قیمت‎های نفت تحت فشار شدید بوده و همه آن به عرضه برمی‎گردد. جهان در حال تجربه مازاد تولید نفت است، تولیدی که به نظر نمی‎آید تا پایان سال 2016 کاهش یابد. بازار به همین شکل در سه ماهه ابتدایی سال 2016 نیز به راه خود ادامه می‎دهد و قیمت های نفتی وارد کانال 20 دلاری می‎شوند، تولیدکنندگان نفت به تولید خود ادامه می‎دهند و بسیاری از مناطق دنیا برای ذخیره این نفت دیگر جایی نخواهند داشت. کارشناسان از احتمال بالای بروز پدیده ای صحبت می‎کنند که به ندرت رخ می دهد، پدیده ای به نام سر ریز.

این موضوع ربطی به زمستان گرم و بیرون آوردن لباس‎های تابستانی از کمدها ندارد. تحلیلگران مسائل نفتی با دیدن اینکه منابع ذخیره نفت تا بالاترین سطح ممکن پر شده‎اند، بسیار نگران کاهش بیشتر قیمت نفت می‎شوند. برای ماه‎های متمادی است که بازار در شرایط مازاد عرضه نفت قرار دارد. بر اساس ارزیابی کارشناسان سیتی بنک در ابتدای سال 2015 روزانه نزدیک به 1.2 میلیون بشکه نفت مازاد در بازارهای جهانی عرضه می شد. در این مدت تقاضای برای نفت در سطح 95 میلیون بشکه در روز و عرضه آن 96.2 میلیون بشکه در روز بود.

موسسه گلدمن نیز میزان مازاد عرضه نفت را در سه ماهه پایانی سال 2015 در حدود 1.5 میلیون بشکه در روز عنوان کرده است. در حالیکه چین و هند (و حتی آمریکا در گذشته) مقداری نفت اضافی را با اهداف استراتژیک ذخیره می کردند، اما اکنون مازاد عرضه نفت جهانی به آهستگی موجب پر شدن منابع ذخیره سازی نفت جهان شده است.

تاسیسات ذخیره سازی در همه جای دنیا قرار دارند، برخی از این تاسیسات در خشکی هستند و برخی روی دریا قرار گرفته‎اند. در حالیکه آمریکا همچنان ظرفیت مناسبی برای ذخیره نفت بیشتر دارد اما تاسیسات ذخیره اروپا کاملا پر شده‎اند. ظرفیت ذخیره‎سازی اروپا 99 درصد پر شده است. سایر مناطق از این سطح هم بالاتر رفته‎اند و کارشناسان احتمال می‎دهند که به زودی آسیا نیز در این زمینه به اروپا ملحق شود.

اما با پر شدن تاسیسات ذخیره نفت چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اول اینکه تولیدکنندگان می‎توانند از تاسیسات شناور ذخیره نفت که گرانتر هم هستند استفاده کنند به این شکل که نفتکش هایی را اجاره می کنند تا نفت مورد نظر را تا زمان بالا رفتن تقاضا در بازارها روی آب ذخیره کند. دوم، مناطقی که تاسیسات ذخیره سازیشان پر شده است می توانند نفت خود را به آمریکا که همچنان ظرفیت ذخیره‎سازی دارد ارسال کنند، گرچه با در نظر گرفتن نرخ کنونی عرضه نفت به بازارها به نظر می‎رسد ظرفیت باقیمانده ذخیره سازی نفت آمریکا که در حدود 150 تا 200 میلیون بشکه است نیز در نیمه ابتدایی سال 2016 پر خواهد شد. بنابراین یکی از نتایج "سرریز" تاسیسات ذخیره‎سازی نفت این خواهد بود که قیمت ها بیشتر کاهش می‎یابند تا تقاضا تقویت شوند و مازاد نفت از بازار خارج گردد.

به طور معمول در چنین شرایطی، تولیدکنندگان نفت برای آنکه بتوانند نفت خود را با قیمت‎های بالاتری بفروشند، تولید نفت خود را کاهش می دهند. اینبار اما تمامی کشورهای صادرکننده نفت انگیزه‎ای دارند تا به تولید خود ادامه دهند بدون اینکه به قیمت‎ها توجهی بکنند. بسیاری از کشورها مانند عربستان بیشتر نگران سهم بازار خود هستند و حاضرند حتی با ضرر مالی، سهم خود را حفظ کنند. برخی کشورهای دیگر نیازهای مبرم مالی دارند و برای بقای دولت‎های خود به شدت به درآمدهای نفتی وابسته‎اند. این کشورها برای پرداخت هزینه‎های کشور باید نفت بیشتری تولید کنند. بررسی ها نشان می دهد ایران به نفت 98 دلاری در بودجه خود نیاز دارد و لیبی به نفت 142 دلاری، در حالیکه قیمت کنونی نفت در سطح 30 دلار است.

نکته مهم برگشت نفت ایران به بازارها در سال 2016 با برداشته شدن تحریم هاست. تا پایان سه ماهه اول سال 2016 نفت ایران می تواند به آسیا و اروپا برسد. ارزیابی‎های محافظه کارانه از افزایش 300 هزار بشکه در روز صادرات نفت ایران در سه ماهه اول سال خبر می‎دهند در حالیکه دولت ایران برنامه‎ای برای افزایش 500 هزار بشکه‎ای صادرات بلافاصله در ژانویه دارد.

پیش از آنکه تولیدکنندگان بتوانند خود را با بازارها تطبیق دهند، شرایط مازاد عرضه بسیار وخیم تر خواهد شد. در نهایت با رسیدن قیمت نفت به کمتر از هزینه تولید آن، برخی تولیدکننده‎ها مجبور به توقف تولید نفت می‎شوند زیرا قادر به تامین مالی تولید نیستند. برخی کشورها و شرکت‎های نفتی اکنون به این سطح رسیده اند، برخی دیگر هزینه‎های جاری خود را کاهش داده اند و هنوز می‎توانند به تولید ادامه دهند. تا زمانیکه تولید قطع نشود، زمان خرید نفت نرسیده است.

چین دلار زمستان قیمت نفت نفت