اثری‌ که بی‌سر و صدا از جشنواره فجر حذف شد

پس از اعلام فراخوان هشتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، 9230 اثر به بخش رقابتی این رویداد هنری راه یافت، که در مرحله اول ارزیابی 378 اثر انتخاب شد و به مرحله دوم رسید. در مرحله دوم نیز نزدیک به 190 اثر انتخاب شد و تعدادی از اعضای شورای هنری آثار مورد تأیید را در جشنواره شرکت دادند و 205 هنرمند در نمایشگاه شرکت داده شدند. بعد از این مراحل در مراسم اختتامیه جشنواره از هنرمندان 22 اثر برگزیده تجلیل شد.

نخستین انتقادات از مرحله اول ارزیابی آثار توسط  هنرمندانی که اثر به جشنواره ارسال کرده بودند، کلید خورد؛ آثاری که با توجه محتوای آن انتظار می‌رفت حداقل به مرحله دوم راه یابند؛ نمونه آن «امیررضا فقیهی» هنرمند نگارگری است که اثرش را با موضوع «فاجعه منا» به دبیرخانه جشنواره ارسال کرده بود اما به مرحله اول هم راه نیافت.

اثر امیررضا فقیهی

او درباره اثرش گفت: «پس از حادثه‌ای که برای حجاج در منا اتفاق افتاد، مسئولان تأکید داشتند که این اتفاق مستندسازی شود. من هم به ذهنم رسید کار روی یک تابلوی هنری با این موضوع می‌تواند مثبت باشد. به همین دلیل، طراحی و اجرای آن را شروع کردم و هر روز هشت ساعت از وقتم را روی این اثر کار کردم. این روند تا آخرین روزهای فرصت ارسال آثار به جشنواره ادامه داشت. با توجه به موقعیتی که اکنون رژیم سعودی عربستان ایجاد کرده این اثر می‌توانست توجه خیلی‌ها را در هشتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به خود جلب کند، اما داوران آن را کنار گذاشتند.»

در واقع اثر وی به لحاظ محتوا و تکنیک اثر قابل توجهی بود؛ اما گویا به ذائقه داوران خوش نیامده بود.

اثر علیرضا ذاکری

از دیگر آثار مفهومی، اثری از «علیرضا ذاکری» گرافیست و کاریکاتوریست مطرح کشور است که وی در تابلوی «انسان علیه انسان» به ظهور داعش و مباحث سرمایه‌داری اشاره کرده بود. این اثر نیز به مرحله نمایشگاه راه یافت اما جزو 22 اثر انتخاب شده نبود. این در حالی است که ادعا می‌شد، این دوره از جشنواره به محتوا و قدرت بیان توجه بیشتری داشت! 

اکنون سری به آثار برگزیده در اختتامیه جشنواره هنرهای تجسمی فجر می‌زنیم.

آغاز و پایان برخی از این آثار معلوم نیست؛ به نظر می رسد در برپایی جشنواره تجسمی فجر سیاست‌ها مشخص نبوده و روش به کار گرفته شده بیش از حد آزاد است. اگر نگاهی دغدغه‌مند به آثار این دوره از جشنواره فجر داشته باشیم، نگاه اسلامی و حتی نگاه بومی و ایرانی بسیار کمرنگ است.

و اما آثاری که در نمایشگاه بود... آثاری که یا دیده نشد و یا اینکه بعد از افتتاح نمایشگاه برداشته شد و در تیررس برخی رسانه‌ها  قرار نگرفت.

باید از مسئولان پرسید که این عکس چه ارتباطی می‌تواند با ارزش‌های اسلامی داشته باشد؟ اصلا چه پیامی را به همراه دارد؟!

باید جشنواره فجر متناسب با عنوانش ارتباطی با مفاهیم ارزشی این نظام و انقلاب داشته باشد و دارای هویتی مشخص باشد اما....

سردیس سمیع‌آذر

و اکنون تصویر دیگری برای مخاطبان ارائه می‌شود؛ تصویری از سردیس «علیرضا سمیع‌آذر»؛ سردیسی که در افتتاح نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفت و بعد هم این اثر از نمایشگاه حذف شد؛ این رخداد مانند اتفاق بعد از افتتاح نمایشگاه بود که پرچم آمریکا را در بین پرچم‌ کشورهای شرکت‌کننده در جشنواره فجر قرار داده بودند و بعد هم با انتقاد رسانه‌ها این پرچم را برداشتند.

چند روز بیشتر تا پایان نمایشگاه جشنواره هنرهای تجسمی فجر نمانده است و این گزارش نیم‌نگاهی به این رویداد هنری داشته و امید می‌رود برای جشنواره سال آینده مسئولان دغدغه‌مندتر و با درایت و دقت وارد عمل شوند.