نظام انتخاباتی در آمریکا چگونه است؟

 ایالات متحده آمریکا یک فدراسیون است که مقامات آن در سطوح فدرال (ملی)، ایالتی و محلی توسط شهروندان این کشور انتخاب می‌شوند. در سطح ملی، رئیس‌جمهور به عنوان رئیس کشور به طور مستقیم توسط مردم و از طریق مجمع گزینندگان انتخاب می‌شود. امروزه اعضای این مجمع‌ها غالباً طبق آرای عمومی ایالت خود رای می‌دهند. تمام اعضای مجلس قانونگذاری ملی (کنگره) به شکل مستقیم انتخاب می‌شوند. پست‌های انتخابی زیادی هم در سطح ایالتی وجود دارند و هر ایالت دارای یک فرماندار انتخابی و یک مجلس قانونگذاری است. نظام انتخاباتی در ایالات متحده آمریکا روندی است که نزدیک به یک سال به طول می‌انجامد. در سطوح محلی مثل شهرستان‌ها و شهرها نیز پست‌های انتخابی وجود دارد. بنابر پژوهش جنیفر لاولس استاد آمریکایی علوم سیاسی، ایالات متحده دارای ۵۱۹٬۶۸۲ مقام رسمی انتخابی در سال ۲۰۱۲ بوده است.

قوانین ایالتی بخش زیادی از جنبه‌های انتخابات را تنظیم می‌کنند. این جنبه‌ها شامل بخش مقدماتی، صلاحیت رای‌دهندگان (فراتر از آنچه که در قانون اساسی آمده)، تشکیل و اجرای مجمع گزینندگان هر ایالت و اجرای انتخابات سطوح ایالتی و محلی می‌شوند. قانون اساسی ایالات متحده در اصول یکم و دوم و همچنین در متمم‌های مختلف (تا حدی) انتخابات فدرال را تعریف کرده است. دولت فدرال چندین بار کوشیده است تا مشارکت انتخاباتی را با تصویب برخی قوانین افزایش دهد.

تأمین مالی انتخابات همیشه بحث‌برانگیز بوده است زیرا منابع خصوصی بخش اعظم هزینه‌های تبلیغاتی را بویژه در انتخابات‌های فدرال تأمین می‌کنند. طرح تأمین مالی داوطلبانه‌ عمومی برای نامزدهایی که حاضر به قبول محدودیت مخارج انتخاباتی می‌شوند در سال ۱۹۷۴ برای انتخابات ریاست جمهوری در سطوح مقدماتی و پایانی معرفی شد. کمیسیون انتخابات فدرال که در سال ۱۹۷۵ در اجرای یکی از متمم‌های قانون تبلیغات انتخاباتی فدرال به وجود آمد موظف به اعلام هزینه‌های تبلیغاتی نامزدها، اِعمال مقرراتی همچون محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های مشارکت‌های مالی و نظارت بر تأمین مالی انتخابات ریاست جمهوری است.

یکی از اصول اساسی و مهم نظام سیاسی ایالات متحده آمریکا نظام نمایندگی است و می‌توان گفت دراین کشور تقریباْ بیش از هر کشور دیگری انتخابات برگزار می‌شود. این انتخابات در سطوح دولت فدرال، دولت‌های ایالتی و محلی برپا می‌شود. به عبارت دیگر تقریباْ بسیاری از مشاغل از ریاست جمهوری تا مدیران مدارس ویا فرودگاهها توسط مردم برای دورهای مشخصی انتخاب می‌شوند.

بر اساس آمارهای موجود در سراسر ایالات متحده آمریکا، بیش از ۵۰۰ هزار شغل از طریق انتخابات توزیع می‌شود که ۵۳۷ سمت در سطح فدرال، ۸۰۰۰ سمت در سطح دولت‌های ایالتی، و ۴۹۴ هزار سمت نیز در سطح دولت‌های محلی است.

در سطح دولت فدرال، رئیس جمهور از طریق یک سیستم دو مرحله‌ای انتخابات از یک سو توسط مردم و از سوی دیگر توسط افراد منتخبی که موظف هستند فرد خاصی را انتخاب کنند (موسوم به مجمع گزینندگان electoral college) برای ۴ سال برگزیده می‌شود.

