باید دیدگاه سنتی قبل تغییر کند و در زندگی، تقسیم وظایف بین زوجین شکل گیرد.

وی بیان کرد: اگر قرار باشد یک خانم کارهای منزل را مدیریت کند، در بیرون از منزل کار کرده و حقوقش را در اختیار همسر و خانه بگذارد همچنین تمام مسئولیت های بچه داری را به عهده داشته باشد، درواقع این موضوع استمرار دیدگاه سنتی به علاوه شاغل بودن است که شرایط زندگی کردن را سخت می کند.

نیکنام گفت: معمولا خانم ها نمی توانند این همه بار فیزیکی را تحمل کنند مگر وقتی که زن و شوهر در این رابطه با هم توافق کامل کرده باشند. اگر بخواهیم روش تغییر شکل یافته از آن دیدگاه سنتی یا همان یک الگوی متناسب را در نظر بگیریم، باید هر دو نفر در امور داخل و خارج خانه تقسیم وظایف داشته باشند.

نیکنام با بیان اینکه عدالت و سبک زندگی درست این است که اگر خانم شاغل درآمدش را در زندگی مشترک خرج می کند، به همان نسبت هم مرد در مدیریت خانواده یار همسرش باشد، عنوان کرد: یک نمونه از برقراری عدالت در زندگی را می توان اینگونه دانست که خانم و آقا هر دو حقوقشان را روی هم ریخته و برای تامین آتیه خرج کنند و هرکدام که زودتر به خانه رسیدند تا ورود دیگری قدری به امور خانه برسد و در نهایت باهم به استراحت بپردازند. 

درجامعه ما زنان زیادی هستند که تحصیلات را به امید ورود به بازار کار به پایان رسانده‌اند.

وی با اشاره به اینکه بعضی مواقع در خانواده ها بار تمام زندگی را خانم ها به دوش می کشند، تصریح کرد: این که اعضای خانواده بخواهند از زحمات اشتغال یک نفر سوء استفاده کنند، کار جالبی نیست. همه برای یک زندگی باید مشارکت داشته باشند . 

این دکتری روانشناسی افزود: با پیشرفت اجتماعی معمولا اکثر خانم ها مدارک دانشگاهی دارند و به دنبال آن برای کسب هویت اجتماعی اشتغال را هم طلب می کنند، از این نظر آقایان که نقش و روال زندگیشان تغییر آنچنانی نداشته باید به تناسب این تفاوت‌ خانم ها خودشان را تغییر دهند. البته داشتن شغل زنان و اهمیت مردان به آن، کاملا توافقی است.

نیکنام افزود: همچنین بسیاری از خانم ها در اوایل اشتغال خود با انگیره کار می کنند اما هرچه می گذرد نسبت به کار و شغلشان خسته و سردتر می شوند چون هرچقدر که بیشتر کار می کنند همسراشان را متوقع تر می بینند و تصمیم می گیرند که کمتر به امور خارج ازمنزل برسند تا همسرشان به شرایط کار قبلی خود برگردد.

وظایف و مسئولیت‌های خانوادگی مانند مادری و همسری وظیفه‌ زن و قابل جایگزینی نیست. باید به این مسئله هم توجه داشته باشیم که زن زمانی می‌تواند از حق اشتغال خود استفاده کند که به وظایف و رسالت اصلی او در خانواده که تربیت انسان است، ضربه‌ای نخورد.

وی به اهمیت تربیت فرزندان بعنوان کاری مهم اشاره کرد و گفت: خانم‌ها جز اشتغال به هر نحو دیگر می توانند خود را اجتماعی کنند مانند افزایش اطلاعات و آگاهی ها در هر زمینه مورد علاقه. از این رو فقط با کار در بیرون از منزل پیشرفت اجتماعی به دست نمی آید.

نیکنام با بیان اینکه باید اشتغال بانوان در جامعه فرهنگسازی شود تا از آنها سوء استفاده نشده و آقایان هم در خانواده به امید شغل همسرشان دست از کار نکشند، بیان کرد: اینکه خانم خریدی را برای خانه انجام می دهد دلیل نمی شود که مرد دیگر به تامین لوازم لازم زندگی نپردازد چون این حرکت خانم نشان از دوشادوش حرکت کردن او با مردش است از همین روی مرد هم باید در کارهای خانه کمک کند و درواقع با این روند هردو دوشادوش یکدیگر امورات خانواده را جلو ببرند.

وی یادآور شد: تقریبا می شود گفت که شغل اجتماعی برای زنان کم و بیش در حال جا افتادن است و مانند یک اصل و فرهنگ عمومی شده است که خانم می تواند درآمد کسب کند. باید افراد این بینش را پیدا کنند که وفتی دونفر کار می کنند، مدیریت صحیح زندگی در داخل و خارج  برپایه هر دو می چرخد نه یک نفر.