یادی از صداهایی که دیگر شنیده نمی‌شوند

دهه ۵۰ و ۶۰ جای رادیو روی طاقچه خانه ها بود. دهه ۷۰ هم هنوز نسل رادیوها از خانه ها برچیده نشده بود. مردم هنوز جعبه هایی در ابعاد مختلف در خانه های خود داشتند. رادیوهایی که معمولا در آشپزخانه بودند و مادر که بیدار می شد پیچ آنها را می چرخاند و روشن‌شان می کرد. صدای زنگ و دنگ و شادی کودکان همه با هم می رسید. عذرا وکیلی با بچه ها سلام می کردند و همیشه یک حسادت کودکانه به بچه های حاضر در رادیو تو را فرامی گرفت که کاش به جای اینکه به مدرسه بروی کنار آن خانم مهربان بودی و تو هم به بچه های ایران سلام می کردی. دنگ... دنگ... تقویم تاریخ.... صدایش هنوز در گوش همگان می پیچد.

رادیو مثل تلویزیون نبود، صمیمی تر بود، همدم خانه ها بود، ماه رمضان که دیگر عضوی از خانواده می شد. سحر و افطار اگر رادیو آنتنش خش دار می شد یا برق می رفت دیگر نه سحری معنا داشت و نه افطار... قصه شب، قصه ظهر جمعه، صبح جمعه با شما، شب بخیر کوچولو...

این روزها اما رادیو را بیشتر می توان در ماشین شنید؛ فاصله میان منزل تا محل کار. یا در تاکسی. این روزها اگرچه رادیو در دسترس تر است و با کمک گوشی های همراه، لپ تاپ ها و سیستم های کامپیوتری قابل شنیدن است اما کمتر می تواند مخاطبش را جذب کند.

این رسانه اگرچه سکوی پرتاب هنرمندان بسیاری به تلویزیون و دیگر حوزه ها شد اما حالا کمی مظلومانه نظاره گر کودکانی است که پرورده است. البته هنوز هم می توان در بعضی شبکه ها برنامه هایی پیدا کرد که ساعتی را با آنها بگذرانید و احساس زندگی کنید.

هنرمندانی که جایشان برای همیشه در رادیو خالی است

مهران دوستی

سال ۹۴ یک سال تلخ برای رادیویی ها بود. نه فقط رادیویی ها بلکه برای بسیاری از گوینده ها و مجریان تلویزیونی و اصلا برای بسیاری از مخاطبانی که به خاطر مهران دوستی پای رادیو می نشستند. کسانی که با صدای دوستی به راهپیمایی های روز قدس و ۲۲ بهمن می رفتند. مهران دوستی از معدود گویندگان باسواد، متخصص و همراه با اجرای جذاب و گیرا بود. دوستی در مهرماه ۱۳۹۳ تحت عمل جراحی قلب قرار گرفت و بعد از آن همواره با مشکل تنفسی دست و پنجه نرم می کرد تا اینکه در تاریخ ۲ خرداد ۱۳۹۴ بر اثر ایست قلبی در بیمارستان رامتین تهران درگذشت.

«کافه رادیو» در رادیو جوان مهمترین برنامه های مهران دوستی بود.

خسرو فرخزادی

خسرو فرخزادی بازیگر تلویزیون و گوینده، صداپیشه و کارگردان نمایش‌های رادیو بود. وی پس از ۱۰ سال بازیگری در نقش‌های متفاوت و کسب تجربه، وارد عرصه کارگردانی تئاتر رادیویی شد و ۴۰۰ نمایش رادیویی را برای برنامه «رادیو دو» ضبط کرد و فعالیت‌های خود را در این عرصه ادامه داد. وی ۱۷ فروردین ماه سال ۹۴ درگذشت.

نعمت رئوفی

نعمت رئوفی تهیه‌کننده، گوینده و هنرمند پیشکسوت رادیو که حدود نیم قرن تجربه همکاری با رادیو را داشت ۲۶ آذرماه سال ۹۴ درگذشت. وی تهیه کننده برنامه های شبانه و موسیقی محور رادیو بود.

رئوفی سال ها در شبکه‌های مختلف رادیویی فعالیت داشته است و در سال ۶۱ بازنشسته شد، بعد از آن باز هم برای فعالیت در رادیو از او دعوت شد و دوباره با شبکه‌های رادیویی همکاری کرد.

