عراقچی: گزارش آژانس بیشتر سفید است تا سیاه

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، معاون وزیر امور خارجه ایران در برنامه تیتر امشب شبکه خبر درباره گزارش آژانس درباره برنامه گذشته هسته‌ای ایران به اظهار نظر پرداخت.

عراقچی در این برنامه تلویزیونی گفت: گزارش آژانس تلاش کرده است تا متعادل باشد و حاوی نکات مثبت و منفی بوده و تصویری متعادل از یافته‌های آژانس ارائه کند. به‌نظر من هرچند گزارش آژانس حاوی ضعف‌هایی است اما جمع‌بندی آن به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر می‌شود. یک نگاه کلی که می‌توان انجام داد این است که جمع‌بندی این گزارش به‌خلاف تمامی سخنان و ادعاهایی است که طی 12 سال گذشته علیه برنامه هسته‌ای ایران وجود داشته است.

به‌گفته وی، جمع‌بندی آژانس بر این دلالت دارد که تا سال 2003 یک مجموعه فعالیت‌های مطالعاتی برای دستیابی به یک سلاح هسته‌ای که از حد مطالعاتی و امکان‌سنجی فراتر نرفته است وجود داشته است. آژانس همچنین اعلام کرده است که هیچ انحرافی در برنامه هسته‌ای ایران رخ نداده است. آژانس همچنین اعلام کرده است که مطالعاتی در ایران و نه توسط ایران به‌صورت مطالعات علمی انجام شده است. اینکه آژانس اعلام کند هیچ فعالیت نظامی وجود نداشته و هیچ موادی انحراف نیافته‌اند و تنها مطالعاتی وجود داشته است نکته مهمی است، هرچند ما نیز این ادعا را قبول نداریم. به‌نظر من جمع‌بندی گزارش آژانس علی‌رغم اینکه گفته شده سیاه و سفید است بیشتر به سفید گرایش دارد.

رئیس ستاد اجرای برجام در مورد نکات مثبت جدید این گزارش گفت: آژانس اعلام کرده هیچ موادی انحراف نداشته است، و اینکه آژانس هیچ نشانه‌ای نیافته است که ایران چرخه سوخت مخفی داشته باشد.

وی گفت: در این گزارش به برخی اقلام دومنظوره همچون چاشنی‌های انفجاری و کاربرد صلح‌آمیز و نظامی آن‌ها اشاره شده اما گزارش در مورد آن قضاوتی انجام نداده است. آژانس به‌صراحت اعلام می‌کند که هیچ نشانه‌ای از انحراف مواد و هیچ نشانه‌ای از وجود چرخه سوخت هسته‌ای مخفی وجود ندارد. آژانس همچنین ادعای وجود یک سازمان خاص برای ساخت سلاح هسته‌ای را رد کرده و اعلام کرده تنها تا پیش از سال 2003 یک سازمانی وجود داشت که برای چنین کاری مناسب بوده است. آژانس همچنین اعلام کرده است که این فعالیت‌ها در ایران وجود داشته و نگفته است که دولت ایران چنین کاری را انجام داده است.

عراقچی گفت‌: آژانس همچنین از اصطلاح پی.ام.دی. استفاده نکرده است. البته پیشتر در نقشه راه و برجام نیز از این اصطلاح استفاده نشده است. اصولاً لفظ ابعاد نظامی احتمالی کنار گذاشته است. البته نکات مثبت دیگری نیز وجود دارد که پس از ارزیابی فنی ارائه خواهد شد. اما ارزیابی اولیه نشان می‌دهد که آژانس در بند 85 این گزارش اعلام کرده است در مورد ابعاد نظامی احتمالی تنها مطالعاتی صورت گرفته است، هرچند ما این را نیز قبول نداریم و به آن پاسخ خواهیم داد. اینکه آژانس تمامی ادعاهای 12ساله را این‌گونه خلاصه کرده که تا پیش از سال 2003 مطالعاتی وجود داشته است، مهم است.

وی در مورد نکات منفی این گزارش نیز گفت: ادعای وجود مطالعاتی پیش از سال 2003 نکته‌ای منفی است که می‌توانست حذف شود. اینکه در پارچین محفظه‌ای انفجاری ساخته شده است نیز نکته منفی دیگری است و آن را رد می‌کنیم. تصاویر هوایی و اسناد ارائه شده از سوی ما به آژانس نیز بیانگر و تأیید کننده ادعای ما بود.

معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان در ادامه گفت: وجود مطالبی در مورد برخی خریدهای انجام شده و اقلام دومنظوره نیز از دیگر نکات منفی در گزارش آژانس است که آن را تأیید نمی‌کنیم و مایل نبودیم آژانس این‌گونه موضوع را جمع‌بندی کند، اما ارزیابی ما این است که گزارش آژانس بیشتر به‌سمت سفید متمایل است و دیگر بهانه‌ای برای شورای حکام و گروه 1+5 وجود ندارد.

عراقچی در مورد نکات منفی جدید و مهمترین نکات منفی گزارش مدیرکل آژانس نیز گفت: اشاره به اتاق و محفظه انفجاری مهمترین نکته منفی در گزارش آژانس است، آن‌هم علی‌رغم نمونه‌برداری‌های انجام شده. انتظار ما این بود که این نکات منفی هم وجود نداشته باشد، اما با توجه به فضای سیاسی و فشارهای وارده و احتساب آن می‌توان گفت که آقای آمانو بیش از حد انتظار ما بهتر عملکرد داشته است. البته آمانو نمی‌تواند در مورد بسته‌شدن پی.ام.دی. تصمیمی بگیرد و شورای حکام باید تصمیم بگیرد. نظر ما این است که این گزارش می‌تواند به بسته‌شدن پی.ام.دی. منجر شود. بنابراین به‌اعتقاد ما شورای حکام که نهاد تصمیم‌گیر آژانس است، براساس این گزارش می‌تواند این پرونده را ببندد و باید ببندد.

