واگذاری مجدد سیم‌کارت‌های بازیافتی یا از چرخه خارج شده اپراتورها با عنوان سیم‌کارت صفر موجب بروز برخی نارضایتی‌ها برای مشترکان جدید شده است؛ زیرا آنها گمان می‌کنند که شماره مورد نظرشان نو و آکبند است اما بعد از اولین مزاحم تلفنی متوجه می‌شوند که قبل از آنها فرد دیگری از خط استفاده می‌کرده است.

این موضوع شامل حال تمام مشترکان نمی‌شود بلکه بیشتر مشترکان بدشانس به تور سیم‌کارت‌های صفر سیاه می‌خورند.

داستان از جایی شروع می‌شود که کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات جهت حفظ نامبرینگ کشور که جزو منابع ملی به حساب می‌آید اجازه سلب امتیاز سیم‌کارت‌هایی را که تا 90 روز استفاده نشدند، به اپراتورهای موبایل داد.

علی‌رغم اینکه اغلب اپراتورها به این بازه زمانی 90 روزه اکتفا نمی‌کنند و معمولا با مشترکانشان مدارا می‌کنند تا شاید به این واسطه فعال شوند و مجددا به شبکه باز گردند اما در برخی موارد نیز اپراتور ترجیح می‌دهد به جای انتظار، خط غیرفعال را مسدود، سلب امتیاز و مجددا واگذار کند.

اما این رویه بیشتر شامل حال سیم‌کارت‌های اعتباری می‌شود و اپراتورهای موبایل در برخورد با مشترکان دائمی، دستورالعمل نحوه برخورد با مشترکان بدهکار را اجرا می‌کنند.

این دستورالعمل در دی ماه دو سال گذشته تصویب شد و به شرح زیر است:

وزارت ارتباطات اعلام کرد این دستورالعمل در راستای ایجاد شفافیت بیشتر در روابط بین ارائه کنندگان خدمات تلفن ثابت و همراه و مشترکان و حفظ حقوق آنها و به منظور ساماندهی و ایجاد وحدت رویه در نحوه برخورد ارائه کنندگان خدمات مذکور با مشترکان بدهکار و وصل به موقع مطالبات آنان تدوین شده است.

تلفن‌های پس پرداخت به سه نوع 1. بدون مبلغ سپرده و تضمین پرداخت، 2. دارای مبلغ سپرده و 3. دارای تضمین پرداخت تقسیم می‌شوند.

تلفن پس پرداخت بدون مبلغ سپرده و تضمین پرداخت عبارت است از خط تلفنی که مشترک آن در زمان ثبت‌نام فقط هزینه اتصال، مالیات و عوارض را پرداخت کرده و فاقد مبلغ سپرده و تضمین پرداخت نزد دارنده پروانه است.

تلفن پس پرداخت دارای مبلغ سپرده عبارت است از خط تلفنی که مشترک آن در زمان ثبت‌نام علاوه بر هزینه اتصال، مالیات و عوارض، مبلغ سپرده را نیز به دارنده پروانه پرداخت کرده است.

تلفن پس پرداخت دارای تضمین پرداخت هم عبارت است از خط تلفنی که مشترک آن علاوه بر هزینه اتصال، مالیات و عوارض، تضمین پرداخت را نیز به دارنده پروانه پرداخت کرده است.

اپراتورها موظف به آگاه کردن مشترک از وضعیت بدهی وی با درج در صورتحساب صادره و براساس روش مشخص شده در قرارداد و مطابق با انتخاب متقاضی در زمان ثبت‌نام یا مشترک در طول زمان اشتراک خدمات است.

مهلت پرداخت عبارت است از طول مدت زمان پرداخت صورتحساب که نباید کمتر از 15 روز از تاریخ صورتحساب باشد.