نمایندگان کنگره نیز مستقلاْ توسط آراء مردم انتخاب می‌شوند. ملاک انتخاب نمایندگان مجلس نمایندگان جمعیت بخش‌های انتخاباتی است و به ازاء هر ۵۷۰ هزار نفر یک نماینده به مجلس نمایندگان راه پیدا می‌کند که تعداد ۴۳۵ نفر را شامل می‌شود. در حالیکه هر ایالت بدون احتساب بزرگی و کوچکی، ۲ نماینده در سنا دارد. بدین ترتیب تعداد سناتورها صرفاْ ۱۰۰ نفر است که برای یک دوره ۶ ساله انتخاب می‌شوند.

تنها قوه‌ای که اعضاء آن از طریق غیر مستقیم برگزیده می‌شود، قوه قضائیه و یا قضات دیوان عالی فدرال است. ۹ قاضی بلند پایه دیوان عالی فدرال و همچنین قضات دیگر محاکم قضایی با معرفی رئیس جمهور و تصویب سنا انتخاب می‌شوند. مدت فعالیت قضات دیوان عالی فدرال مادام‌العمر است.

در سطح ایالت‌ها نیز، تقریباْ همین روند تکرار می‌شود. فرمانداران به عنوان روسای قوای مجریه همانند رئیس جمهور برای ۴ سال برگزیده می‌شوند و هم‌زمان نیز نمایندگان مجالس قانونگذاری ایالتی انتخاب می‌گردند.

روش رای گیری

شایع‌ترین روش انتخابی در ایالات متحده نظام نخست‌نفری است که در آن نامزدِ حائزِ آرایِ بیشتر، برنده‌ِ مطلقِ انتخابات است. ممکن است در برخی جاها از نظام دو نوبتی استفاده شود. در این نظام اگر هیچ نامزدی حائز حد نصابِ موردِ نظر از آرا نشد دور جدیدی از انتخابات بین دو نامزدی که بیش از سایرین رای آورده‌اند برگزار می‌شود.

از سال ۲۰۰۲ بسیاری از شهرهای آمریکا از نظام تفضیلی برای انتخابات‌های خود استفاده می‌کنند. رای‌دهندگان به جای آنکه تنها به یک نفر رای بدهند، اسامی نامزدها را بر اساس ترجیح خود مرتب کرده و به صندوق می‌اندازند. اگر نامزدی توانست بیش از نیمی از آرا را نصیب خود کند برنده است. در غیر این صورت، نامزدی که کمترین رای را آورده حذف می‌شود. آرایی که به نامزد حذف‌شده داده شده‌اند دوباره شمارش شده و به ترتیبی که در هر برگه رای نوشته شده به نامزدهای مورد نظر اختصاص می‌یابد. این روند آن قدر ادامه می‌یابد تا یک نامزد بتواند بیش از نیمی از آرا را به دست آورد.

صلاحیت رای‌دهندگان

معیار صلاحیت رای‌دهندگان در قانون اساسی و مقررات ایالاتی مشخص شده است. قانون اساسی تاکید دارد که حق رای را نمی‌توان به واسطه‌ نژاد یا رنگ پوست، جنسیت یا سن افرادی که هجده سال یا بیشتر دارند از کسی گرفت. تنها مجالس قانونگذاری ایالتی می‌توانند فراتر از این شرایط، صلاحیت‌های جدیدی برای رای‌دهندگان تنظیم کنند. برخی از ایالت‌ها مجرمان بویژه جانی‌ها را به مدت محدود یا تا ابد از رای دادن محروم کرده‌اند. تخمین زده می‌شود که شمار آمریکایی‌های بالغی که به دلیل اتهامات جنایی فعلاً یا تا ابد صلاحیت رای دادن ندارند حدود ۵٫۳ میلیون نفر باشد. در قوانین اساسی برخی از ایالات از گذشته افراد «دیوانه» یا «سفیه» از رای دادن منع شده بودند اما امروزه این مسائل منسوخ شده و در حال حاضر تحت بررسی قرار دارند تا حذف شوند.