از جمله آخرین فعالیت‌های وی به کار در رادیو جوان می توان اشاره کرد.

صمد پل سنگی

صمد پل سنگی بازیگر نمایش‌های رادیویی بود که سال‌ها در این عرصه فعالیت کرد. وی سال ۹۰ دچار سکته خفیف مغزی شد و تا قبل از درگذشتش حدود سه سال به آلزایمر دچار شده بود. وی در نهایت ۲۴ دی ماه ۹۳ درگذشت.

عزت الله مقبلی

عزت‌الله مقبلی سال های طولانی در برنامه رادیویی «صبح جمعه با شما» هنرنمایی کرد. مقبلی در ۱۳ دی ماه ۱۳۶۷ در سن ۵۵ سالگی در لندن به علت بیماری قلبی درگذشت و در روز چهارشنبه ۲۰ دیماه ۱۳۶۷ پس از انتقال به ایران، در قطعه ۱۲ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

در سال ۱۳۳۵ به دوبله پرداخت. در دوبله بجای الیور هاردی، لویی دوفونس و والتر برنان و والتر هوستون حرف می‌زد.

مهین دیهیم

مهین دیهیم با نام اصلی مهین رجایی در سال ۱۳۰۴ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. وی که در سینما، تلویزیون و تئاتر بازی می کرد. پس از انقلاب ۵۷ عمدهٔ فعالیتش را در رادیو متمرکز کرد و در سریال‌هایی مثل «یک گل بهار»، «پاییز عشق و حدیث عشق» و «آرایشگاه زیبا» بازی کرد. بیماری دیابت در سال‌های اخیر، تقریباً خانه نشین اش کرده بود. وی در ۸ مهر ۱۳۸۱ درگذشت.

منوچهر نوذری

منوچهر نوذری شاید نیازی به معرفی نداشته باشد از جمله هنرمندان رادیوست که حضور فعالی در تلویزیون هم داشت. نوذری در رادیو از سال ۱۳۳۵ در رادیو نیز مشغول به کار شد. نوذری را بیشتر به خاطر نقش هایی که در برنامه «صبح جمعه با شما» ایفا می کرد، می شناسند. همچنین «مسابقه هفته» از مهمترین برنامه های وی بود. یکی از ویژگی هایی که اکثر هنرمندان درباره نوذری بیان می کنند خلاقیت و طنازی های اوست که همیشه و همه جا اطرافیانش را می خندانده است. نوذری ۱۶ آذر ۸۴ درگذشت.

مرتضی احمدی

مرتضی احمدی را بیشتر به عنوان بازیگر سینما و تلویزیون می شناسند. او اما در ابتدای جوانی بعد از اجرا و خوانندگی اثری به رادیو تهران دعوت شد و مدتی بعد هم به رادیو ایران رفت و در شبکه های رادیویی به اجرای برنامه های کمدی می پرداخت. بعد از گویندگی به عرصه دوبله هم وارد شد و بعد از آن به طور جدی به ایفای نقش در فیلم ها و سریال ها پرداخت. احمدی ۳۰ آذرماه سال ۹۳ در سن ۹۰ سالگی دار فانی را وداع گفت.

فرهنگ مهرپرور

فرهنگ مهرپرور فعالیت در رادیو را از سال ۱۳۵۲ آغاز کرد. او یکی از کارگردانان و گویندگان برنامه رادیویی طنز «صبح جمعه با شما» بود. شخصیت‌های فسقلی، داود کلک، پسر آمیزعبدالطمع و ... در این برنامه رادیویی را او صحبت می‌کرد. فرهنگ به همراه منوچهر آذری دیگر کمدین رادیو و تلویزیون برنامه‌های متعدد رادیویی و تلویزیونی را در کنار هم بازی کردند.

فرهنگ مهرپرور در ۱۴ شهریور سال ۱۳۷۳ به علت سکته مغزی در سن ۴۹ سالگی در بیمارستان مهر تهران درگذشت.

قطعا نام های بسیار دیگری هستند که رادیو از حضورشان محروم شده است و یادی از برخی افراد برای ادای دینی بود به بزرگان رادیو. به امید اینکه روزگار آنهایی که هستند و فعالیت می‌کنند با دقت نظر و همراهی مسئولان رسانه ملی بهتر و راحت تر بگذرد و در برنامه ریزی ها و بودجه بندی سازمان صدا و سیما توجه بیشتری به صدای جمهوری اسلامی و هنرمندان و فعالان آن شود.