حد نصاب کارکرد حداکثر مبلغی که برای کنترل میزان کارکرد خطوط تلفن ثابت یا همراه پس پرداخت به کار رفته و به شرح جدول زیر است:

نحوه برخورد اپراتورها با مشترکان بدهکار نیز باید به این شکل باشد:

اگر کارکرد خطوط تلفن ثابت و همراه پس پرداخت بدون ودیعه و تضمین پرداخت، در هر زمان به 80 درصد حد نصاب کارکرد برسد، دارنده پروانه ابتدا باید نسبت به اطلاع‌رسانی به مشترک و تعیین مهلت حداقل 24 ساعت جهت پرداخت، اقدام کند.

چنانچه کارکرد خطوط تلفن ثابت و همراه پس پرداخت بدون مبلغ سپرده و تضمین پرداخت هر زمان پس از اطلاع‌رسانی به 100 درصد حد نصاب کارکرد برسد، دارنده پروانه مجاز است براساس فرآیند قطع خط تلفن مشترک بدهکار اقدام کند و در صورتی که به 100 درصد حد نصاب کارکرد یاد شده نرسد، مشترک تا پایان دوره صورتحساب گیری و مهلت‌های تعیین شده می‌تواند نسبت به پرداخت مبلغ کارکرد خود اقدام نماید.

اگر کارکرد خطوط تلفن ثابت و همراه پس پرداخت دارای ودیعه یا تضمین پرداخت، در هر زمان به حدنصاب کارکرد برسد، دارنده پروانه پس از اطلاع‌رسانی و تعیین مهلت حداقل 72 ساعت برای پرداخت مبلغ کارکرد، درصورت عدم پرداخت مبلغ کارکرد می‌تواند خط تلفن مشترک بدهکار را قطع کند.

علاوه بر این شرایط چنانچه مشترکان تلفن ثابت یا همراه پس پرداخت با هر میزان کارکرد از پرداخت دو دوره متوالی صورتحساب خودداری کنند، اپراتور می‌تواند نسبت به قطع خط آنها اقدام کند.

قطع خطوط تلفن ثابت و همراه دائمی مشترکان بدهکار طبق فرآیندی صورت می‌گیرد و پس از سپری شدن مهلت پرداخت، دارنده پروانه می‌تواند خط مشترک بدهکار را ابتدا به مدت حداقل دو هفته یکطرفه کند اما در صورت عدم پرداخت بدهی ظرف مهلت مقرر دارنده پروانه ضمن اطلاع‌‌رسانی لازم به مشترک و ارسال اخطار کتبی با مهلت مشخص یک ساله و با موضوع تخلیه خط تلفن، می‌تواند نسبت به قطع خط مشترک به طور کامل اقدام کند.

باز هم در صورت عدم پرداخت بدهی توسط مشترک بدهکار در مهلت مقرر، اپراتور مجاز به جمع‌آوری و تخلیه خط تلفن و سلب امتیاز است.

تبصره‌ای که حاکمیت در این مرحله قید کرده این است که " در صورتیکه خط تلفن به دلیل رند بودن شماره از طریق مزایده و با پرداخت مبالغ اضافه بر هزینه‌های مجاز به مشترک واگذار شده باشد، دارنده پروانه (اپراتور) موظف است به مدت حداقل دو سال علاوه بر مهلت یک ساله تعیین شده شماره مشترک را حفظ کند و پس از این مهلت در صورت عدم پرداخت بدهی توسط مشترک، با تعیین قیمت خط تلفن توسط کارشناس رسمی دادگستری پس از کسر مبلغ بدهی نسبت به بازپرداخت الباقی مبلغ کارشناسی شده به وی اقدام کند.

در حالیکه اگر یک مشترک بدهکار دارای چندین امکان ارتباطی از یک دارنده پروانه باشد، شرکت دارنده پروانه تحت هیچ شرایطی مجاز به قطع سایر خطوط ارتباطی یا انتقال بدهی‌های یک خط بر روی سایر خط‌ها نخواهد بود اما در صورت مراجعه مشترک سلب امتیاز شده، اپراتور باید با رعایت شرایط گفته شده نسبت به تهاتر مبلغ بدهی مشترک از مبلغ سپرده یا تضمین پرداخت وی اقدام و مبلغ الباقی را به مشترک عودت نماید.