ثبت‌نام از رای‌دهندگان

تمام ایالت‌ها به‌جز داکوتای شمالی از شهروندان می‌خواهند که پیش از شرکت در انتخابات ثبت‌نام نمایند. برخی از ایالت‌ها اجازه‌ ثبت‌نام در روز انتخابات را هم به رای‌دهندگان می‌دهند. رای‌دهندگان در گذشته تنها از طریق دفاتر ایالتی می‌توانستند اقدام به ثبت‌نام نمایند اما از میانه‌های دهه‌ ۱۹۹۰ دولت فدرال به منظور افزایش مشارکت، تلاش‌هایی برای ثبت‌نام آسان‌تر انجام داد. «قانون ملی ثبت‌نام رای‌دهندگان» در سال ۱۹۹۳ از ایالت‌هایی که به نوعی از وجوه فدرال تامین می‌شدند می‌خواست که روند ثبت‌نام از شهروندان را آسان‌تر سازند، به این شکل که با استفاده از خدمات ثبت‌نام یکسان از طریق مراکز ثبت گواهینامه رانندگی، مراکز توانبخشی، مدارس، کتابخانه‌ها و ثبت‌نام پستی اقدام به این کار نمایند. ایالاتی که طبق قوانین خود به شهروندان اجازه‌ ثبت‌نام در روز انتخابات را می‌دهند از اجرای این قانون معاف هستند که در این میان می‌توان به ایالت‌های آیداهو، مینه‌سوتا، نیوهمپشایر، داکوتای شمالی، ویسکانسین و وایومینگ اشاره کرد.

شهروندان در بسیاری از ایالت‌ها می‌توانند هنگام ثبت‌نام وابستگی خود به یکی از احزاب ایالات متحده را مشخص نمایند. این اعلامِ وابستگی هزینه‌ای برای افراد ندارد و آن‌ها را ملزم به پرداخت ماهانه به حزب نمی‌کند. حزب نمی‌تواند یک رای‌دهنده را از اعلام وابستگی به خود منع نماید اما می‌تواند تقاضاهای عضویت کامل را رد کند. در برخی از ایالت‌ها تنها رای‌دهندگانی که وابسته به یک حزب هستند اجازه دارند در انتخابات مقدماتی حزب مذکور شرکت کنند. هیچ شهروندی ملزم به اعلام وابستگی حزبی نیست. برخی از ایالت‌ها مانند جورجیا، میشیگان، مینه‌سوتا، ویرجینیا، ویسکانسین و واشینگتن ثبت‌نام را به شکل غیرحزبی انجام می‌دهند.

رای‌دهی غیابی

رای‌دهندگانی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند در روز انتخابات پای صندوق‌های رای حاضر شوند می‌توانند رای خود را با [[برگه‌ رای غیابی]] بفرستند. این برگه‌ها معمولاً با پست ایالات متحده فرستاده و دریافت می‌شوند. برگه‌های رای غیابی علی‌رغم نامشان اغلب شخصاً توسط شهروندان درخواست و تسلیم می‌گردند. در بیش از نیمی از سرزمین آمریکا مجوز «غیبت غیرموجه» نیز به شهروندان داده می‌شود تا بدین ترتیب لازم نباشد افراد، دلیلِ غیبت خود را ذکر کنند. دیگر ایالات، از غایبان می‌خواهند تا دلایلِ عدمِ حضورِ خود مثل سفر یا ناتوانی را به شکلِ مستند ذکر کنند تا امکانِ رای‌دهی غیابی را داشته باشند. برخی از ایالت‌ها مثل کالیفرنیا و واشینگتن این امکان را به شهروندان می‌دهند تا به طورِ دائم به عنوانِ رای‌دهنده‌ غیابی ثبت‌نام کنند و پیش از هر انتخاباتی برگه‌ رایِ غیابی را دریافت نمایند اما معمولاً در آمریکا هر رای‌دهنده باید درخواستِ برگه‌ رایِ غیابی را پیش از انتخابات مطرح کند.

بیشترین کاربرد رای‌دهی غیابی برای آمریکایی‌هایی است که خارج از این کشور زندگی می‌کنند. کنگره آمریکا در سال ۱۹۸۶ قانون رای‌دهی غیابی برای شهروندان ساکن خارج از کشور (UOCAVA) را تصویب کرد. این قانون به تمام هم‌وندان ایالات متحده که دارای یونیفرم هستند و پرسنل نیروهای کشتی‌های تجاری (Merchant Marine) و اعضای خانواده‌های آن‌ها و تمام شهروندان ایالات متحده که خارج از آمریکا سکونت دارند اجازه می دهد که برای رای‌دهی در تمام انتخابات‌های فدرال به صورت غیابی ثبت‌نام کرده و رای دهند. پیش از تصویب این قانون نیز برخی ایالت‌ها دستورالعمل‌های مشابهی را اعمال می‌کردند اما این قانون این مسئله را ملی کرد. این اشخاص می‌توانند برگه‌های رای خود را با خدمات ارسال محرمانه، نمابر یا ایمیل ارسال کنند.