رئیس ستاد برجام گفت: شورای حکام یک نهاد سیاسی است و اعضا براساس منافع خود تصمیم می‌گیرند. گروه 1+5 نیز جهت‌دهنده شورای حکام هستند. اما گروه 1+5 در برجام متعهد شده‌ است که پیش‌نویس قطعنامه‌ای را برای بستن پرونده ارائه کند. از آنجا که گروه 1+5 اراده بستن پرونده را دارد و گزارش آژانس می‌تواند مبنای بستن پرونده باشد، فکر می‌کنیم که شورای حکام پرونده را ببندد.

وی افزود: یک نکته مهم در این گزارش ذکر این نکته این است که ایران نقشه راه را کاملاً انجام داده است و تمامی کارهای باقی‌مانده را انجام داده و دیگر کاری نمانده است؛ ایران به پرسش‌ها پاسخ داده، آژانس مکان‌های لازم را دیده و اطلاعات لازم را گرفته و تمامی مواد مورد نیاز خود (برای ارزیابی) را کسب کرده است. در نتیجه گزارش آژانس جایی را برای کار انجام نشده باقی نگذاشته است.

عراقچی گفت: موضع ما همچنان قاطع است و اگر شورای حکام حتی پنجره کوچکی را برای بسته نشدن پی.ام.دی. باقی بگذارد، برجام را اجرا نخواهیم کرد و برجام متوقف می‌شود.

وی گفت: با توجه به قاطعیت ایران، رهبری و دولت کشورمان، شواهد موجود، گزارش آژانس و اراده 1+5 می‌توان گفت که پی.ام.دی. می‌تواند در (شورای حکام) آژانس بسته شود.

معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان گفت:‌ یکی از تکالیف و شروط دولت براساس نامه رهبری، بسته شدن پی.ام.دی. است. ما این پیام را در مذاکرات و پیام‌های علنی منتقل کرده‌ایم. 1+5 و شورای حکام بین پی.ام.دی. و برجام باید یکی را انتخاب کنند.

وی در ادامه افزود: استفاده از کالاهای دومنظوره برای اهداف صلح‌آمیز هیچ ممنوعیتی براساس قوانین و مقررات بین‌المللی ندارد. آمانو در موضوع «چاشنی‌های انفجاری همزمان» و دیگری «ام.پی.آی.» اشاره می‌کند که این اقلام در ساخت سلاح‌های هسته‌ای هم کاربرد دارد و ایران به آن دست یافته و آن‌ها را ساخته است و البته اعلام می‌کند که این اقلام استفاده صلح‌آمیز نیز دارند. اما در مورد آن‌ها نیز موضع‌گیری نکرده است، اینکه چه کاربردی داشته‌اند. ما به آژانس مدارک و اسنادی دادیم که این کالاها در صنعت نفت ایران به کار رفته است و آن را به آژانس نشان داده‌ایم.

عراقچی درباره اجرای پروتکل الحاقی گفت: پروتکل الحاقی یک امر خاص است، این پروتکل امکان دسترسی بیشتر به تأسیسات هسته‌ای را فراهم می‌کند و امکان دسترسی به تأسیسات غیرهسته‌ای را نیز تحت شرایطی خاص فراهم می‌کند. این پروتکل را بیش از 100 کشور در دنیا اجرا کرده‌اند و ایران نیز پس از برجام آن را به‌صورت داوطلبانه انجام می‌دهد.

وی در مورد برخی گزارش‌ها در مورد تأخیر در اجرای برجام گفت: ما تاکنون طبق برنامه‌ای که خودمان طراحی کرده و در ذهن داریم در حال پیش رفتن هستیم. طبق برنامه اواسط دی ماه ما به روز اجرا می‌رسیم. ممکن است که برخی موارد پیش بیاید که آن را چند روز پیش یا پس اندازد. این موانع ممکن است فنی باشند، مثلاً ممکن است خارج کردن قلب رآکتور اراک کمی بیش از زمان‌بندی ما طول بکشد. ما فکر می‌کنیم دو هفته طول بکشد، شاید 17 روزه شود و یا ممکن است حتی زودتر انجام شود، اما به‌طور معمول و منطقی خارج کردن قلب رآکتور 2 تا 3 هفته طول می‌کشد.

وی گفت‌: طی این مدت نیز فروش مواد غنی‌شده و خرید کیک زرد را که معامله آن انجام شده است انجام خواهیم داد. این امر باعث افزایش مواد اولیه ما و ورودمان به بازار خرید و فروش مواد هسته‌ای شود.

عراقچی افزود: روزی که تمامی تحریم‌ها در عمل برداشته شود، روز اجرایی شدن برجام است. تا پیش از روز اجرایی شدن ما باید تمامی تعهدات خود در برجام را انجام دهیم که سه محور عمده دارد: یکی اراک، دومی خرید و فروش مواد غنی‌شده و دیگری جمع‌آوری سانتریفیوژهای اضافه است. سازمان انرژی اتمی طبق جدولی که طراحی کرده است در حال جمع‌آوری ماشین‌ها است و ابتدا از ماشین‌هایی شروع کرده که فعال نبوده‌اند و بعد به‌سراغ ماشین‌های فعال می‌رود. از این سه مورد یکی در حال انجام است و دو مورد دیگر پس از بسته‌شدن پی.ام.دی. انجام می‌شوند، هرچند قراردادهای آن‌ها منعقد شده است.