برگه‌های رای پستی

برگه‌های رای پستی شبیه به برگه‌های رای غیابی هستند اما از این برگه‌ها برای حوزه‌های انتخابیه‌ای استفاده می‌شود که در روز انتخابات دارای حوزه‌ رای‌گیری باز نیستند. همه‌ی برگه‌های رای در ایالت‌های اورگن و واشینگتن توسط پست ارسال می‌شوند.

رای‌دهی پیش از موعد

رای‌دهی پیش از موعد، روشی رسمی است که طی آن شهروندان می‌توانند پیش از روز انتخابات آرای خود را ارسال کنند. شهروندان آمریکایی در ۳۳ ایالت و واشنگتن دی‌سی بدون هیچ عذری می‌توانند رای خود را پیش از موعد بدهند.

تجهیزات رای‌گیری

شهروندانی که رای خود را در حوزه‌های رای‌گیری می‌دهند برگه‌های خود را با دستگاه‌های رای‌گیری اسکن نوری یا دستگاه‌های رای‌گیری ضبط الکترونیک مستقیم ثبت کنند. معمولاً انتخاب نوع دستگاه رای‌دهی توسط مقامات محلی حوزه‌ استحفاظی حوزه‌های انتخابی نظیر شهرستان‌ها، شهرها و بخش‌ها انجام می‌شود. بسیاری از این حوزه‌های محلی رای‌گیری پس از سال ۲۰۰۰ به موجب قانون حمایت از رای‌گیری در آمریکا (HAVA) اقدام به تغییر دستگاه‌های خود کردند. طبق این قانون دولت موظف بود تا هزینه‌های خرید دستگاه‌های جدید و جایگزینی آن‌ها به جای دستگاه‌های اهرمی و پانچ‌کارتی را تامین کند.

توضیحی مختصر در مورد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

مردم هر ایالت در نظام انتخاباتی آمریکا به صورت جداگانه و مستقل از ایالت‌های دیگر همزمان در روز انتخابات نمایندگان کنگره سنا (هر ایالت دو سناتور دارد) و افرادی موسوم به مجمع گزینندگان را انتخاب می‌کنند. تعداد مجمع گزینندگان هر ایالت برابر با تعداد نمایندگان آن ایالت در کنگرهٔ فدرال به اضافهٔ ۲ (که همان تعداد نماینده سنای هر ایالت در سنای فدرال است) می‌باشد. باید گفت تعداد مجامع گزینندگان ۵۳۸ عدد در کل کشور هستند که برای کسب ریاست جمهوری باید ۲۷۰ مجمع گزینندگان کسب شود.

چگونگی رای مجامع گزینندگان به نامزد یکی از دو حزب دمکرات یا جمهوری خواه

طبق یک سنت دیرینه در هر ایالت به صورت جداگانه بر اساس این که کدام نامزد آرای بیشتری به دست آورده (صرف نظر از میزان اختلاف در تعداد آرای مردمی مربوط به هر ایالت) همهٔ مجامع گزینندگان هر ایالت به نفع نامزدی که آرای مردمیش در آن ایالت بیشتر است رای می‌دهند.

از امتیازات این سامانه ازدیاد نقش ایالت‌های کوچکتر است، هرچند ممکن است آرای عمومی در کل آمریکا به نفع کاندیدای دیگر باشد. به عنوان مثال جرج بوش در انتخابات سال ۲۰۰۰ در ایالت فلوریدا کمتر از ۱۰۰۰ رای مردمی بیشتر از ال گور رای به خود اختصاص داد. در نتیجه همهٔ مجمع گزینندگان مربوط به ایالت فلوریدا به نفع بوش رای دادند و بوش پس از دو بار شمارش دستی آرا و با رای دادگاه به ریاست جمهوری رسید. به این علت مسئله به دادگاه کشیده شد که ال گور به دیوان عالی برای سومین شمارش آرا مردمی فلوریدا به دیوان عالی شکایت کرد که این خواسته با مخالفت دیوان عالی مواجه شد. دادگاه حکم داد که شمارش آرا در ۲ نوبت قبلی قانونی و معتبر است و نیازی به شمارش آرا برای سومین بار نیست. در نتیجه مجامع گزینندگان فلوریدا به بوش رای دادند و بوش رئیس جمهور شد. در آن سال ایالت فلوریدا برای انتخاب رئیس جمهور تعیین کننده بود. در ضمن برادر بوش در آن موقع فرماندار فلوریدا بود.